Ông Hà Văn Hải, Giám đốc Trung tâm Khuyến công - Tư vấn phát triển công nghiệp cho biết: Kể từ khi được UBND tỉnh bổ sung thêm nhiệm vụ về tư vấn tiết kiệm năng lượng và sản xuất sạch hơn, Trung tâm đã triển khai làm tương đối tốt, trong đó đã nghiên cứu, phối hợp với GreenID để thực hiện chương trình nhân rộng phương pháp lập kế hoạch năng lượng địa phương và các giải pháp năng lượng bền vững tại tỉnh. Đây là sáng kiến mới đã được thực hiện thành công trên một số quốc gia trên thế giới như Đan Mạch, Thái Lan, Mozambich. Mục tiêu chính của chương trình là nhằm thúc đẩy ứng dụng phương pháp lập quy hoạch năng lượng địa phương phù hợp với bối cảnh ở cấp huyện và tỉnh ở Việt Nam để khuyến khích sử dụng năng lượng bền vững và nguồn năng lượng tại chỗ nhằm mang lại những lợi ích khác nhau. Thực tiễn cho thấy, sau hai năm triển khai ở hai xã của huyện Tiền Hải, thành công lớn nhất là nhận thức của người dân và chính quyền về năng lượng bền vững, về lập kế hoạch chủ động dựa vào cộng đồng đã được cải thiện đáng kể. Đã có hàng trăm hộ tại hai xã tham gia ứng dụng các mô hình năng lượng bền vững, mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, môi trường và sức khỏe, tiêu biểu như biogas hộ, bếp đun cải tiến, biogas cộng đồng, bình nước nóng năng lượng mặt trời, đèn LED tiết kiệm điện. Kế hoạch năng lượng của hai xã đã được xây dựng và thực hiện, trong đó nêu rõ hiện trạng về tiêu thụ và sử dụng năng lượng của xã, vấn đề phát thải từ các hoạt động sử dụng năng lượng, các nguồn năng lượng tiềm năng, kịch bản phát triển thông thường và các kịch bản năng lượng thay thế. Kế hoạch năng lượng của hai xã cũng đưa ra các mục tiêu lâu dài và mục tiêu cụ thể trong giai đoạn 5 năm mà xã cần đạt được cũng như xác định các giải pháp cần thực hiện để đạt được các mục tiêu đó kèm theo một kế hoạch thực hiện chi tiết. Đặc biệt, các mô hình của dự án đã mang lại rất nhiều lợi ích cho người dân địa phương từ việc giảm chi phí trong tiêu thụ năng lượng, cải thiện điều kiện môi trường, nước sạch cũng như những đóng góp đáng kể cho kinh tế địa phương. Việc đốt rơm rạ ngoài đồng đã giảm đáng kể nhờ áp dụng mô hình bếp đun cải tiến và phân ủ vi sinh, chất thải trong chăn nuôi được xử lý nhờ áp dụng các mô hình biogas, góp phần giảm ô nhiễm, giảm chi phí cho đun nấu. Không chỉ các mô hình cấp hộ, một số mô hình cấp cộng đồng cũng được triển khai tại hai xã mang lại lợi ích thiết thực cho người dân như mô hình biogas cộng đồng cung cấp nguồn khí gas miễn phí cho 25 hộ tại xã Nam Cường, mô hình cấp nước uống tinh khiết RO sử dụng năng lượng mặt trời cung cấp nước uống trực tiếp cho hơn 3.500 hộ dân xã Nam Cường, mô hình cấp nước uống RO lắp đặt tại hai Trường Tiểu học và THCS và UBND xã Bắc Hải đã cung cấp nước uống trực tiếp cho toàn bộ giáo viên, học sinh cũng như Trạm Y tế xã.

Ông Hải nhấn mạnh thêm: Hiện nay, phương pháp tiếp cận lập kế hoạch năng lượng địa phương vẫn còn mới so với cách tiếp cận thông thường. Do đó, một trong những mục tiêu chính của dự án trong năm 2016 sẽ tập trung vào thực hiện truyền thông để nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của các giải pháp năng lượng bền vững vì sự phát triển của họ và khuyến khích người dân thực hiện các hành động dựa trên những nguồn lực phù hợp của họ. Trung tâm sẽ làm việc chặt chẽ với GreenID để thấy rõ hiệu quả của việc sử dụng các nguồn năng lượng đó và xem xét khả năng triển khai nhân rộng trong toàn tỉnh.

Quốc Cường