Một ngày đầu tháng 10, chúng tôi tìm đến nhà bà Vũ Thị Mơ - người mẹ già đang phải chăm sóc 3 đứa con bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam ở thôn Thanh Phần (xã Thái Sơn, Thái Thụy). Nằm ở cuối con ngõ nhỏ, ngôi nhà lợp ngói lụp xụp đã xuống cấp với nhiều vết nứt kéo dài từ mái xuống chân tường. Trải qua bao biến cố, thăng trầm, giờ đây ngôi nhà cũng giống như chủ nhân của nó có thể sụp đổ bất cứ khi nào. Bên hiên, bà Mơ lom khom tấm lưng còng bê chiếc xoong bám đầy muội than đen, bước đi vẻ mệt nhọc. Bà đang chuẩn bị bữa cơm trưa cho những đứa con khuyết tật thần kinh.

Kể về cuộc đời mình, bà tâm sự: “Vợ chồng tôi kết duyên sau khi ông ấy từ chiến trường Quảng Trị trở về. Hạnh phúc ngắn ngủi khi tôi sinh được 3 người con, 1 trai 2 gái đều bị khuyết tật thần kinh bởi di chứng chất độc da cam. Ðứa con trai bị ảnh hưởng nặng nhất. Nhiều khi mất tự chủ, nó lấy gạch, đá ném cả mẹ. Tôi phải bỏ chạy chờ nó bình tĩnh thì quay về lo cơm, nước. Khổ cực lắm! 3 đứa có biết gì đâu, cứ lang thang khắp nơi về lại ngâm mình xuống ao cả chục lần mỗi ngày, đến bữa ăn tôi gọi chúng mới lên. Kể từ khi ông ấy mất, cuộc sống của gia đình tôi càng khó khăn”. 13 năm, một mình bà Mơ tần tảo chăm lo cho những đứa con điên dại. Dù gặp muôn vàn khó khăn song tình yêu thương của người mẹ ấy vẫn luôn đong đầy.

Chung nỗi đau da cam với bà Mơ, bà Vương Thị Mừng, thôn Thanh Miếu (xã Thái Sơn, Thái Thụy) là người mẹ phải chịu nhiều nỗi đắng cay. 5 nhát chém trong một lần can ngăn đứa con điên dại cãi nhau với hàng xóm khiến bà suýt mất mạng. Nhiều lần định cho con đi Bệnh viện Tâm thần tỉnh nhưng thương con người mẹ ấy không đành lòng. Bà xích con lại trong căn phòng nhỏ mới xây tách biệt với gia đình vì sợ mỗi lần lên cơn con mình có thể làm hại tới người thân. Hơn 30 năm, sức khỏe yếu song bà vẫn cố gắng vỗ về, giảm bớt tính hung hăng cho đứa con trai ngây dại bằng trái tim ngập tràn yêu thương của người mẹ. Bà Mừng cho biết: “Gia đình chạy chữa nhiều nơi nhưng bệnh của cháu vẫn không thuyên giảm. Kinh tế gia đình suy kiệt vì chồng chất nợ nần. Dù vậy, còn sống ngày nào tôi cố gắng lo cho cháu ngày ấy”. Niềm hạnh phúc của bà là thấy con ăn uống đều đặn, được vui cười để xoa dịu những đau đớn trong lòng. Phải tận mắt chứng kiến mới thấy hết tình yêu thương vô bờ của những người mẹ dành cho con bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam. Cả cuộc đời, họ hy sinh vì chồng, vì con.

Những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền đã có nhiều chính sách, hoạt động thiết thực chăm lo đời sống của nạn nhân chất độc da cam như: thăm hỏi, tặng quà vào dịp lễ, tết, hỗ trợ xây, sửa nhà tình nghĩa, tẩy độc, khám, tư vấn và cấp thuốc miễn phí nhằm động viên tinh thần, giảm bớt khó khăn trong cuộc sống của họ. Tuy nhiên, nỗi đau da cam vẫn dai dẳng và chưa có hồi kết. Gánh nặng tiếp tục đè lên vai những người bà, người mẹ khi mầm họa của chất độc da cam đã gieo lên cơ thể thế hệ thứ ba.

Ngày Phụ nữ Việt Namon> 20/10 sắp đến. Khi những người vợ, người mẹ được nhận bó hoa tươi thắm, lời chúc từ người thân của mình thì nhiều phụ nữ có chồng, con bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam vẫn âm thầm, lặng lẽ với những gian khó thường ngày. Với họ, món quà ý nghĩa nhất là được ở bên con, nhìn chúng vui chơi, không rên la đau đớn hay bỏ nhà đi cả tháng quên đường về.

Hoàng Lanh