Tính đến hết tháng 12/2013, lũy tích số người nhiễm HIV trên địa bàn toàn tỉnh là 4.325 trường hợp, trong đó 880 phụ nữ, 782 trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và 846 trường hợp đã tử vong do AIDS. 100% huyện, thành phố với 253/286 xã, phường, thị trấn phát hiện người nhiễm HIV. Điều đáng ghi nhận là thời gian gần đây tình hình dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh ta có xu hướng chững lại. Số trường hợp nhiễm HIV phát hiện năm 2010, 2011, 2012 dao động từ 200 - 300 ca. Riêng năm 2013, toàn tỉnh phát hiện 113 ca nhiễm HIV mới, giảm 41% so với năm 2012; số trường hợp tử vong do AIDS là 12 trường hợp, giảm 29,5% so với năm 2012 và giảm trên 80% so với năm 2006.

Đạt được kết quả trên trước hết là do ngành Y tế và các địa phương, các đoàn thể chính trị - xã hội đã làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, cộng đồng về dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS, không kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS. Hầu hết các xã, thị trấn đều phát động phong trào "Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS" gắn với cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" và phong trào xây dựng nông thôn mới. Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh phối hợp với trung  tâm y tế các huyện, thành phố triển khai đồng bộ chương trình giám sát, đánh giá và can thiệp giảm thiểu tác hại phòng lây nhiễm HIV/AIDS, duy trì việc giám sát, hỗ trợ kỹ thuật hoạt động quản lý, chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân AIDS tại các phòng khám ngoại trú và cộng đồng. Đến nay, 8/8 huyện, thành phố cũng đã xây dựng đề án thành lập cơ sở điều trị Methadone tại địa phương. Riêng cơ sở điều trị Methadone tại Trung tâm Y tế Thành phố Thái Bình đã đi vào hoạt động từ tháng 10/2012, đến nay có 216 người nghiện ma túy được điều trị, mang lại hiệu quả rõ rệt.

Điều trị Methadone tại Trung tâm Y tế Thành phố Thái Bình. Ảnh: Thành Tâm

Trong năm 2013, ngành Y tế cũng thực hiện tốt chương trình chăm sóc, điều trị và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Hàng tháng đã hỗ trợ về dinh dưỡng, giáo dục và tạo điều kiện về chỗ ở cho 801 trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS với tổng kinh phí 800 triệu đồng. Hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và Ngày quốc tế thiếu nhi, Ban Chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, các ngành, các huyện, thành phố  trao hàng trăm suất quà cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Người nhiễm HIV/AIDS được khám, tư vấn và hỗ trợ điều trị tại 2 phòng khám điều trị ngoại trú tuyến tỉnh và 4 phòng khám điều trị ngoại trú tuyến  huyện. Toàn tỉnh có 1.394 bệnh nhân được điều trị ARV; 65 trường hợp phơi nhiễm được tư vấn và xét nghiệm HIV, 44 trường hợp được điều trị dự phòng, kết quả không có trường hợp nào bị nhiễm HIV/AIDS.

Công tác chăm sóc, điều trị bệnh nhân lao/HIV tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh, khám chữa bệnh cho học viên tại Trung tâm 06 Thành phố Thái Bình, phạm nhân trong Trại tạm giam Công an tỉnh được duy trì thường xuyên. Công tác an toàn truyền máu cũng được thực hiện nghiêm ngặt, bảo đảm 100% các túi máu được xét nghiệm sàng lọc HIV trước khi truyền cho bệnh nhân. Ngành Y tế đã chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc bảo quản, xét nghiệm sàng lọc máu, sử dụng các trang thiết bị y tế tại tất cả các bệnh viện, các trạm y tế xã, các mẫu máu truyền đều được lưu trữ, bảo quản theo quy định.

Tình hình dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh có dấu hiệu chững lại, tuy nhiên vẫn diễn biến khó lường và tiềm ẩn các yếu tố tăng cao số người mắc nếu không có những biện pháp đối phó toàn diện và quyết liệt hơn. Vì vậy, thời gian tới Thái Bình tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục truyền thông để nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ và hành vi của cộng đồng về dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS. Mở rộng độ bao phủ của chương trình can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV cho nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV và tăng cường hoạt động can thiệp giảm thiểu tác hại tại các địa bàn đang triển khai chương trình, tập trung cho nhóm tiêm chích ma túy, gái mại dâm. Nhân rộng các điểm điều trị Methadone tại các huyện, thành phố trong tỉnh, phấn đấu đến năm 2015 có 2.000 người nghiện ma túy được điều trị bằng Methadone. Mở rộng và tăng cường chất lượng dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ, tư vấn và điều trị nhiễm HIV/AIDS, dự phòng lây truyền từ mẹ sang con, tăng cường tiếp cận thuốc điều trị đặc hiệu kháng HIV cho bệnh nhân AIDS… góp phần sớm thực hiện thành công mục tiêu "3 không": không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS, không còn kỳ thị phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS.

Nguyễn Hình