Giữa những ngày tháng 7/2016, chúng tôi tìm về gia đình ông Nguyễn Ngọc Minh tổ 49, phường Quang Trung (thành phố Thái Bình). Trong câu chuyện vợ chồng ông Minh kể với chúng tôi về hành trình tìm hai người anh trai hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ánh mắt ông vẫn đượm buồn. Ông Minh chia sẻ: Năm 2015, gia đình chúng tôi nhận được tin từ Bộ CHQS tỉnh, đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Quân khu 4 tìm thấy hài cốt liệt sĩ Nguyễn Thế Khải, hy sinh năm 1971 tại bản Xao Khệt Lạc Thuồng, huyện Mường Pẹt, tỉnh Xiêng Khoảng (Lào). Trước đó, gia đình đã 4 lần đi tìm hài cốt của anh suốt dọc Trường Sơn và sang cả đất bạn Lào mà chưa tìm được. Đây cũng là tâm nguyện cuối cùng của bố mẹ tôi trước khi qua đời là tìm được hài cốt của hai người con trai mình. Hơn 40 năm trôi qua, tâm nguyện ấy đã thực hiện được một nửa. Anh Khải đã yên nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ quê nhà. Ngày đón anh về, Bộ CHQS tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức lễ truy điệu rất trọng thể. Còn hài cốt người anh cả là liệt sĩ Nguyễn Trung Huyến vẫn còn nằm lại chiến trường.

Đó chỉ là 1 trong hài cốt 14 liệt sĩ được Bộ CHQS tỉnh đón nhận về địa phương trong những năm qua. Với sự nỗ lực, cố gắng của cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh, đặc biệt là cơ quan quân sự từ tỉnh đến cơ sở, sau hơn 3 năm triển khai thực hiện Đề án 1237, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của tỉnh đã đạt được những kết quả bước đầu. Trong công tác lập hồ sơ, danh sách liệt sĩ, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổng hợp, lập danh sách 48.124/51.195 liệt sĩ là con em của Thái Bình. Phối hợp với Hội Cựu chiến binh tỉnh phát hành các phiếu điều tra, phiếu cung cấp thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ trong chiến tranh chưa được tìm kiếm, quy tập. Từ năm 2012 đến nay, Bộ CHQS tỉnh đã tiếp nhận 2.918 đơn xin trích lục thông tin liệt sĩ, trong đó có thông tin 1.114 trường hợp, 801 trường hợp không có thông tin, đề nghị đưa giám định ADN hài cốt 22 liệt sĩ...

Thiếu tá Thái Đức Thắng, Trưởng ban Chính sách Bộ CHQS tỉnh cho biết: Với vai trò là cơ quan thường trực thực hiện Đề án 1237, Bộ CHQS tỉnh đã tích cực tham mưu cho UBND tỉnh và phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị tổ chức tuyên truyền và thực hiện có hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Tiến hành kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức, rà soát, kiện toàn hồ sơ liệt sĩ hiện đang quản lý, xác định số lượng và danh sách liệt sĩ của từng đơn vị trên địa bàn. Tuy nhiên, đối với những phần mộ liệt sĩ chưa quy tập vào nghĩa trang liệt sĩ còn nằm rải rác ở vùng sâu, vùng xa, dấu vết bị mất do thời gian nên khó xác định để tìm kiếm, quy tập. Có những trường hợp xác định được mộ nhưng khi tiến hành khai quật không có hài cốt hoặc di vật. Nguồn thông tin mộ liệt sĩ cơ quan chức năng nắm được chủ yếu dựa vào các ban liên lạc cựu chiến binh, cán bộ hưu trí và nhân dân cung cấp nên rất khó khăn trong việc xác định.

Chiến tranh đã lùi xa nhưng vẫn còn những liệt sĩ chưa tìm được hài cốt. Điều đó càng thôi thúc những người đang sống trong hòa bình tiếp tục hành trình tìm kiếm, đưa các anh về với quê hương. Đó chính là tình cảm, sự tri ân đối với những cống hiến, hy sinh to lớn của thế hệ cha anh cho hòa bình, tự do hôm nay. Đại tá Hoàng Chí Long, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh nhấn mạnh: Trong thời gian tới, Bộ CHQS tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường tuyên truyền công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thiết lập trang thông tin điện tử góp phần nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, giúp nhân dân thuận tiện trong công tác tìm kiếm, cung cấp thông tin liệt sĩ trên địa bàn; phấn đấu trong năm 2016 khảo sát, hoàn thiện lập danh sách liệt sĩ trong các nghĩa trang liệt sĩ, danh sách liệt sĩ của Bộ CHQS tỉnh và danh sách liệt sĩ là con em của địa phương.

Tất Đạt