Không chỉ là đất lúa...

Số liệu điều tra của Tổng cục Thống kê năm 2011 cho thấy, 85% số hộ nuôi lợn ở Thái Bình có quy mô dưới 10 con và 97,5% số hộ nuôi gà có quy mô dưới 100 con. Tuy nhiên, những năm gần đây, chăn nuôi theo hướng trang trại, gia trại và áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi tăng mạnh. Năm 2015, toàn tỉnh có 728 trang trại, tăng 38 trang trại so với năm 2012; có 21.560 gia trại, tăng hơn 6.000 gia trại so với năm 2012. Tính đến hết quý I/2016, toàn tỉnh có 5.868 con trâu; bò 41.976 con; lợn 1.062.000 con; đàn gia cầm 11.944.000 con. Ông Nguyễn Văn Đức, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Một trong những yếu tố quyết định chăn nuôi phát triển là những năm qua các địa phương trên địa bàn tỉnh đã thực hiện khá tốt các giải pháp phòng, chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm như tiêm vắc-xin, phun hóa chất tiêu độc khử trùng, rắc vôi bột, vệ sinh chuồng nuôi và các khu vực lân cận. Đồng thời, Chi cục đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức tuần tra, kiểm soát tình hình buôn bán, giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh không xảy ra các bệnh nguy hiểm như tai xanh, lở mồm long móng trên đàn gia súc, cúm gia cầm. Đàn vật nuôi ở các địa phương chỉ xuất hiện rải rác một số bệnh thông thường và được người dân khai báo nên hệ thống thú y cơ sở xử lý kịp thời, không phát sinh thành dịch lây lan trên diện rộng, do đó các hộ chăn nuôi yên tâm đầu tư tăng đàn, mở rộng quy mô chăn nuôi.

Trong xu hướng hội nhập sâu rộng hiện nay, ngành chăn nuôi đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong khi mức độ cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu ngày càng khốc liệt. Để ngành chăn nuôi phát triển bền vững, cần xây dựng các mô hình chăn nuôi tập trung, quy hoạch vùng… Là một trong những trang trại có quy mô lớn, được xây dựng từ năm 2006, đưa vào hoạt động từ năm 2007 nhưng đến nay trang trại nuôi gà đẻ của ông Phạm Văn Tràng ở thôn 2, xã Vũ Đoài (Vũ Thư) chưa bao giờ xảy ra dịch bệnh. Ông Tràng cho biết: Tổng diện tích trang trại của gia đình tôi là 7.200m², trong đó tôi đầu tư xây dựng 5 khu chăn nuôi với diện tích 2.300m², diện tích còn lại là nhà điều hành, nhà kho, vườn cây, ao cá… Hiện mỗi năm trang trại của gia đình tôi xuất bán ra thị trường khoảng 4 triệu quả trứng gà và 20 tấn gà thịt, sau khi trừ tất cả các chi phí còn lãi khoảng 600 triệu đồng. Để chăn nuôi phát triển hiệu quả, bền vững, gia đình tôi luôn thực hiện nghiêm lịch tiêm vắc-xin cho đàn vật nuôi. Ngoài ra, trước khi vào khu chăn nuôi, mọi người đều phải qua khu vực khử trùng và phải tuân thủ việc sử dụng các thiết bị bảo hộ lao động trong quá trình làm việc.

Thực tế cho thấy, các địa phương trong tỉnh ngày càng chú trọng phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững bằng việc tiếp nhận và thực hiện tốt các dự án chăn nuôi để nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm. Theo đánh giá của các ngành chức năng, đến nay, các hộ tham gia Dự án cạnh tranh ngành chăn nuôi và an toàn thực phẩm (LIFSAP) có chuyển biến đáng kể, tác động tích cực đến việc chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh. Cơ cấu giống thay dần từ giống F1 sang giống F2, F3 và lợn ngoại; giá thành sản xuất giảm; hạn chế ô nhiễm môi trường và kiểm soát tốt dịch bệnh…

Vẫn còn nhiều thách thức

Tuy lĩnh vực chăn nuôi đã có những bước phát triển khả quan song để đáp ứng được mục tiêu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp thì tình hình chăn nuôi trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn còn nhiều thách thức như ô nhiễm môi trường, tiêu thụ sản phẩm, nguồn giống, quỹ đất, chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún… Hiện nay, với tổng đàn lợn hơn 1 triệu con và gần 12 triệu con gia cầm, mật độ đàn lợn của tỉnh đang đứng đầu cả nước với số lượng 656 con/km², gà 5.197 con/km². Với tổng đàn gia súc, gia cầm lớn trong khi quỹ đất có hạn nên đòi hỏi phải quy hoạch lại ngành chăn nuôi theo vùng trọng điểm và để hạn chế dịch bệnh, hình thành những trang trại quy mô lớn. Bên cạnh đó, giống lợn 3/4, 7/8 máu ngoại và lợn ngoại chăn nuôi ở tỉnh chủ yếu phụ thuộc vào nguồn cung ứng từ các tỉnh ngoài. Đối với giống gia cầm nói chung và giống gà nói riêng, hiện chưa có trang trại giống gốc ông, bà sản xuất giống bố, mẹ. Do đó, các gia trại, trang trại nuôi gà chủ yếu phải nhập gà giống từ nhiều nguồn khác nhau. Mặc dù quy mô, số lượng vật nuôi khá lớn song thị trường tiêu thụ sản phẩm còn hạn chế, chủ yếu bán tại các chợ, điểm nhỏ lẻ tại các địa phương, một lượng nhỏ tiêu thụ ở tỉnh ngoài nên đầu ra bấp bênh…

Nhiều hộ dân đầu tư chăn nuôi lợn quy mô lớn cho giá trị kinh tế cao.

Ông Đỗ Văn Cải, chủ trang trại ở thôn Đa Cốc, xã Bình Thanh (Kiến Xương) cho biết: Thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, năm 2005, gia đình tôi đã mạnh dạn đấu thầu 3ha đất cấy lúa kém hiệu quả của xã để phát triển chăn nuôi. Sau khi nhận đất, gia đình tôi đã tiến hành xây dựng trang trại theo phương châm lấy ngắn nuôi dài, đào ao thả cá kết hợp với chăn nuôi gia súc, gia cầm. Hiện nay, ngoài 3 ao nuôi cá giống và cá thương phẩm, trang trại của gia đình tôi còn nuôi 1.000 con vịt đẻ, 500 con vịt thương phẩm, 50 con lợn thịt và 10 con lợn nái. Diện tích trên bờ tôi trồng các loại cây ăn quả có hiệu quả kinh tế cao như xoài, ổi, mít, chuối… Mỗi năm, sau khi trừ tất cả chi phí cũng cho gia đình tôi thu lãi trên 200 triệu đồng. Trong quá trình chăn nuôi có thể thấy, người chăn nuôi đang gặp rất nhiều khó khăn do không thể chủ động được con giống, đầu ra sản phẩm phụ thuộc vào thương lái nên giá thành rất bấp bênh. Trước thực trạng trên, những năm qua, gia đình tôi cũng như nhiều người chăn nuôi khác trong xã đã thường xuyên tham gia các lớp tập huấn, nghiên cứu để chủ động tạo nguồn con giống cho trang trại. Đến nay, gia đình tôi đã có thể chủ động được giống lợn và giống cá cho trang trại, không phải đi mua từ các trang trại khác.

(Còn nữa)

Nguyên Bình - Phạm Hưng