Trải qua các cuộc kháng chiến và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, huyện Thái Thụy có trên 34.000 người lên đường tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường. Toàn huyện có 8.326 người hy sinh, trong đó rất nhiều liệt sĩ chưa có đầy đủ thông tin và thân nhân chưa biết phần mộ của liệt sĩ. 

Ông Nguyễn Duy Cam, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ gặp không ít khó khăn. Do chiến tranh đã lùi xa, các nhân chứng trực tiếp chôn cất liệt sĩ phần lớn đã già yếu, từ trần. Bên cạnh đó, địa hình thay đổi nhiều so với trước đây... Để thực hiện hiệu quả công tác này, UBND huyện đã ban hành nhiều kế hoạch, hướng dẫn cụ thể về việc triển khai lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên cơ sở quán triệt các văn bản chỉ đạo của cấp trên. Công tác tuyên truyền, tập huấn về việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được triển khai sâu rộng, chặt chẽ từ huyện đến các thôn, khu dân cư và nhân dân. Địa phương giao cơ quan quân sự huyện là đơn vị chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương rà soát hồ sơ, danh sách liệt sĩ do huyện quản lý.

Sau hơn 1 năm triển khai, Ban CHQS huyện Thái Thụy đã phối hợp với ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, hệ thống đài truyền thanh cơ sở đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; đồng thời, vận động nhân dân tích cực cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ chưa được quy tập vào các nghĩa trang liệt sĩ, nghĩa trang nhân dân cũng như cung cấp thông tin các khu vực có mộ liệt sĩ chưa tìm kiếm, quy tập. Cơ quan quân sự các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể liên quan phát động các tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin nơi hy sinh, chôn cất liệt sĩ ban đầu trên địa bàn, mộ liệt sĩ ngoài nghĩa trang liệt sĩ. Ngoài ra còn tổ chức phát phiếu thu thập, cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đến từng hộ gia đình trên địa bàn huyện. Kết quả, trong tổng số 48.000 phiếu phát ra đã có 304 phiếu có thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Thượng tá Trần Văn Thương, Chính trị viên Ban CHQS huyện Thái Thụy cho biết: Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị các cấp và nhân dân, đến tháng 7/2019, các địa phương trong huyện đã hoàn thành kết luận địa bàn tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Tổng số mộ liệt sĩ trong các nghĩa trang liệt sĩ của huyện Thái Thụy và mộ liệt sĩ bàn giao gia đình quản lý (mộ liệt sĩ trong nghĩa trang nhân dân) trên địa bàn huyện là 3.701 mộ. Mộ liệt sĩ nằm trong nghĩa trang liệt sĩ của huyện có quê quán không thuộc huyện Thái Thụy là 43 mộ. Mộ liệt sĩ chưa biết tên nằm trong nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn huyện là 848 mộ.

Sau khi đã có kết luận địa bàn và danh sách thông tin mộ liệt sĩ, Ban CHQS huyện đã cử lực lượng xuống từng địa bàn phối hợp cùng địa phương đến từng mộ liệt sĩ để xác định tọa độ, xác định các thông tin liên quan đến mộ liệt sĩ để mô tả sơ đồ mộ chí, thành lập tổ công tác vẽ bản đồ cấp xã, sau đó tổ chức vẽ bản đồ cấp huyện. Đến nay, đơn vị đã xác định tọa độ chính xác và tọa độ 9 ô của 31/31 nghĩa trang liệt sĩ, 304/304 mộ liệt sĩ nằm ngoài nghĩa trang liệt sĩ, 5/5 khu vực địa bàn có mộ liệt sĩ đã tìm kiếm, quy tập xong; đồng thời, vẽ xong sơ đồ mộ chí chỉ đường ra 304 mộ liệt sĩ nằm ngoài nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn huyện.

Theo đồng chí Chính trị viên Ban CHQS huyện: Địa bàn huyện Thái Thụy thuộc địa bàn nghi ngờ vẫn còn hài cốt liệt sĩ cần phải tìm kiếm, quy tập. Đặc biệt, tháng 12/2017, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh đã triển khai tổ chức tìm kiếm, cất bốc và quy tập được 23 hài cốt liệt sĩ đưa vào an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Thái Thượng và 1 hài cốt liệt sĩ đưa vào an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Thái Thịnh. Mặc dù Thái Thượng là địa bàn nghi ngờ còn hài cốt liệt sĩ nhưng đến nay vẫn chưa phát hiện thêm thông tin.

Ông Đỗ Khắc Bằng, Chủ tịch UBND xã Thái Thượng chia sẻ: Thái Thượng là một trong những địa điểm diễn ra trận chống càn Méc-quya của thực dân Pháp tháng 3/1952. Trong đó, trận đánh Bích Du thuộc xã Thái Thượng của Đại đoàn 320 là trận đánh ác liệt nhất, làm bộ đội và dân quân du kích thương vong nhiều. Nhân dân địa phương rất phấn khởi khi thời gian qua đã tìm kiếm, cất bốc được nhiều hài cốt liệt sĩ trên địa bàn xã để quy tập vào nghĩa trang liệt sĩ. Hiện nay, xã đã trích lập bản đồ những khu vực bị đánh phá ác liệt, những khu vực chôn cất các liệt sĩ, vận động người dân cung cấp thông tin để ban chỉ đạo huyện và địa phương nắm được từ đó có phương án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, đáp ứng sự mong mỏi của nhân dân và thân nhân liệt sĩ.

Tất Đạt