Hiện nay, lúa xuân trong toàn tỉnh đã trỗ được gần 70 nghìn ha; thu hoạch tập trung trong tháng 6, một ít diện tích sang đầu tháng 7. Như vậy, thời gian để chuẩn bị cho sản xuất vụ lúa mùa không còn nhiều. Bởi, mạ mùa non gieo trên nền đất cứng sẽ bắt đầu từ ngày 15 – 20/6, cấy khi mạ được 7 – 10 ngày tuổi; mạ dược gieo thưa từ 10- 15/6...Cùng với những khó khăn về thời vụ, thì việc bảo đảm đủ lượng giống lúa chất lượng để gieo cấy vụ mùa cũng là một trong những thách thức lớn đối với bà con nông dân.

Vụ mùa năm 2011, tỉnh bố trí cơ cấu trà mùa sớm chiếm trên 40% tổng diện tích gieo cấy, chủ yếu là các giống ngắn ngày như N87, QR1, Hương thơm 1, TBR1, BC15...Với cơ cấu này, đòi hỏi nguồn giống phải bảo đảm về thời gian sinh trưởng ngắn, và chất lượng hạt giống mới giành thắng lợi về năng suất, sau thu hoạch có quỹ đất trồng cây vụ đông ưa ấm. Tuy nhiên, theo đánh giá của các ngành chức năng thì lượng giống để cung cấp cho sản xuất vụ mùa năm nay là rất khó khăn và đã được khuyến cáo sớm tới các địa phương.

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó tổng giám đốc Công ty giống cây trồng Thái Bình cho biết: Do vụ lúa xuân nông dân gieo mạ dài ngày trước lịch thời vụ, nên khi gặp rét đậm, rét hại kéo dài đã làm trên 400 ha mạ bị chết; nguồn giống dự trữ của bà con đã phải “tung” ra để gieo lại. Đồng thời, lúa xuân phải thu hoạch muộn hơn so với lịch thời vụ 10 -20 ngày, do đó không kịp gặt để làm giống cho vụ mùa. Ngoài ra, các công ty sản xuất giống ở miền Bắc nói chung đã chuyển một lượng giống lớn vào miền Namon>, miền Trung khi nông dân ở đây gặp thiên tai phải gieo cấy lại. Lượng thóc giống trong dân cũng được huy động để vừa làm giống gieo cấy, vừa làm lương thực cho hai miền này. Bên cạnh đó, lúa lai nhập từ Trung Quốc về cũng rất khó khăn, đồng thời giá lại cao; mà, lúa lai lại rất dễ nhiễm bệnh bạc lá ở vụ mùa. Do đó, vụ lúa mùa 2011, nếu nông dân không chủ động sớm thì nguy cơ thiếu giống gieo cấy là điều khó tránh khỏi.

Ông Bùi Ngọc Hùng, Trường phòng nông nghiệp & PTNT Hưng Hà cho biết, ngay khi triển khai đề án sản xuất, huyện đã nêu rõ các giống phục vụ cho gieo cấy lúa mùa là hết sức khó khăn. Nếu không chủ động được các giống như cơ cấu đã xây dựng, thì năng suất, chất lượng lúa mùa và kế hoạch gieo trồng cây vụ đông ưa ấm là không thể đạt được. Trước thách thức này, Hưng Hà đã yêu cầu các HTXDVNN phải chủ động ký hợp đồng với các đơn vị cung ứng giống sớm để tránh tình trạng thiếu giống  nguyên chủng, giống xác nhận.

Để bảo đảm đủ giống gieo cấy cho trên 83 nghìn ha lúa mùa, ông Trần Ngọc Trản, Trưởng phòng thị trường- Công ty giống cây trồng Thái Bình cho biết, Công ty đã tổ chức họp với các Trưởng phòng nông nghiệp ở các huyện để đánh giá số lượng giống còn thiếu, trên cơ sở đó Công ty sẽ chuẩn bị đủ giống theo yêu cầu của từng địa phương. Ngoài ra, Công ty còn cử cán bộ xuống tận các HTXDVNN trong tỉnh  để nắm lượng giống trong dân, qua đó phối hợp với các HTX cung ứng giống cho bà con.

Ông Trản khẳng định, mặc dù trên thị trưòng miền Bắc nói chung đang rơi vào tình trạng thiếu giống, nhưng đối với nông dân trong tỉnh, Công ty giống cây trồng Thái Bình bảo đảm cung ứng đủ giống cho bà con gieo cấy, Tuy nhiên, các HTXDVNN và bà con nông dân phải chủ động đăng ký trước  số lượng giống cần để Công ty kịp thời cung ứng. Ông Trản cũng khuyến cáo bà con không nên mua các loại giống không rõ nguồn gốc, giống qua nhiều mùa vụ.

Điệp Nông (Hưng Hà) là một trong những xã luôn có diện tích gieo trồng cây vụ đông ưa ấm nhiều nhất huyện (100% diện tích đất hai lúa đều gieo trồng đậu tương đông). Bởi vậy, xã luôn xác định không triển khai quyết liệt sản xuất vụ mùa thì không thể có vụ đông sớm. Ông Trần Minh Chiêu, Chủ nhiệm HTXDVNN xã cho biết, trước những khó khăn về sản xuất vụ mùa, nhất là tình trạng thiếu giống hiện nay, HTX đã kiểm tra, rà soát lại lượng giống có trong dân để chủ động bổ sung thêm. Hiện HTX đã nhập về gần 10 tấn giống các loại, cùng với giống của nông dân sẵn có, Điệp Nông không còn lo thiếu giống ở vụ mùa này; tất cả các giống gieo cấy vụ mùa đều bảo đảm chất lượng.

Vụ lúa mùa không chỉ chuẩn bị đủ giống để gieo mạ cấy cho trên 83 nghìn ha, nông dân còn phải chủ động gieo thêm mạ dự phòng, vùng trũng gieo tăng 5 – 10% lượng giống, phòng khi mưa úng làm chết lúa sau cấy, có mạ cấy dặm lại. Do đó, để giành thế thắng ngay từ khâu đầu, bà con phải chủ động được nguồn giống theo đúng cơ cấu mà tỉnh đã xây dựng. Điều đó không chỉ tạo khí thế, sự quyết tâm vượt qua những trở ngại đang đón đợi ở phía trước, mà còn góp phần quan trọng giành thắng lợi toàn diện cả về cơ cấu trà lúa, diện tích, năng suất, chất lượng cũng như việc gắn kết mùa vụ.

Nguyên Bình