Với cách làm này, năm 2013 anh Nguyễn Tiến Cường đã được UBND tỉnh tặng Bằng khen, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng “Lao động sáng tạo”, Chi đoàn Thanh niên Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ là đơn vị dẫn đầu phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”.

Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ (trực thuộc Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Bắc Thái Bình) hiện quản lý và khai thác 5 trục sông cấp I, 60 trục sông cấp II với tổng chiều dài gần 300km phục vụ tưới, tiêu. Công tác khơi thông dòng chảy ngày càng gặp nhiều trở ngại bởi một số người dân tự cắm cọc giữ bèo, làm trà nuôi bắt cá, hạ bờ trồng rau muống, cắm đăng, vó bè, xả thẳng rác thải sinh hoạt, nước thải chăn nuôi xuống sông làm rau, bèo phát triển mạnh khiến các dòng sông ngày càng ách tắc; ở những nơi dòng chảy hẹp rau, bèo kéo dài hàng trăm mét gây khó khăn cho việc tưới, tiêu, nhất là tiêu úng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất và đời sống dân sinh. Để giữ cho các dòng sông luôn thông thoáng thì giải phóng dòng chảy là công việc quan trọng hàng đầu, đặc biệt là trong vụ mùa.

Anh Nguyễn Tiến Cường, Chi đoàn Thanh niên Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ cho biết: Trước đây, việc giải tỏa dòng chảy thường do chính quyền địa phương đảm nhận nhưng vật cản nhiều, nhân lực ít, chỉ giải tỏa được những trọng điểm ách tắc nhất, đến khi tưới, tiêu nước chảy mạnh, rau, bèo ở các nơi khác trôi về, ách tắc lại diễn ra; tình trạng xã giải tỏa trước, xã giải tỏa sau, thậm chí xã nọ đẩy rau, bèo, vật cản sang xã kia khiến công tác giải phóng dòng chảy không mấy hiệu quả. Hiệu quả đã không cao, chi phí lại lớn, dù mỗi năm huyện phải chi từ 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng cho việc giải phóng dòng chảy nhưng cũng chỉ giải quyết được cơ bản tình trạng ách tắc dòng chảy vào giữa vụ mùa.

Hưởng ứng phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ đã phát động phong trào thi đua giải phóng dòng chảy tới toàn thể cán bộ, công nhân. Từ thực tế điều hành nước tưới, tiêu của Công ty, Xí nghiệp, anh Nguyễn Tiến Cường và các đoàn viên thấy tại cửa cống Đại Nẫm vào tháng 3, tháng 4 hàng ngày nước lên xuống theo thủy triều, khi thủy triều xuống thấp có thể mở cống để tiêu nước tạo ra dòng chảy trên sông, đó là thời điểm thuận lợi cho việc phá và đẩy bèo trôi ra sông Luộc nên đã nảy ra sáng kiến lợi dụng thủy triều giải phóng dòng chảy, được giám đốc Công ty đánh giá cao và cho triển khai ngay, tuy có nhiều bước nhưng cách làm này rất đơn giản, hiệu quả: Tính toán con nước, mực nước thủy triều tại cửa tiêu, xây dựng kế hoạch, xin lịch tiêu nước của Công ty; dùng thuyền nhổ cọc, phá trà bèo, đăng đó, dùng dao dài, liềm cắt phá bè muống, lưới đăng; bố trí lực lượng trên các cầu, cống dùng sào tre có buộc ngáng ở đầu trực sẵn để đẩy và lái bèo trôi qua các khoang cầu, cửa cống; chỗ nào xa cửa tiêu, lượng nước trữ trong hệ thống ít, lưu lượng dòng chảy nhỏ, không thuận gió chưa giải tỏa ngay được thì dùng cọc tre ép chặt bèo gọn vào mé bờ rồi lật bèo lên trên để bèo không phát triển được nữa, tạo mặt thoáng cho dòng chảy, chờ thời điểm thuận lợi thì tiến hành giải tỏa; những sông có cống tưới nếu gặp nước thuận kết hợp vừa lấy nước vào vừa tiêu nước ra để có thêm thời gian thực hiện giải phóng dòng chảy.

Với trang thiết bị đơn giản, dễ gia công chế tạo, chỉ sau 3 ngày triển khai thực hiện, Chi đoàn Thanh niên Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ gồm 38 đoàn viên đã hoàn thành việc giải phóng vật cản trên 2,5km sông Đại Nẫm từ đập Me lớn đến cửa bể hút trạm bơm Đại Nẫm với khối lượng 45.200m² rau, bèo, 12 đăng đó, 3 trà cá. Anh Cường cho biết: Nếu bằng phương pháp cũ thì cả Chi đoàn phải mất 12 ngày mới hoàn thành khối lượng công việc như thế; phương pháp mới này không cần mặt bằng để chứa vật cản sau khi vớt lên, chi phí thấp, giải phóng dòng chảy nhanh, kịp thời, đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất, năng suất lao động cao gấp 5 lần phương pháp cũ, mỗi năm tiết kiệm cho đơn vị hàng trăm triệu đồng.

Từ thành công này, Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ đã thành lập Đội giải tỏa dòng chảy của huyện, lực lượng chủ chốt vẫn là đoàn viên, thanh niên. Anh Cao Văn Nguyện, Đội trưởng Đội giải tỏa dòng chảy khẳng định: “Nhờ áp dụng sáng kiến của anh Cường, hàng năm Đội đã giải tỏa nhanh chóng, kịp thời trên 1 triệu m2 vật cản, tháo dỡ hàng trăm đăng, đó, vó bè, tạo dòng chảy thông thoáng cho các trục sông chính, góp phần không nhỏ vào thâm canh tăng năng suất, chống úng cho lúa và rau màu của bà con”. Hiện phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi trên địa bàn toàn huyện. 

Hiện nay, nhân dân một số địa phương đang rất bức xúc trước tình trạng dùng thuốc diệt cỏ phun cho bèo và cỏ chết để giải phóng dòng chảy, gây ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Trước tình trạng đó, việc tận dụng thủy triều giải phóng dòng chảy của Chi đoàn Thanh niên Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Quỳnh Phụ là cách làm hay, hiệu quả, không gây ô nhiễm môi trường, tiết kiệm thời gian, công sức, kinh phí cần được nhân rộng trong toàn tỉnh.

Thu Hiền