Giờ đây, trong bối cảnh các hãng hàng không đẩy mạnh khai thác những chặng bay thẳng qua nửa vòng Trái Đất mà không dừng nghỉ, những nỗ lực nhằm tránh gây mệt mỏi cho hành khách đã trở thành ngành trị giá nhiều tỷ USD. 

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về tác động của những chặng bay siêu dài lên thể chất và tinh thần của con người sau khi hãng hàng không Qantas Airlines của Australia mở đường bay thẳng từ New York (Mỹ) đến Sydney (Australia). Chưa từng có hãng hàng không nào từng thực hiện chặng bay này mà không dừng chân. Với thời gian bay gần 20 tiếng, dự kiến cất cánh từ New York vào ngày thứ 6 và hạ cánh tại Sydney vào sáng Chủ nhật sắp tới, đây sẽ là chuyến bay dài nhất thế giới. 

Hơn cả một bài thể dục về sức bền, các chuyên gia y tế và nhà khoa học sẽ biến chiếc Boeing Dreamliner mới toanh của Qantas trở thành phòng thí nghiệm trên không. Họ sẽ quét não bộ của phi công để kiểm tra sự tỉnh táo, trong khi giám sát chất lượng thực phẩm, việc ăn ngủ và hoạt động của vài chục hành khách. Mục đích của nghiên cứu này nhằm quan sát sức chịu đựng của con người tới đâu. 

Việc các chuyến bay siêu dài trở nên phổ biến hơn - chẳng hạn như Singapore Airlines đã nối lại phục vụ bay thẳng đến New York năm ngoái – nhờ có máy bay nhẹ hơn và có thể bay xa hơn.

Áp lực về sức khỏe của hành khách đã khiến các hãng hàng không thay đổi sự chú ý đối với “jet lag” cũng như tạo ra một thị trường sản phẩm phong phú và sáng chế giúp giảm vấn đề trên, trong đó có: viên hoóc-môn melatonin, thuốc chống lo âu Xanax, kính phát sáng Propeaq…

Theo các nhà nghiên cứu tại BIS Healthcare, nhu cầu đối với các liệu pháp chống “jet lag” đang gia tăng gần 6% mỗi năm và ngành này sẽ trị giá 732 tỷ USD vào năm 2023. Thị trường chống rối loạn giấc ngủ trị giá 1,5 tỷ USD và sẽ tăng lên 1,7 tỷ USD cùng thời điểm trên. 

Tình trạng “jet lag” thường xảy ra khi hành khách đi qua ba múi giờ khác nhau hoặc hơn trong thời gian ngắn, khiến đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bị lệch nhịp. Họ chủ yếu than phiền quá mệt mỏi vào ban ngày và không thể ngủ được vào ban đêm sau khi hạ cánh. Tình trạng này còn tồi tệ hơn nếu họ bay về hướng Đông bởi đi theo hướng này gây đảo ngược chu kỳ ngày và đêm thông thường. 

Các nhà khoa học và chuyên gia sức khỏe trên chuyến bay sẽ biến chiếc Dreamliner của Qantas thành phòng thí nghiệm. Ảnh: Alamy

Carrie Partch, nhà hóa sinh kiêm phó giáo sư tại Đại học California, từng nghiên cứu về nhịp sinh học của con người 20 năm nay cho biết mỗi tế bào trong cơ thể người đều có chiếc đồng hồ riêng, và các quá trình quan trọng như chức năng tim, hấp thụ thức ăn cùng với trao đổi chất đều bị phá vỡ khi nội tạng hoạt động lệch nhịp. 

“Jet lag không chỉ đơn giản là sự bất tiện. Nó tàn phá về mặt sinh lý. Nếu bạn là người thường xuyên dịch chuyển, bạn sẽ có nguy cơ tăng cân, bạn cũng có thể gặp vấn đề về tim mạch, thậm chí là thay đổi hành vi”, ông Patch nhấn mạnh. 

Trong khi giới nghiên cứu trong lĩnh vực này hiểu rõ cách thức ánh sáng đi vào não bộ và điều chỉnh chiếc đồng hồ chính trong não, họ vẫn cần phải tìm tòi nhiều thông tin hơn nữa. Mới đây nhất, năm 2017, giải Nobel Khoa học đã được trao cho nhóm nhà khoa học phát hiện cơ chế phân tử kiểm soát nhịp sinh học. Tuy nhiên, theo ông Partch, ngay cả khi họ can thiệp được vào các protein cốt lõi của loài gặm nhấm ở trong phòng thí nghiệm để tăng tốc độ điều chỉnh đồng hồ sinh học của chúng, thì biện pháp này không phải là phương án hữu hiệu đối với con người. 

Theo Tin tức