Những ngày này, ông Phạm Bá Kỷ mang nhiều tâm trạng bồi hồi xúc động. Nó không thể hiện bằng những giọt nước mắt mà chỉ đơn giản là sự trầm lặng, lắng  nghe những thông tin về Đại tướng qua chiếc radio. Vị Đại tướng mà ông dành nhiều cảm tình và sự ngưỡng mộ.

Sinh năm 1929, 18 tuổi Phạm Bá Kỷ đã hăng hái tham gia đội quân chủ lực bảo vệ các huyện phía tây nam tỉnh Thái Bình. Ông Kỷ nhớ lại: “Cuối năm 1950, Đại đoàn 320 (tiền thân của Sư đoàn 320) được thành lập, tôi được điều động sang đóng quân ở Nho Quan, Ninh Bình. Trong thời gian này, tôi được Tổng cục Hậu cần cử sang Trùng Khánh, Trung Quốc học lấy bằng lái xe trong thời gian 6 tháng để về tiếp nhận xe kéo pháo lên chiến trường”.

Khi chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc, Sư đoàn 320 về tiếp nhận Hải Phòng, đóng quân ở khu Kamen, quận Kiến An trên đồi Thiên Văn. Sư đoàn 320 được lệnh chuẩn bị cho lễ duyệt binh ngày 2/9/1954 tại Quảng trường Ba Đình. Lúc bấy giờ Phạm Bá Kỷ đang là chiến sĩ lái xe cho lãnh đạo Sư đoàn, ông được Sư đoàn giao nhiệm vụ lái xe  trong thời gian 2 tuần để đưa đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng đại biểu 15 phái đoàn các nước có mặt ở Sở Dầu, Hải Phòng trong thời gian 2 tuần. Ông Kỷ tâm sự: “Ngày ấy mới giải phóng nên vật chất còn thiếu thốn lắm. Tôi được giao một chiếc xe Com-măng-ca do Liên Xô sản xuất để chở Đại tướng và đồng chí Văn Tiến Dũng, Chính ủy viên Sư đoàn, đồng chí Đỗ Mười lúc bấy giờ làm Bí thư Thành ủy Hải Phòng. Tôi có nhiệm vụ lái xe chở Đại tướng từ Thành phố Hải Phòng ra tới Đồ Sơn và ngược lại. Dù quãng đường ngắn ngủi nhưng Đại tướng đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng khó phai”.

Ông Phạm Bá Kỷ nhớ lần đầu tiên gặp Đại tướng khi chuẩn bị chiến dịch Điện Biên Phủ, lần ấy Tướng Giáp tới động viên các chiến sĩ trước khi vào trận chiến. Lần thứ 2 gặp mặt Đại tướng sau khi kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp. Hai tuần lái xe chở Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông Kỷ nhận thấy ở Người một nét giản dị, từ phong thái tới cách giao tiếp rất lịch thiệp: “Đại tướng rất thương anh em lái xe chúng tôi. Là lãnh đạo cấp cao của nhà nước nên chế độ ăn của Đại tướng được kiểm tra rất khắt khe để bảo đảm sức khỏe. Đại tướng thường dùng một phần suất ăn của mình để dành cho lái xe. Tôi thấy Đại tướng ăn mặc giản dị và rất tiết kiệm. Sau thời gian đó, ông tiếp tục đảm nhận nhiệm vụ lái xe chở lãnh đạo Sư đoàn. Ông luôn vững vàng tay lái, tận tụy với công việc cho tới ngày về nghỉ chế độ.

Vừa nhớ lại những kỷ niệm cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông Phạm Bá Kỷ vừa lần tìm bức ảnh ông được vinh dự chụp cùng với Đại tướng bên chiếc xe Com-măng-ca cùng những kỷ vật thời chiến ông còn lưu giữ. Hơn nửa thế kỷ qua đi, bức ảnh hoen ố cùng thời gian nay phần tỏ, phần mờ nhưng hình ảnh vị Đại tướng của dân vẫn còn in đậm trong tâm trí người lính già 84 tuổi đời, 65 năm tuổi Đảng.

Đã từng chứng kiến sự hy sinh của đồng đội, đối diện với cái chết trong giây phút. Dẫu biết rằng sinh tử là lẽ tự nhiên, nhưng tin dữ Đại tướng qua đời làm ông và rất nhiều người lính Điện Biên Phủ năm xưa bồi hồi thương tiếc. Những kỷ niệm ngắn ngủi nhưng không phải đời người lính ai cũng có cơ hội gặp Bác Hồ và Đại tướng. Những ký ức vẹn nguyên mỗi lần nhớ lại như nén tâm nhang tôn kính ông gửi tới Đại tướng trước khi Người trở về với đất mẹ.

Bài, ảnh: Tất Đạt