Năm 2014 là năm cả nước thực hiện cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ, sau 5 năm kể từ cuộc tổng điều tra năm 2009. Mục đích của cuộc điều tra nhằm thu thập số liệu về dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước làm cơ sở để đánh giá các chương trình quốc gia về dân số và nhà ở, qua đó đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2011 - 2015; bổ sung kho dữ liệu dân số và nhà ở của Tổng cục Thống kê nhằm phục vụ công tác nghiên cứu, phân tích và dự báo quá trình phát triển dân số và nhà ở giữa hai kỳ tổng điều tra trên phạm vi cả nước và từng địa phương; cung cấp dàn mẫu cho các cuộc điều tra thống kê đối với hộ dân cư.

Cùng với cả nước, công tác điều tra dân số và nhà ở tại Thái Bình được triển khai tích cực ở các địa phương. Theo bà Lê Thị Chuyên, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, trong cuộc điều tra này thì khâu thu thập thông tin là quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp nhất đến chất lượng kết quả cuộc điều tra. Vì thế, Cục Thống kê tỉnh đã chỉ đạo phải đặc biệt chú trọng trong tổ chức, kiểm tra, giám sát và thống nhất thành lập các đội điều tra viên thực hiện thu thập thông tin theo phương pháp cuốn chiếu, tức là làm hết địa bàn này chuyển sang địa bàn khác.

Ðối với điều tra viên cần phải làm tốt phương châm “5 đúng” đó là: đến đúng hộ, gặp đúng người, hỏi đúng câu, ghi đúng mẫu và nộp đúng hạn. Ðể cuộc điều tra đạt hiệu quả cao, Cục Thống kê tỉnh đã tổ chức tuyên truyền sâu rộng tới các tầng lớp nhân dân qua nhiều các kênh khác nhau như: Dán áp phích tại trụ sở UBND các xã, phường, thị trấn; tuyên truyền qua các cuộc họp, các phương tiện thông tin đại chúng; tập huấn về công tác điều tra dân số và nhà ở cho các điều tra viên; thành lập các tổ công tác nắm sát địa bàn điều tra; thường xuyên phối hợp tốt với các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương để việc triển khai điều tra được thuận lợi nhất.

Công tác tuyển chọn điều tra viên, giám sát viên và đội trưởng cũng được đặc biệt quan tâm. Do cuộc điều tra có nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng điều tra nên điều tra viên được chọn là cán bộ tại địa bàn có trình độ trung học phổ thông trở lên, có tinh thần trách nhiệm với công việc được giao và có thời gian thực hiện đúng tiến độ cuộc điều tra. Nhiệm vụ của điều tra viên là trực tiếp đến các hộ thuộc địa bàn được phân công để thu thập thông tin cần thiết vào phiếu điều tra.

Trong đợt này, tỉnh Thái Bình tiến hành điều tra ở tất cả 286 xã, phường, thị trấn, tại 660 địa bàn điều tra (trong đó có 67 địa bàn khu vực thành thị, 593 địa bàn khu vực nông thôn). Ðối tượng điều tra lần này là những nhân khẩu thực tế thường trú, bao gồm cả những người làm trong ngành quân đội, công an thường xuyên ăn, ở tại hộ, nhưng không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội và công an; các trường hợp chết của hộ dân cư, nhà ở của hộ dân cư trên các địa bàn điều tra được chọn; thành viên của hộ là phụ nữ từ 15 - 49 tuổi để ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra.

Thời gian điều tra trong vòng 20 ngày, với số hộ được chọn điều tra toàn tỉnh là 19.800 hộ. Trong quá trình điều tra, các điều tra viên cũng đã gặp không ít khó khăn. Một số hộ đi làm ăn xa không biết khi nào mới về, một số hộ đến không gặp chủ hộ phải đến nhiều lần, hoặc muốn gặp phải có lịch hẹn nên nhiều điều tra viên phải làm việc ngoài giờ mới kịp tiến độ.

Tuy nhiên, do có sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, nhất là công tác tuyên truyền, vận động, đồng thời nhận được sự hỗ trợ tích cực của các cấp chính quyền từ tỉnh tới cơ sở, sự nhiệt tình cộng tác, cung cấp thông tin của mỗi người dân tại địa bàn điều tra, đến ngày 15/4/2014, toàn tỉnh đã hoàn thành điều tra tại 660 địa bàn với tổng số 19.800 hộ đạt 100% kế hoạch giao.

Cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ sẽ là cơ sở để các ngành chức năng nghiên cứu, xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Nguyễn Cường