“Ngôi nhà chung” đầy ắp sự yêu thương

Nguyên là cán bộ phiên dịch của Trường 2/9 Việt Nam, nhiệm vụ chính của bà Lư Mỹ Niệm (sinh năm 1945) là phiên dịch và tổng hợp những ý kiến phản ánh liên quan việc học tập, sinh hoạt hằng ngày của các em học sinh Việt Nam để báo cáo lên Ngoại vụ Quế Lâm.

Bà chia sẻ rằng, từ năm 1950 đến 1970, trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ diễn ra cam go, một số trường học của Việt Nam đã được chuyển sang Quảng Tây (Trung Quốc), nhằm bảo đảm an toàn cho thầy trò. Tại Quế Lâm, các trường như Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Văn Bé, Võ Thị Sáu và Trường Dân tộc Trung ương được thành lập, tạo thành hệ thống Trường 2/9 Việt Nam.

Những ngôi trường này đã đào tạo hàng chục nghìn cán bộ xuất sắc, góp phần quan trọng vào cuộc kháng chiến, giải phóng miền nam và thống nhất đất nước, đồng thời đánh dấu một giai đoạn đặc biệt trong quan hệ hữu nghị Việt-Trung.

Bà Lư Mỹ Niệm (áo trắng) cùng các đại biểu Trung Quốc thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch 

“Các cháu học sinh khi được gửi sang đây còn rất nhỏ, bé nhất mới 6 tuổi, lớn nhất chỉ 13 tuổi. Lần đầu xa nhà, đến một đất nước xa lạ, các cháu không tránh khỏi cảm giác cô đơn, nhớ gia đình. Vì thế, tôi cùng các thầy cô giáo và cán bộ trong trường luôn quan tâm, chăm sóc tận tình từng bữa ăn, giấc ngủ, giúp các cháu vơi bớt nỗi nhớ nhà. Những năm tháng làm việc tại đây với tôi thực sự ý nghĩa, bởi nơi này như một ngôi nhà chung tràn ngập tình thương, nơi mọi người dành cho nhau sự yêu thương như trong một gia đình,” bà Lư Mỹ Niệm xúc động kể lại.

Đoàn đại biểu nhân sĩ Trung Quốc gặp gỡ các cựu học sinh đã từng theo học tại các trường Việt Nam tại Quế Lâm, Quảng Tây, Trung Quốc 

Là một trong những đại biểu nhân sĩ Trung Quốc tham dự chương trình “Gặp gỡ lưu học sinh, sinh viên Việt Nam-Trung Quốc các thời kỳ” tại Hà Nội, bà Lư Mỹ Niệm bày tỏ niềm xúc động: “Tôi đã nhiều lần sang thăm Việt Nam, nhưng đây là lần đầu tiên tham dự một sự kiện quan trọng có sự tham gia của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm cùng nhiều lãnh đạo cấp cao của Việt Nam. Đây không chỉ là cơ hội để chúng ta cùng nhau ôn lại những kỷ niệm, về sự gắn bó thân tình giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Trung Quốc mà còn là dịp để lắng nghe những đề xuất nhằm đẩy mạnh giáo dục về truyền thống hữu nghị trong mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, góp phần đưa quan hệ Việt Nam-Trung Quốc bước vào giai đoạn phát triển thực chất và hiệu quả hơn”.

Dù đã bước sang tuổi 80, bà Lư Mỹ Niệm vẫn tích cực tham gia các hoạt động giao lưu, gặp gỡ các đoàn đại biểu Việt Nam đến thăm và làm việc tại các cơ sở giáo dục ở Quế Lâm. Bà luôn tâm niệm rằng, việc chia sẻ những câu chuyện về các trường học Việt Nam tại đây giúp thế hệ sau hiểu rõ hơn về một giai đoạn lịch sử đáng nhớ, từ đó nuôi dưỡng ý thức trách nhiệm trong việc gìn giữ và phát triển mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước.

Biểu tượng sinh động của tình hữu nghị Việt-Trung

Ông Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc đầu tiên của Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm, Quảng Tây, Trung Quốc 

Tọa lạc trong khuôn viên của Đại học Sư phạm Quảng Tây, Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm (Quảng Tây, Trung Quốc) là nơi lưu giữ và trưng bày những kỷ vật, hình ảnh… ghi lại những năm tháng học tập không thể nào quên của những thế hệ học sinh Việt Nam, nhất là trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Đây cũng được coi là một trong những biểu tượng sinh động của tình hữu nghị Việt-Trung.

Nhà kỷ niệm các trường học của Việt Nam ở Quảng Tây, Trung Quốc không chỉ đơn thuần là nơi lưu giữ những hình ảnh, thông tin về một quá trình lịch sử, mà nơi đây đã trở thành ngôi nhà truyền thống lưu giữ những ký ức tốt đẹp về mối quan hệ giữa hai dân tộc trong quá khứ và giúp các bạn sinh viên trẻ của cả Trung Quốc và Việt Nam hiểu và tự hào về thế hệ cha anh của mình.

Tôi mong rằng trong tương lai, không gian hoạt động của Nhà kỷ niệm các trường học Việt Nam sẽ được mở rộng hơn nữa để thu hút thêm nhiều người đến tham quan, học tập. Không chỉ là nơi nhắc nhớ quá khứ, đây còn có thể trở thành một trung tâm kết nối thanh niên hai nước, góp phần phát huy vai trò của giáo dục trong việc thắt chặt tình hữu nghị Việt-Trung.

Ông Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc đầu tiên của Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm, Quảng Tây, Trung Quốc

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc đầu tiên của Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm cho biết: Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm được khánh thành đúng vào dịp kỷ niệm 60 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc (18/1/1950-18/1/2010). Nơi đây lưu giữ và trưng bày những kỷ vật, hình ảnh… ghi lại những năm tháng học tập không thể nào quên của những thế hệ học sinh Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ… Kể từ khi khánh thành đến nay, nơi đây đã đón tiếp rất nhiều đoàn đại biểu của Việt Nam sang thăm, trong đó có các đoàn lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước.

Ông Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc đầu tiên của Nhà Kỷ niệm các trường học Việt Nam ở Quế Lâm ghi cảm tưởng tại di tích Nhà sàn Bác Hồ 

Kể lại một kỷ niệm sâu sắc nhất trong quá trình đi sưu tập, lựa chọn các hình ảnh, hiện vật để trưng bày tại Nhà Kỷ niệm, ông Nguyễn Trung Nguyên xúc động nhớ lại: Trong một lần xuống kho lưu trữ của nhà trường, tôi tìm thấy một bức tranh vẽ một cụ già cặm cụi quét tuyết. Qua tìm hiểu, tôi biết bức tranh đó do thầy giáo dạy vẽ Việt Nam Lê Nguyên Lợi ghi lại hình ảnh một cụ già người Trung Quốc hằng ngày quét tuyết ở Lư Sơn để cho các cháu học sinh Việt Nam đi lại đỡ trơn trượt. Tôi đã nâng niu bức tranh đó như một kỷ vật bởi nó thể hiện được sự che chở, yêu thương của người dân địa phương đối với các cháu học sinh Việt Nam.

Đối với ông Nguyên, ngoài những hình ảnh, hiện vật được lưu giữ tại Nhà Kỷ niệm còn có những câu chuyện đã được lưu giữ mãi trong tâm khảm cho đến tận bây giờ. Ông kể: “Cứ vào cuối tuần, để các cháu học sinh nguôi đi nỗi nhớ nhà, trường thường tổ chức chiếu phim ngoài trời. Có lần, trên phim có quay cảnh một chiếc bánh rất ngon, các cháu bày tỏ muốn được thưởng thức cái bánh như trong phim. Không làm các cháu thất vọng, mười ngày sau các cháu đã được thưởng thức những chiếc bánh giống hệt trên phim do một đầu bếp từ Bắc Kinh được nhà trường mời về làm. Điều này như một nguồn động viên, khích lệ để các cháu vượt qua mọi khó khăn, vươn lên đạt thành tích cao trong học tập”.

Truyền tải những ký ức đẹp về quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt-Trung

Sinh ra tại Bình Dương, chị Ngô Tuệ Quân kết hôn với một người Trung Quốc vào năm 1997 và chuyển đến Quế Lâm sinh sống. Hiện chị là phiên dịch tiếng Việt, Học viện Giáo dục Văn hóa quốc tế, Đại học Sư phạm Quảng Tây. Bên cạnh đó, chị còn đảm nhiệm vai trò là người hướng dẫn, thuyết minh, giới thiệu về Nhà kỷ niệm các trường học của Việt Nam tại Quế Lâm cho các đoàn đại biểu Việt Nam cũng như các đoàn đến tham quan, học tập tại đây.

Chị Ngô Tuệ Quân hiện là phiên dịch tiếng Việt, Học viện Giáo dục Văn hóa quốc tế, Đại học Sư phạm Quảng Tây. 

Trước khi bén duyên với nghề hướng dẫn, thuyết minh, chị Ngô Tuệ Quân là giáo viên dạy tiếng Trung cho sinh viên nước ngoài tại Đại học Sư phạm Quảng Tây. Sau đó chị tham gia vào các hoạt động của Văn phòng trường để hỗ trợ các sinh viên Việt Nam sang theo học tại Quảng Tây. Là người thông thạo cả tiếng Việt và tiếng Trung nên chị được phân công tham gia phiên dịch và thuyết minh cho các đoàn đại biểu Việt Nam sang thăm và làm việc tại Đại học Sư phạm Quảng Tây.

“Sau nhiều năm gắn bó với nghề hướng dẫn, thuyết minh tại Nhà Kỷ niệm các trường học của Việt Nam tại Quế Lâm, tôi nhận thấy rằng, thông qua công việc này, mình có cơ hội hiểu biết hơn về mối về tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước để thực hiện tốt nhiệm vụ truyền tải những ký ức đẹp, về quan hệ hữu nghị Việt-Trung”, chị Ngô Tuệ Quân chia sẻ.

Xuất phát từ tình cảm trân trọng, yêu quý các thế hệ học sinh Việt Nam học tập tại Quế Lâm, với vai trò là Phó Viện trưởng Học viện Giáo dục Văn hóa quốc tế, (Đại học Sư phạm Quảng Tây), trong nhiều năm qua, anh Phan Mỹ Đức và các đồng nghiệp đã luôn liên hệ chặt chẽ với các thế hệ thầy cô giáo và học sinh Việt Nam đã từng giảng dạy và học tập tại các trường ở Quế Lâm để duy tu và bảo tồn cho phần mộ của những học sinh Việt Nam và một vài thương bệnh binh Việt Nam không may đã mất tại Quế Lâm.

Hàng năm, anh Phan Mỹ Đức, Phó Viện trưởng Học viện Giáo dục Văn hóa quốc tế, Đại học Sư phạm Quảng Tây tổ chức đoàn tham gia lễ tảo mộ theo đúng nghi thức phong tục của nhân dân hai nước (Ảnh do nhân vật cung cấp) 

“Bên cạnh việc tuyên truyền, truyền tải những ký ức đẹp về mối quan hệ hữu nghị Việt-Trung, thì việc chăm lo mộ phần cho những học sinh và thương bệnh binh Việt Nam không may mất tại Quế Lâm cũng là một việc cần làm. Với sự chung tay của các thầy cô giáo, các thế hệ học sinh Việt Nam cùng với sự vào cuộc của các cấp chính quyền và các đơn vị liên quan, việc sửa sang, xây dựng khu mộ phần của học sinh và thương bệnh binh Việt Nam đã hoàn tất vào năm 2019. Và theo thông lệ hàng năm, chúng tôi lại tổ chức đoàn tham gia lễ tảo mộ theo đúng nghi thức phong tục của nhân dân hai nước”, anh Phan Mỹ Đức cho biết.

Những nỗ lực không ngừng của những con người tận tâm đã và đang góp phần lưu giữ, lan tỏa giá trị của tình hữu nghị Việt-Trung, để mối quan hệ này không chỉ là một trang sử trong quá khứ, mà còn tiếp tục phát triển bền chặt trong tương lai.

Theo Nhân Dân