Người nhiễm HIV tham gia BHYT, dùng thẻ BHYT khám chữa bệnh, ngoài giảm được gánh nặng tài chính cho bản thân, gia đình còn thực hiện giải pháp lâu dài, bền vững đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS khi góp phần giảm thiểu lây lan HIV trong cộng đồng.

Nếu như trước đây người nhiễm HIV chưa coi trọng, không quan tâm tham gia bảo hiểm y tế cho bản thân bởi họ được khám bệnh, làm các xét nghiệm và cấp thuốc kháng vi rút (ARV) điều trị HIV miễn phí từ nguồn quỹ do các tổ chức quốc tế tài trợ thì từ năm 2016 kinh phí hỗ trợ phòng, chống HIV/AIDS của các tổ chức quốc tế đã bị cắt giảm và dừng hẳn vào cuối năm 2017. Điều này đồng nghĩa với việc người nhiễm HIV không còn được cấp thuốc điều trị miễn phí. Trong khi người nhiễm HIV thường có nguy cơ ốm đau nhiều hơn người bình thường do suy giảm hệ miễn dịch. Vì vậy họ cần phải được điều trị bằng thuốc ARV và điều trị liên tục, suốt đời để duy trì sức đề kháng, giảm nhiễm trùng cơ hội, nâng cao sức khỏe, giảm tử vong do AIDS. Đặc biệt, khi các đối tượng nhiễm HIV được điều trị ARV sẽ góp phần giảm nguy cơ lây truyền HIV/AIDS ra cộng đồng.

Theo bác sĩ Phạm Nam Thái, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh: Người nhiễm HIV nếu không được tiếp tục hỗ trợ kinh phí điều trị thì nguy cơ bỏ điều trị rất cao đồng thời kéo theo nhiều hệ lụy bởi chỉ riêng thuốc kháng vi rút ARV dùng điều trị HIV đã có giá khá đắt, chưa kể các chi phí cho khám và xét nghiệm. Trong khi hầu hết đối tượng nhiễm HIV hoàn cảnh gia đình đều khó khăn, bản thân họ không có thu nhập do không có việc làm hoặc thu nhập rất thấp. Tuy nhiên, đã có giải pháp là quỹ BHYT sẽ thanh toán các chi phí khám và điều trị bệnh cho bệnh nhân HIV/AIDS theo phạm vi được hưởng, thuốc ARV cũng đã có trong danh mục thuốc BHYT. Vấn đề đặt ra là người nhiễm HIV cần phải có thẻ BHYT để được quỹ BHYT thanh toán chi phí khám chữa bệnh và đáp ứng nhu cầu điều trị ARV lâu dài. 

Theo quy định hiện hành về chính sách BHYT, người nhiễm HIV có thẻ BHYT chỉ phải đồng chi trả tối đa là 20% tiền khám chữa bệnh, trong đó đã có cả thuốc điều trị ARV. Cũng theo quy định tại Điều 6, Thông tư số 15/2015/TT-BYT ngày 26/6/2015 của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện khám chữa bệnh BHYT đối với người nhiễm HIV và người sử dụng các dịch vụ y tế liên quan đến HIV/AIDS thì phạm vi, quyền lợi, mức hưởng BHYT của người nhiễm HIV khá rộng. Người nhiễm HIV sử dụng thẻ BHYT khi khám chữa bệnh sẽ được hưởng rất nhiều dịch vụ y tế như khám bệnh, làm xét nghiệm HIV, mua thuốc ARV, điều trị dự phòng cho phụ nữ nhiễm HIV mang thai, điều trị dự phòng nhiễm trùng cơ hội... 

Tuy nhiên, dù đã có thời gian hàng năm tích cực tuyên truyền, vận động người nhiễm HIV tham gia mua BHYT, chuẩn bị cho việc sẽ không còn được khám, cấp thuốc ARV điều trị miễn phí. Song vì nhiều lý do, số người nhiễm HIV chủ động tham gia BHYT không đáng kể. 

Để khắc phục khó khăn này, ngành Y tế đã tham mưu UBND tỉnh triển khai nhiều giải pháp, trong đó tăng cường vận động các nguồn lực hỗ trợ mua thẻ BHYT cho người nhiễm HIV, phấn đấu 100% người nhiễm HIV đều có thẻ BHYT. Sau một thời gian tích cực, nỗ lực của những người làm công tác phòng, chống HIV/AIDS và các cấp, ngành, số người nhiễm HIV có thẻ BHYT trên địa bàn tỉnh tăng dần từ 20% lên 40%. Đến nay, trong tổng số 3.313 người nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh hiện đang được quản lý, đã có khoảng 97% có thẻ BHYT. 

Là một trong những bệnh nhân HIV lâu năm, hiện đang điều trị tại phòng khám HIV/AIDS ngoại trú, anh N.M.T chia sẻ: Chúng tôi đã quen với việc rất nhiều năm không hề phải lo kinh phí điều trị bệnh do được miễn phí hoàn toàn. Nay để có thể tiếp tục được duy trì điều trị ARV thì phải có thẻ BHYT và quỹ BHYT chi trả. Dù biết tấm thẻ BHYT rất quan trọng đối với tính mạng bản thân song nhiều người trong chúng tôi không có đủ tiền để mua. Bản thân tôi đã có lúc xác định phải bỏ hoặc gián đoạn điều trị, may mắn được tỉnh và các tổ chức quan tâm, hỗ trợ kinh phí mua BHYT. Có tấm thẻ, chúng tôi rất phấn khởi, yên tâm đến các phòng khám ngoại trú HIV/AIDS điều trị, vì vậy sức khỏe cả về thể chất và tinh thần của chúng tôi đều được duy trì khá tốt.

Để hướng tới mục tiêu loại trừ HIV ra khỏi đời sống cộng đồng, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, tránh các hành vi gây nguy cơ lây nhiễm HIV. Những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm HIV, những người đã nhiễm HIV cũng cần thường xuyên thăm khám, xác định tình trạng bệnh, điều trị đầy đủ nhằm duy trì sức khỏe, giảm thiểu nguy cơ lây truyền HIV ra cộng đồng. Đồng thời, tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ tham gia BHYT để được quỹ BHYT chi trả kinh phí khi đi khám chữa bệnh có thể duy trì điều trị ổn định lâu dài.

Hà Dung