Vụ xuân năm 2018, Quỳnh Hưng phấn đấu gieo cấy 279,1ha lúa, trong đó lúa chất lượng 35%, lúa năng suất cao 65% diện tích. Năng suất phấn đấu đạt 70 tạ/ha trở lên, sản lượng phấn đấu đạt trên 2.300 tấn. Trước những khuyến cáo về rủi ro trong sản xuất, song thời gian qua một số nông dân Quỳnh Hưng đã không chấp hành đề án sản xuất của địa phương, tự phát gieo mạ bằng giống dài ngày. 

Theo điều tra của UBND xã, tại thôn Tân Dân, 25 hộ nông dân đã gieo trên 1,7 mẫu mạ dài ngày và 3 hộ nông dân tại thôn Mỹ Giá đã gieo 0,3 mẫu, chủ yếu là giống VN10. Ngay sau khi nắm được thông tin, Đảng ủy xã đã ra công văn chỉ đạo, UBND xã tổ chức hội nghị đề ra các biện pháp quyết tâm xóa bỏ lúa dài ngày tại địa phương. Các đoàn thể từ xã đến thôn kết hợp bám nắm ruộng đồng, xuống từng hộ nông dân kiên trì vận động, tuyên truyền để nâng cao nhận thức của nông dân hiểu rõ lợi ích của việc cấy lúa ngắn ngày trà xuân muộn, thực hiện nghiêm lịch gieo cấy của tỉnh và không tiến hành gieo cấy các giống lúa dài ngày. Đài Truyền thanh xã xây dựng chương trình, tăng cường phát sóng, tuyên truyền chủ trương, giải pháp, đặc biệt là những rủi ro trong gieo cấy lúa dài ngày để tác động và thay đổi nhận thức của nông dân. Đối với những trường hợp đã gieo mạ dài ngày, bên cạnh công tác vận động xóa bỏ, xã hỗ trợ các hộ giống lúa ngắn ngày 1kg/sào đối với lúa lai, 2,5kg/sào với giống lúa thuần cho nông dân thay thế. Song song với việc chỉ đạo đẩy mạnh công tác cày lật đất, chỉnh trang đồng ruộng, làm thủy lợi đông xuân, Quỳnh Hưng kiên quyết quản lý chặt nguồn nước sản xuất để hạn chế đến mức thấp nhất diện tích gieo mạ dài ngày. Đến nay, toàn bộ các hộ nông dân gieo mạ dài ngày tại Quỳnh Hưng đã thay đổi nhận thức trong sản xuất, cam kết xóa bỏ và đăng ký nhận giống lúa hỗ trợ.

Chúng tôi có mặt tại cánh đồng thôn Tân Dân đúng vào thời điểm bà con nông dân đang tập trung phá bỏ mạ dài ngày. 

Bà Nguyễn Thị Nhạn chia sẻ: Xuất phát từ tập quán canh tác nên gia đình tôi đã gieo 5 sào giống lúa VN10. Đến thời điểm này, do không có nước tưới dưỡng, gặp thời tiết bất lợi nên mạ không phát triển được và chết nhiều, dù đã tốn nhiều tiền bạc và công sức nhưng nếu tiếp tục chắc chắn vụ này sẽ mất trắng. Nay được xã tuyên truyền, vận động và nhận hỗ trợ giống lúa ngắn ngày thay thế, bà con nông dân chúng tôi rất phấn khởi và cam kết những vụ sau sẽ không gieo cấy lúa dài ngày. 

Đó cũng là chia sẻ của ông Trần Công Diễn khi ông tự phá bỏ 8 sào mạ VN10 của gia đình, ông Diễn cho biết thêm: Dù trong thâm tâm có chút tiếc nuối song muốn sản xuất bền vững và đạt năng suất cao chúng tôi phải nghiêm túc chấp hành các chủ trương và khuyến cáo của tỉnh, huyện. Ngay sau khi phá bỏ xong mạ dài ngày, tôi và bà con nông dân thôn Tân Dân sẽ thực hiện sản xuất theo đúng đề án của xã với tin tưởng vào thắng lợi trong vụ xuân.

Dù chỉ gieo 1,5 sào giống lúa dài ngày song qua công tác tuyên truyền, vận động của địa phương, ông Ngô Quang Sang, thôn Mỹ Giá đã thay đổi nhận thức và tích cực phá bỏ mạ dài ngày trên ruộng nhà mình. 

Ông Sang cho biết: Trước những biến đổi bất thường của thời tiết, nếu nông dân không thực hiện đúng theo đề án sản xuất và khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn sẽ gặp rủi ro cao trong sản xuất nông nghiệp. Cả thôn Mỹ Giá chỉ còn vài hộ gieo mạ dài ngày, nay được xã, thôn tuyên truyền, vận động, chúng tôi đã tự phá bỏ để chấp hành đúng chủ trương của tỉnh.

Dù diện tích mạ dài ngày ở Quỳnh Hưng không nhiều song với cách làm chủ động, quyết liệt cùng cơ chế động viên, hỗ trợ kịp thời, trong thời gian ngắn, bà con nông dân đã đồng thuận, tự nguyện phá bỏ. 

Ông Trần Viết Hiển, Chủ tịch UBND xã cho biết: Vụ xuân năm 2018, Quỳnh Hưng thực hiện 100% diện tích gieo cấy giống lúa ngắn ngày trà xuân muộn để chủ động thâm canh giành năng suất cao trong mọi loại hình thời tiết. Trong đó, chú trọng mở rộng diện tích các giống lúa lai, lúa chất lượng cao, mở rộng diện tích gieo vãi…, thực hiện tốt lịch thời vụ, cơ cấu giống lúa, trà lúa, các khâu dịch vụ, phòng, trừ sâu bệnh. Ngay sau khi phá bỏ hoàn toàn mạ dài ngày, xã tập trung hỗ trợ các hộ nông dân giống lúa ngắn ngày, chỉnh trang đồng ruộng… để sẵn sàng sản xuất vụ xuân theo đúng chỉ đạo của tỉnh và huyện.

Trịnh Cường