Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân dưới sự giáo dục, rèn luyện của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, trực tiếp là Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an; sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của lực lượng Quân đội nhân dân, các bộ, ban, ngành, địa phương, sự ủng hộ, giúp đỡ hiệu quả của nhân dân; sự nỗ lực phấn đấu, không quản ngại hy sinh, gian khổ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách đã lập được nhiều thành tích, chiến công xuất sắc, bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, thể hiện sự “tận trung với Đảng, tận hiếu với dân”, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam anh hùng.

Lực lượng Cảnh vệ chính thức ra đời ngày 16/2/1953 theo Sắc lệnh 141 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, song các tổ chức tiền thân đã hình thành từ những năm Đảng ta rút vào hoạt động bí mật, nhất là thời kỳ Bác Hồ về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, mùa xuân 1941.

Ra đời trong hoàn cảnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn hết sức cam go, quyết liệt, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân với quân số không nhiều, trang bị vũ khí hết sức thô sơ, chưa được đào tạo, huấn luyện bài bản về nghiệp vụ, đã thực hiện nhiệm vụ chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, trong điều kiện, hoàn cảnh hết sức khó khăn, trước sự truy sát gắt gao của bọn mật thám, gián điệp, các cuộc vây ráp, càn quét của địch vào căn cứ địa hòng tiêu diệt cơ quan đầu não của Đảng, ám hại Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo cấp cao. Khắc ghi sâu sắc lời dạy của Bác Hồ “các chú phải giữ bí mật tuyệt đối, nếu để lộ sẽ hại đến việc lớn. Muốn vậy từ việc chọn đường đi, nơi ăn ở, việc giao thiệp với nhân dân phải biết cách giữ gìn...” (1), lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân đã đoàn kết, đồng lòng, được nhân dân giúp đỡ, đùm bọc, đã nêu cao sự quyết tâm, ý chí kiên cường, đặt yêu cầu bảo đảm bí mật lên hàng đầu, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, các cơ quan, ban, ngành... bảo vệ an toàn Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí lãnh đạo của Đảng và các khu căn cứ địa cách mạng ở Việt Bắc.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cán bộ, chiến sĩ cảnh vệ tiếp tục thể hiện rõ nét bản lĩnh mưu trí, dũng cảm, khắc phục khó khăn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ tuyệt đối an toàn Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, Đoàn Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa và Đoàn đại biểu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam dự Hội nghị Paris (từ năm 1968 đến 1973), các đoàn khách quốc tế, chuyên gia các nước thăm, làm việc ở nước ta.

Ở miền nam, lực lượng Cảnh vệ trực thuộc Ban An ninh Trung ương Cục miền nam (Trung ương Cục) vừa thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an toàn các đồng chí lãnh đạo Trung ương Cục, vừa trực tiếp cùng các lực lượng quân giải phóng anh dũng chiến đấu, đập tan các cuộc vây ráp, càn quét của địch, bảo vệ vững chắc, an toàn khu căn cứ Trung ương Cục, góp phần vào thắng lợi của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Sau ngày đất nước thống nhất, ngày 31/1/1989, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ban hành Nghị định số 11 về sửa đổi, bổ sung mô hình tổ chức của Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an), theo đó Bộ Tư lệnh Cảnh vệ được thành lập trên cơ sở Cục Cảnh vệ. Đây là mốc son quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân. Từ đây, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân bước vào một giai đoạn mới, phát triển về tổ chức, hoàn thiện chức năng, thống nhất phạm vi, nhiệm vụ trong cả nước gắn liền với hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước cả ở trong, ngoài nước, với những thuận lợi, song cũng đầy khó khăn, thách thức.

Bước vào thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân ngày càng trưởng thành, vững mạnh toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ. Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp bộ máy công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị định số 01 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, đến nay lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân đã được kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tập trung, chuyên sâu, thống nhất, hình thành lực lượng, đơn vị tinh, gọn, mạnh; trang bị ngày càng tiên tiến, hiện đại; đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiệp vụ; tích cực tham gia xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến công tác cảnh vệ.

Từ năm 2005 đến nay, lực lượng Cảnh vệ đã chủ trì bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn hoạt động của lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước ở trong, ngoài nước, các hội nghị, sự kiện cấp quốc gia, quốc tế, các đoàn khách quốc tế và nguyên thủ các nước thăm, làm việc ở nước ta, các mục tiêu trọng yếu, khu làm việc của Trung ương; đặc biệt là bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn các kỳ Đại hội Đảng toàn quốc, Năm APEC (2006, 2017), Năm ASEAN (2010, 2020), Đại hội đồng liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132), Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ 2...

Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân luôn chú trọng, mở rộng hợp tác với các cơ quan an ninh, cảnh vệ các nước, nhất là các nước có mối quan hệ hợp tác truyền thống, các nước có công tác cảnh vệ phát triển hiện đại để trao đổi kinh nghiệm, đào tạo, huấn luyện kỹ năng, chiến thuật trong công tác cảnh vệ; chú trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, từng bước xây dựng, bổ sung, phát triển, hoàn thiện hệ thống lý luận về công tác cảnh vệ, xây dựng lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân chuyên sâu, toàn diện, ngang tầm nhiệm vụ.

Trong suốt 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dù ở bất kỳ giai đoạn, khó khăn, thách thức nào, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân cũng luôn thấm nhuần sâu sắc lời căn dặn của Bác Hồ: “Muốn bảo vệ thì người bảo vệ phải biết đánh địch, phải biết võ giỏi, phải khỏe, phải bắn súng giỏi... muốn bảo vệ tốt, phải có kỹ thuật, phải giữ được bí mật và phải có thái độ tốt với đồng bào” (2).

Trải qua các giai đoạn cách mạng, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân đã xuất hiện nhiều tấm gương anh hùng quả cảm, chiến đấu bất khuất, hy sinh anh dũng bảo vệ tuyệt đối an toàn cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách quốc tế, nguyên thủ các nước, các chuyên gia, đó là: Liệt sĩ Nguyễn Tiến Hoàn, Anh hùng liệt sĩ Phạm Thành Lượng, Trần Văn Nhỏ, Đoàn Phước Truyền, Trần Văn Năm và Ngô Thanh Nguyên... luôn là những biểu tượng sáng ngời về chủ nghĩa Anh hùng cách mạng, đã bồi đắp và làm dày thêm niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước, nhân dân, sự cảm phục của bạn bè quốc tế đối với lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân; là tấm gương cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ học tập, noi theo.

Ghi nhận những thành tích, chiến công xuất sắc của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân, trong 70 năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã tặng thưởng cho lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân 1 Huân chương sao vàng, 5 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng danh hiệu cao quý; được Nhà nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào, Quốc vương Campuchia tặng thưởng huân chương cao quý.

Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực, trong nước sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, có những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, những khó khăn, trở ngại và thách thức sẽ nhiều hơn, phức tạp hơn; vừa đem đến cơ hội vừa đặt ra thách thức đối với nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ lãnh tụ.

Các thế lực thù địch sẽ đẩy mạnh hoạt động chống Đảng, Nhà nước với nhiều phương thức, thủ đoạn hết sức tinh vi, thâm độc, phá hoại, khủng bố, tác động sâu sắc đến an ninh quốc gia nói chung, nhiệm vụ của lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân nói riêng. Trong khi đó, từ nay cho đến hết nhiệm kỳ này, các chuyến thăm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta đi thăm các nước, tham dự nhiều diễn đàn khu vực và quốc tế (ASEAN, APEC, ASEM, AIPA, IPU...), cũng như lãnh đạo cấp cao các nước đến thăm Việt Nam sẽ tăng cường, sôi động hơn.

Tình hình đó đã và đang đặt ra nhiệm vụ hết sức nặng nề, đòi hỏi lực lượng Cảnh vệ tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết vượt qua mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin cậy giao phó, luôn xứng đáng là “thanh bảo kiếm sắc bén”, “lá chắn thép vững chắc bảo vệ Đảng, bảo vệ lãnh tụ” bất luận trong hoàn cảnh nào, trong đó tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu sau:

Một là, phải đặc biệt quan tâm, tập trung, “nỗ lực phấn đấu” xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân đến năm 2025 “trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị và Kế hoạch 118 của Đảng ủy Công an Trung ương. Đây là nhiệm vụ trọng tâm bao trùm của năm 2023 và cả nhiệm kỳ này, tập trung quyết liệt triển khai thực hiện theo phương châm “năm rõ” (“Rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ kết quả, rõ trách nhiệm”).

Để đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra, Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Cảnh vệ quán triệt phương châm “vừa chạy, vừa xếp hàng” và quan điểm “Xây dựng con người là trung tâm, hiện đại trước, kết hợp với hiện đại về phương tiện, hậu cần, kỹ thuật bảo đảm đồng bộ, phù hợp: Người trước-Súng sau”. Đây là giải pháp cơ bản, góp phần quyết định thắng lợi sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ Đảng, bảo vệ lãnh tụ.

Hai là, giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước, trực tiếp là Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đối với lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân và công tác cảnh vệ. Tiếp tục xây dựng Đảng bộ Bộ Tư lệnh Cảnh vệ là “Đảng bộ mẫu mực, đi đầu trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên”. Nêu cao tinh thần nêu gương, tự soi, tự sửa, tiên phong, gương mẫu đi đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trọng tâm là Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với xây dựng văn hóa ứng xử trong Công an nhân dân, Cuộc vận động “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”. Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, bảo vệ chính trị nội bộ, thực hiện tốt Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân.

Tập trung công tác xây dựng đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ cảnh vệ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, có đủ phẩm chất, gương mẫu, “có trái tim nóng, cái đầu lạnh, đôi chân vững chắc và hai bàn tay sạch”, trọng danh dự vì “danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất” (3); nắm vững pháp luật, tinh thông nghiệp vụ, giỏi ngoại ngữ, làm chủ khoa học, công nghệ, sử dụng thành thạo phương tiện, vũ khí được trang bị, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Đảng, bảo vệ lãnh tụ. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm tập thể, cá nhân vi phạm những điều đảng viên, cán bộ, chiến sĩ không được làm, điều lệnh, quy tắc ứng xử trong Công an nhân dân, vi phạm pháp luật, “kịp thời thay thế những cán bộ không còn đủ năng lực, uy tín, theo phương châm: “Có vào, có ra, có lên, có xuống”(4); ngăn chặn, đấu tranh với biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Ba là, không ngừng nâng cao khả năng chiến đấu, bảo vệ tuyệt đối an toàn mọi hoạt động của lãnh đạo cấp cao Đảng, Nhà nước, các mục tiêu, cơ quan trọng yếu, các đoàn khách quốc tế, các sự kiện đặc biệt quan trọng của đất nước. Nhận diện, đánh giá toàn diện, tổng thể từ xa, từ sớm những nguy cơ đe dọa gây mất an ninh, an toàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước để tham mưu với Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an các chủ trương, giải pháp chiến lược về công tác cảnh vệ. Tập trung các giải pháp công tác phòng ngừa, loại trừ ngay từ xa, từ sớm các nguy cơ từ an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống đối với công tác cảnh vệ, không để bị động bất ngờ, sai sót dù là nhỏ nhất.

Rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các đề án, kế hoạch, phương án trọng điểm bảo đảm an ninh, an toàn các mục tiêu, cơ quan trọng yếu... Thường xuyên tổ chức diễn tập các phương án xử lý tình huống phức tạp về an ninh, an toàn đối tượng, mục tiêu cảnh vệ trên “mặt đất”, “dưới lòng đất” và “trên không”.

Bốn là, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện pháp luật về công tác cảnh vệ và xây dựng lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân, bảo đảm hệ thống, đồng bộ, có hiệu lực pháp lý cao, tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân thực hiện nhiệm vụ, thi hành pháp luật, trọng tâm là hoàn thành có chất lượng, tiến độ Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ năm 2017. Tăng cường tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển, hoàn thiện lý luận về công tác Cảnh vệ Công an nhân dân trong tình hình mới, làm cơ sở khoa học cho việc tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, hoàn thiện lý luận nghiệp vụ cảnh vệ, nhất là công tác nghiệp vụ cơ bản. Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, hiện đại; nghiên cứu, cụ thể hóa Đề án 06 tạo lập dữ liệu nghiệp vụ để xây dựng Trung tâm dữ liệu và khai thác, sử dụng phục vụ hiệu quả công tác cảnh vệ. Tích cực, chủ động nghiên cứu, ứng dụng, tiếp nhận, chuyển giao kết quả, sản phẩm khoa học công nghệ từ thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là ứng dụng công nghệ sinh trắc học, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo... đáp ứng yêu cầu tác chiến kỹ thuật phòng, chống khủng bố hóa học, sinh học và phóng xạ; tác chiến tại hiện trường khi xảy ra các sự cố.

Năm là, tăng cường phối hợp với lực lượng Quân đội nhân dân, các cơ quan, đơn vị, các ngành, các cấp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong công tác cảnh vệ theo phương châm “đối ngoại đi trước mở đường”; “sâu rộng, thực chất, ổn định và hiệu quả”. Tăng cường, mở rộng hợp tác quốc tế với lực lượng An ninh, Cảnh vệ các nước, nhất là các nước có công tác cảnh vệ tiên tiến, hiện đại, tham khảo, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế phù hợp thực tiễn Việt Nam. Tranh thủ sự hợp tác, giúp đỡ của chuyên gia an ninh, cảnh vệ các nước trong đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện cán bộ, chiến sĩ có kỹ năng chiến thuật bảo vệ yếu nhân, xử lý tình huống hiệu quả.

Sáu là, chú trọng công tác xây dựng, tuyên truyền hình ảnh đẹp của người chiến sĩ cảnh vệ trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế. Tăng cường có nhiều thêm những tác phẩm văn học, nghệ thuật tái hiện chân thực, sinh động “hình tượng người chiến sĩ cảnh vệ Việt Nam”, luôn đặt an nguy của đối tượng cảnh vệ lên hàng đầu, “không chỉ là lá chắn sống bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các yếu nhân mà còn là một người lễ tân, hướng dẫn viên du lịch gần gũi thân thiện giới thiệu những phong tục, tập quán, văn hóa Việt Nam đến với các nguyên thủ, các vị lãnh đạo, bạn bè quốc tế”.

Đồng thời, kịp thời tôn vinh, ngợi ca, tri ân những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, những tấm gương dũng cảm đã anh dũng chiến đấu, sẵn sàng hy sinh, hiến dâng tính mạng, sức khỏe trong cuộc đấu tranh bảo vệ Đảng, bảo vệ lãnh tụ, bảo đảm an ninh, trật tự vì bình yên cuộc sống và hạnh phúc của nhân dân.

Phát huy truyền thống anh hùng vẻ vang, thấm nhuần sâu sắc Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, với niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng Cảnh vệ Công an nhân dân có đủ bản lĩnh, trí tuệ, trách nhiệm và ý chí, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, nguy hiểm, “tuyệt đối trung thành, bản lĩnh chính trị vững vàng” (5),“chỉ biết còn Đảng thì còn mình” (6), hoàn thành xuất sắc trọng trách được giao, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, luôn xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

----------------------

(1) 55 năm Cảnh vệ Công an nhân dân Việt Nam (1953-2008), 2008. Nxb Công an nhân dân, tr.9.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.345.

(3) Trích bài phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 78, tháng 12/2022.

(4) Trích bài phỏng vấn Thông tấn xã Việt Nam của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhân dịp đón Xuân Quý Mão năm 2023 và kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2023), tháng 12/2022.

(5) Trích bài phỏng vấn của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhân dịp kỷ niệm 65 năm Ngày thành lập lực lượng Cảnh vệ (16/2/1953-16/2/2018), tháng 2/2018.

(6) Trích bài nói của đồng chí Lê Duẩn, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 13, tháng 1/1959.

Theo: nhandan.vn