Nhìn lại chặng đường 20 năm, từ cái thủa ban đầu “khai sinh lập địa” đến nay có một cơ ngơi khang trang rộng lớn, một ảnh hưởng không nhỏ trong tâm tư, tình cảm của người lao động Thái Bình. Giám đốc Nguyễn Duy Thanh nhớ lại:
- Ngày 9/4/1992, UBND tỉnh có Quyết định số 108/QĐ- UB thành lập Trung tâm Đào tạo, giới thiệu việc làm thuộc Sở Lao động Thương Binh và Xã hội. Chức năng, nhiệm vụ được giao là: Thông tin, tư vấn, đào tạo, giới thiệu việc làm. Lúc đó, cả Trung tâm chỉ vẻn vẹn có 4 biên chế, rồi sau tăng lên 6 biên chế. Trụ sở làm việc chung với Xí nghiệp May thương binh, cũng là anh em trong nhà của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội. Duy nhất chỉ có 9 phòng làm việc ở số nhà 78 đường Minh Khai, Thị xã Thái Bình (nay là Thành phố Thái Bình), với diện tích sử dụng khá khiêm tốn 224 m². Khi xí nghiệp May thương binh chuyển đi, bàn giao lại cho Trung tâm cũng chỉ được 300 m².

Quá trình hoạt động còn gian nan hơn, đó là thời kỳ đất nước chuyển từ cơ chế bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. Ở Thái Bình, nhiều xí nghiệp quốc doanh lâm vào khó khăn phải thu hẹp hoặc giải thể, chuyển đổi mô hình hoạt động cho phù hợp. Tình trạng thất nghiệp tăng rất nhanh, cả ở thành thị và nông thôn. “Gánh nặng” lo việc làm như một trách nhiệm nặng nề đặt lên vai ngành lao động thương binh xã hội. Mỗi năm, tỉnh phải giải quyết việc làm cho từ 2 đến 2,5 vạn lao động, trên tổng số 4,5 vạn lao động thiếu việc làm. Sự ra đời của Trung tâm vào thời điểm ấy như là duyên phận, cũng đồng thời nằm trong tầm nhìn có tính chiến lược lâu dài của lãnh đạo tỉnh.

Bắt tay vào hoạt động, để đáp ứng được nhu cầu đào tạo, thông tin tư vấn giới thiệu việc làm…, Trung tâm đã được đổi tên nhiều lần: Đầu tiên là Trung tâm xúc tiến việc làm, rồi Trung tâm dịch vụ việc làm. Sau khi có các nghị định của Chính phủ và thông tư hướng dẫn của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, ngày 16/1/2006, UBND tỉnh ra Quyết định số 04 đổi tên lần thứ 3 từ Trung tâm Đào tạo giới thiệu việc làm, thành Trung tâm Giới thiệu việc làm. Hơn một năm sau đổi thành cái tên rất dài tới 21 chữ: Trung tâm Hỗ trợ đào tạo, dạy nghề, cung ứng nhân lực, giới thiệu việc làm và xuất khẩu lao động để tiếp nhận các dự án của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Và đến ngày 21/4/2011, Trung tâm được trở lại cái tên gần như ban đầu: Trung tâm giới thiệu việc làm, giữ nguyên chức năng nhiệm vụ theo Quyết định 2149.

Qua 5 lần đổi tên, Trung tâm vẫn trung thành với chức năng nhiệm vụ của mình và có bổ sung một chút theo tên gọi mới để đáp ứng nhu cầu thông tin, tư vấn, giới thiệu việc làm và học nghề ngày càng lớn của người lao động. 20  năm miệt mài với nhiệm vụ tìm kiếm thông tin, lo việc làm, lo đào tạo nghề cho người lao động, Trung tâm đã có bước tăng trưởng khá cả về chất lượng hoạt động, cơ cấu tổ chức và kết quả, làm tốt vai trò cầu nối “người tìm việc, việc tìm người”, kết nối cung cầu lao động giữa doanh nghiệp, trường nghề và người lao động tại Thái Bình và một số tỉnh trong cả nước như: Tư vấn xin việc làm cho 96 nghìn lao động. Điều đó, chứng tỏ trong thời buổi bùng nổ thông tin mà người lao động vẫn “đói” thông tin. Trung tâm giới thiệu việc làm cho 51 nghìn người. Tiếp nhận đăng ký nhu cầu tuyển lao động của 1.650 lượt doanh nghiệp, Trung tâm đã cung ứng được 85% số lượng đạt yêu cầu lao động cho các đơn vị.

Riêng giới thiệu việc làm trong tỉnh, Trung tâm đã cung ứng lao động cho các doanh nghiệp thuộc KCN Nguyễn Đức Cảnh, Phúc Khánh, Tiền Hải với các doanh nghiệp có thương hiệu lớn của cả nước như: Công ty May Đức Giang, AP, TAV, Dệt nhuộm Thăng Long, Aivory, Đài Tín, Maxpot, Nensinh. Đối với nhu cầu ngoài tỉnh, Trung tâm ký hợp đồng liên kết giới thiệu cung ứng lao động cho các tỉnh: Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Hà Nội, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh… Chất lượng lao động của Thái Bình được các đơn vị bạn đánh giá cao.

Không chỉ lo việc làm trong nước cho người lao động, một “mảng” hoạt động lớn, chiếm nhiều tâm sức nhất của công ty và cũng gặt hái nhiều thành công là xuất khẩu lao động. Thành công lớn nhất là uy tín của Trung tâm trên thị trường xuất khẩu lao động tăng nhanh, sức cạnh tranh trên thị trường (có thể được coi là phức tạp nhất này) khá hiệu quả. Lãnh đạo Trung tâm có hẳn một chiến lược, trong đó tập trung chỉ đạo tìm kiếm nhu cầu, khả năng nguồn lực lao động có nhu cầu đi làm việc có thời hạn tại nước ngoài. Trung tâm nắm bắt thời cơ và coi đây là mũi nhọn để thúc đẩy phát triển kinh tế của người lao động và xã hội có việc làm ổn định, có thu nhập cao. Trung tâm đã tư vấn giới thiệu cho 7.919 lượt lao động đi làm việc có thời hạn ở Tiệp Khắc, Liên Xô cũ, Đức, các nước Ả Rập Xê Út, Malaixia, Đài Loan, Ma Cao, Hàn Quốc, Nhật Bản… trong đó giai đoạn 2006 – 2012 là 2.447 người.

Thị trường xuất khẩu lao động ra nước ngoài như một miếng mồi béo bở, để hàng loạt công ty cung ứng lao động nước ngoài ra đời, với những quảng cáo khá hấp dẫn. Chưa kể các “Công ty chỉ trỏ” ra giá ngất ngưởng cả hàng trăm lần so với đi con đường chính thống, nhiều gia đình “tiền mất, tật mang” thế chấp cả nhà cửa, tài sản để lo hàng trăm triệu đồng cho con được đi xuất khẩu lao động, cuối cùng nợ vẫn gánh, không đi được, nguy cơ ngân hàng siết nợ treo lơ lửng trên đầu. Những cơn bão tín dụng đen và xuất khẩu lao động từng một thời làm điêu đứng nhiều gia đình ở Thái Bình.

Anh Bùi Quốc Toản ở Đông Dương, Đông Hưng lúc đầu “cò” mồi chài là đi Hàn Quốc phải nộp 220 triệu đồng. May nhờ có thông tin, con anh được Trung tâm giới thiệu việc đi làm có thời hạn tại Hàn Quốc, mỗi tháng thu nhập 20 – 30 triệu đồng, bằng vợ anh thu nhập cả đời từ nghề nuôi dạy trẻ. Bây giờ, anh đã mua nhà ở thành phố từ đồng tiền đứa con trai anh đang lao động tại Hàn Quốc, anh nói: Nhờ Trung tâm giới thiệu việc làm, gia đình anh thật sự được đổi đời”. Không thể kể hết những người như anh Toản, họ đã may mắn được Trung tâm tạo điều kiện đi làm việc ở nước ngoài để có cuộc sống sung túc, đủ đầy.

Theo con số thống kê chưa đầy đủ, mỗi năm người Thái Bình lao động ở nước ngoài gửi về cho gia đình hàng nghìn tỷ đồng. Riêng năm 2011 là 1.600 tỷ trong đó có đóng góp rất lớn của Trung tâm giới thiệu việc làm (Sở Lao động – Thương binh và Xã hội). Trung thành với chức năng “giới thiệu việc làm”, Trung tâm tổ chức hình thức “Sàn giao dịch việc làm”. Ở một nghĩa nào đó thì đây là “chợ việc làm”, người đứng ra chắp mối để doanh nghiệp và người lao động có cơ hội gặp  nhau, chính là Trung tâm.

Tháng 12/2008 khai mạc Sàn giao dịch việc làm lần thứ nhất, trong phiên đầu tiên có 70 doanh nghiệp và 10 trường nghề tham gia tuyển sinh, trên 5000 lượt người được tư vấn. Cứ tuần tự như vậy, các phiên giao dịch được tổ chức định kỳ vào ngày 15 hàng tháng. Vừa kết nối thông tin qua Sàn giao dịch, vừa qua Website “người tìm việc, việc tìm người”, mỗi phiên có từ 30 đến 50 doanh nghiệp, trường nghề đến tham gia giao dịch, 5000 – 7000 lao động được tư vấn. Số người truy cập vào Website từ năm 2008 đến nay đã đạt con số kỷ lục: 3.242.237 người, trong đó có 26.710 thành viên; số lượng đăng ký tuyển dụng là 16.636 người.

Với phương châm “Đào tạo những gì mà xã hội cần, chứ không đào tạo những gì Trung tâm có” 20 năm qua, Trung tâm đã tổ chức tư vấn, định hướng và đào tạo nghề cho 32.714 lượt người lao động và học sinh các trường THPT. Trong 7 năm thực hiện Quyết định 81 của Chính phủ về: hỗ trợ dạy nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn, Trung tâm đã đào tạo miễn phí cho 18.375 lao động, với các nghề: cơ khí, hàn, điện công nghiệp, điện dân dụng, tư vấn văn phòng, may công nghiệp, mây tre đan, đan đệm ghế cói, dệt vải, dệt chiếu, móc hộp… 95% lao động có việc làm ổn định, có thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Phối hợp với Viện Đại học mở Hà Nội tuyển sinh đào tạo hệ từ xa, chỉ tính từ năm 2009 đến nay đã có 1176 học sinh theo học. Tháng 9/2012 tổ chức thi tốt nghiệp cho 175 học viên chuyên ngành kế toán, 100% đỗ tốt nghiệp. Từ năm 2009 Trung tâm đảm nhận thêm chức năng thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp thực sự là “bà đỡ” cho người lao động lâm vào cảnh thất nghiệp.

Với những đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, với công lao to lớn trong hành trình 20 năm tìm kiếm, tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động, Trung tâm đã ngày một lớn mạnh cả về đội ngũ cán bộ, nhân viên, cả về cơ sở vật chất… Trung tâm nhận được nhiều phần thưởng: Cờ thi đua xuất sắc của Bộ Lao động – TBXH, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và đánh dấu chặng đường 20 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành Trung tâm vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Vinh dự lớn, mở ra chặng đường đi còn nhiều khó khăn, nhất định Trung tâm Giới thiệu việc làm còn vươn xa hơn nữa.

Bài, ảnh: Phạm Viết Thanh