Hiện nay, phương pháp rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo đang được thực hiện dựa trên cơ sở Nghị định số 07/2021/NĐ-CP, ngày 27/1/2021 của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025. Đây là phương pháp khảo sát thu thập thông tin của hộ gia đình để ước lượng thu nhập và xác định mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của hộ nghèo, hộ cận nghèo. 

Ông Trần Hữu Thông, Trưởng phòng Bảo trợ xã hội, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Phương pháp này được tiến hành theo quy trình 7 bước, đó là: Lập danh sách hộ gia đình cần rà soát; tổ chức rà soát, phân loại hộ gia đình; tổ chức họp dân để thống nhất kết quả rà soát; niêm yết, thông báo công khai; báo cáo, xin ý kiến chủ tịch UBND cấp huyện; công nhận danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo; bước cuối cùng là báo cáo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo. 

Để công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ hàng năm đạt hiệu quả, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức nhiều cuộc tập huấn cho đội ngũ lãnh đạo, chuyên viên theo dõi công tác giảm nghèo của phòng lao động - thương binh và xã hội huyện, thành phố; chủ tịch và công chức lao động - thương binh và xã hội cấp xã, trưởng thôn, tổ trưởng dân phố của hầu hết các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, việc triển khai công việc tại mỗi địa phương được thực hiện bài bản, nghiêm túc, đúng trình tự, thời gian quy định. 

Theo ông Trần Ngọc Đức, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Xuân (thành phố Thái Bình): Công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo tại địa phương có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Đảng ủy, HĐND, UBND xã cùng sự phối hợp tích cực, hiệu quả của các ban, ngành, đoàn thể địa phương. Với lợi thế các điều tra viên là trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố nên có sự hiểu biết và nắm rất rõ địa bàn mình phụ trách. Họ là những người có kinh nghiệm, trách nhiệm, nhiệt tình nên kết quả rà soát của xã cơ bản bảo đảm chính xác, khách quan. Theo kết quả rà soát sơ bộ năm 2024, xã Phú Xuân còn 42 hộ nghèo, tỷ lệ 0,85%; 90 hộ cận nghèo, tỷ lệ 1,82%. Đây là cơ sở quan trọng để chúng tôi tiếp tục có sự hỗ trợ kịp thời giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo được tiếp cận và thụ hưởng những chính sách ưu đãi của Nhà nước, từ đó vươn lên thoát nghèo, thoát cận nghèo. 

Ông Nguyễn Phú Trịnh, Chủ tịch UBND xã Chi Lăng (Hưng Hà) chia sẻ: Quy trình các bước thực hiện công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo được chúng tôi thực hiện bài bản theo đúng hướng dẫn của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo xã quán triệt đến từng thành viên và các tổ rà soát ở các thôn phải thực hiện khách quan, chính xác theo đúng quy trình. Đặc biệt, phải quan tâm tới quy trình 3 bước đầu tiên bởi đây là 3 bước thực hiện trực tiếp từ các cơ sở thôn. Kết quả rà soát có sự giám sát của Ủy ban MTTQ, sự đồng tình của người dân nơi cư trú nên khi danh sách sơ bộ khi đưa ra họp dân thì đều được bà con đồng tình, nhất trí cao.

Sau kết quả rà soát sơ bộ hàng năm, Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo của tỉnh tổ chức kiểm tra xác suất kết quả của một số địa phương. 

Ông Bùi Văn Huân, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Qua kiểm tra, hầu hết các địa phương đã thực hiện nghiêm túc theo đúng hướng dẫn, phản ánh chính xác thực trạng đời sống của các hộ nghèo, hộ cận nghèo. Tuy nhiên, vẫn còn một số nơi, một số trường hợp chưa thực hiện theo đúng quy định. Còn tình trạng nể nang, chiếu cố để “được” là hộ nghèo, hộ cận nghèo nhằm thụ hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước. Với những trường hợp đánh giá chưa thực sự khách quan, chính xác, chúng tôi yêu cầu các địa phương phải xem xét lại sao cho thật cụ thể, bảo đảm theo đúng tiêu chí quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025. 

Hiện nay, Chính phủ giao cho tỉnh Thái Bình giảm tỷ lệ hộ nghèo 0,2%/năm, tương đương từ 1.000 - 1.500 hộ. Để công tác giảm nghèo bền vững đạt hiệu quả, việc rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo phải được triển khai chặt chẽ ngay từ cơ sở. Công tác rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ cần bảo đảm tính chính xác theo nguyên tắc công khai, minh bạch, công bằng, dân chủ và có sự tham gia của người dân. Kết quả rà soát phải phản ánh đúng thực tế, tránh tình trạng đánh giá sai lệch, không khách quan.

Đỗ Hồng Anh