Ông Dương Văn Vinh – Trạm trưởng Trạm khuyến nông huyện cho biết: Hàng vụ, Trạm thường bố trí khảo nghiệm từ 5-7 mô hình các giống lúa nhằm bổ sung vào cơ cấu gieo trồng.

Vụ xuân 2012, Kiến Xương thực hiện khảo nghiệm sinh thái các giống lúa ZZĐ001, Xuyên Hương 178, Minh Dương 68 và BG6 tại Hòa Bình với tổng diện tích khoảng 3 sào. Bác Nguyễn Thị Mận (thôn Đề Thái, xã Hòa Bình) cho biết: chấp nhận rủi ro, vụ xuân 2012, gia đình bác cấy khảo nghiệm gần 1 sào giống Minh Dương 68. Dưới sự theo dõi hướng dẫn thường xuyên của cán bộ kỹ thuật Trạm Khuyến nông huyện, qua một vụ thực hiện, gia đình bác Mận rất phấn khởi bởi đến nay diện tích lúa đã sắp cho thu hoạch với năng suất ước tính khoảng 74 tạ/ha. Cùng với bác Mận, gia đình anh Phạm Văn Việt (thôn Đề Thái, Hòa Bình) cũng cấy khảo nghiệm hơn 1 sào giống lúa ZZĐ001 và Xuyên Hương 178. Anh Việt cho biết: ngoài lượng giống và phân bón được cấp phát, vụ xuân năm 2012, do thời tiết diễn biến phức tạp nên gia đình anh đã bón bổ  sung 10 kg Azotobacterin. Đến nay, cây lúa rất đều và đẹp, bông dày, ít bị nhiễm sâu bệnh, năng suất dự kiến gần 80 tạ/ha. Từ việc cấy khảo nghiệm sinh thái cho thấy, cả bốn giống lúa đều có triển vọng về tiềm năng năng suất, có thể tiếp tục thực hiện khảo nghiệm trên diện rộng trong những vụ tiếp theo. Chẳng hạn như: ZZĐ001 là giống có năng suất vượt trội, tính chống chịu tốt, ít sâu bệnh; BG6 là giống có chất lượng tương đương với BC15 ở vụ xuân, không bị nhiễm bệnh đạo ôn…

Ngoài bộ giống khảo nghiệm sinh thái được thực hiện ở Hòa Bình, Trạm Khuyến nông huyện còn thực hiện khảo nghiệm giống lúa N.ưu 69 trên quy mô 1 ha ở Bình Minh. Đây là giống lúa đã được khảo nghiệm sinh thái từ vụ xuân năm 2011, đến vụ xuân năm 2012 được Trạm khảo nghiệm và đưa vào trình diễn trên diện tích lớn hơn. So với các giống lúa lai khác, N.ưu 69 có nhiều ưu việt hơn như: khả năng chống chịu bạc lá rất tốt, phù hợp với vùng úng trũng, năng suất dự kiến từ 74-75 tạ/ha. Với những ưu việt đó, vụ mùa năm 2012, Kiến Xương đã đưa giống N.ưu 69 vào cơ cấu gieo trồng của huyện.

Không chỉ thực hiện khảo nghiệm trên quy mô nhỏ, Kiến Xương còn thực hiện khảo nghiệm trên quy mô lớn các mô hình theo hướng sản xuất hàng hóa, chẳng hạn như lúa Nhật ở một số địa phương: Thượng Hiền (27 ha), Đình Phùng (15 ha)… Ông Phạm Ngọc Tiến – Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp xã Thượng Hiền cho biết: Trải qua quá trình khảo nghiệm từ năm 2006 với diện tích 2 ha, sau tăng dần lên 5 rồi 10 ha và đến vụ xuân năm 2012, Thượng Hiền tiếp tục đưa vào khảo nghiệm giống lúa Nhật với diện tích 27 ha trên chân đất mạ mùa nhằm chủ động quỹ đất gieo cấy lúa mùa trà sớm và gieo trồng cây vụ đông ưa ấm. Qua khảo nghiệm cho thấy, đây là loại giống phù hợp đồng đất Thượng Hiền, có thời gian sinh trưởng ngắn (vụ xuân từ 100-105 ngày, vụ mùa từ 85-90 ngày), cây thấp, bản lá vừa phải, chịu rét tốt và ít sâu bệnh. Ngoài ra, ở Kiến Xương còn nhiều mô hình khảo nghiệm khác như: ĐS1 ở Vũ Hòa (hơn 30 ha),  QR2 ở Lê Lợi (10 ha) và Hòa Bình (10 ha).

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác khảo nghiệm các giống lúa phục vụ sản xuất ở Kiến Xương còn gặp nhiều khó khăn. Hàng năm, vốn sự nghiệp khuyến nông do Trung tâm phân bổ về cho Trạm còn thấp nên các mô hình khảo nghiệm được thực hiện còn ít. Bên cạnh đó, người nông dân trình độ còn hạn chế, trong khi đó việc thực hiện khảo nghiệm các mô hình mới đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, điều đó dễ làm cho nông dân nản chí. Khắc phục khó khăn, bước sang vụ mùa năm 2012, Kiến Xương tiếp tục thực hiện khảo nghiệm các giống lúa như: Nam Dương 99 và N. ưu 69 với quy mô khoảng 1,5 ha, Nhị ưu 838, Bắc thơm kháng bạc lá, đồng thời xây dựng mô hình làm giống RVT (sản xuất lúa an toàn giảm phân vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật theo hướng VietGap) với  diện tích khoảng 7 ha. Đến nay, Trạm đã bố trí xong các điểm thực hiện mô hình, chuyển giống về cho địa phương, đồng thời tổ chức tập huấn cho nông dân ở một số điểm thực hiện mô hình. Trong thời gian tới, Trạm tiếp tục hoàn thành công tác tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân tham gia mô hình. Bên cạnh đó, Trạm cũng tăng cường giới thiệu các giống lúa có triển vọng giúp các xã, thị trấn lựa chọn đưa vào cơ cấu gieo trồng của địa phương mình, đồng thời tổ chức hội thảo giới thiệu một số mô hình có tiềm năng để đưa vào sản xuất đại trà.

                                                        Bài, ảnh: Minh Hương