Theo thống kê từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, toàn tỉnh hiện có 1.063 lao động tại Hàn Quốc hết hạn hợp đồng phải về nước, trong đó đã vận động được 463 người về nước. Như vậy vẫn còn 600 lao động hết hạn hợp đồng nhưng chưa về nước, riêng năm 2014, số lao động hết hạn hợp đồng tại Hàn Quốc là 107 người. Việc lao động quá hạn ở lại Hàn Quốc sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường XKLĐ của tỉnh ta trong thời gian tới.

Có mặt tại xã An Mỹ (Quỳnh Phụ), một trong những địa phương có người đi XKLĐ đông của tỉnh, trao đổi với chúng tôi ông Trần Ngọc Quang, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Là xã thuần nông, đời sống người dân còn nhiều khó khăn nên khi có cơ hội đi XKLĐ nhân dân trong xã rất phấn khởi. Thời điểm đông nhất xã có gần 200 người đi XKLĐ, riêng năm 2014 xã có gần 130 lao động đi xuất khẩu tại các nước với mức thu nhập trung bình từ 15 - 20 triệu đồng/tháng góp phần làm thay đổi mức sống của người dân địa phương. Tuy nhiên, hiện nay trong tổng số 25 lao động làm việc tại Hàn Quốc xã vẫn còn gần 10 lao động chưa trở về nước đúng hạn. Chính quyền xã cùng các ban, ngành, đoàn thể đã đến từng gia đình để nói chuyện với người thân về những rủi ro mà lao động quá hạn sẽ gặp phải để họ mau chóng vận động con em hết thời hạn về nước”.

 Từng có thời gian 6 năm lao động bên Hàn Quốc, trong đó có một lần được gia hạn, anh Nguyễn Thành Huynh, thôn Thượng, xã An Thanh (Quỳnh Phụ) chia sẻ: “Thị trường XKLĐ sang Hàn Quốc là điểm đến hấp dẫn đối với người lao động Việt Nam bởi mức thu nhập ổn định, giờ làm việc bảo đảm, mọi quyền lợi đối với người lao động được thực hiện theo đúng quy định trong hợp đồng. Đáng tiếc việc không tuân thủ các quy định của một số người lao động, trong đó có lao động người Thái Bình, dù đã hết hợp đồng lao động nhưng không về nước đúng hạn, ở lại làm việc và cư trú bất hợp pháp làm ảnh hưởng đến chính sách XKLĐ và làm xấu đi hình ảnh người lao động Việt Nam”.

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy định về việc XKLĐ, trong đó có Nghị định số 95/2013/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 22/8/2013 quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Theo đó, người lao động làm việc ở nước ngoài bỏ trốn khỏi nơi làm việc trong hợp đồng hoặc ở lại làm việc trái phép sẽ bị phạt số tiền từ 80 - 100 triệu đồng. Ngoài ra, lao động còn bị cấm đi làm việc ở nước ngoài 2 - 5 năm. Ngày 30/5/2014 Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 12/CT-TTg về việc tăng cường quản lý lao động Việt Nam tại Hàn Quốc, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương thực hiện các giải pháp để giảm tỷ lệ lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc hết hạn hợp đồng nhưng không về nước.

Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, ngày 04/6/2014, UBND tỉnh có Công văn số 1505/UBND-NV yêu cầu Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Công an tỉnh, UBND các huyện, thành phố tuyên truyền, vận động lao động về nước đúng thời hạn. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cũng có nhiều công văn tuyên truyền, vận động người lao động hết hạn hợp đồng lao động tại Hàn Quốc kèm theo danh sách cụ thể. Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Công Nhan, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Ngay sau khi có công văn của UBND tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành các văn bản nhằm tăng cường tuyên truyền, vận động lao động làm việc tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn. Trong đó, đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên và Hội Phụ nữ của địa phương đẩy mạnh công tác tư vấn, vận động gia đình người lao động cam kết động viên người thân về nước đúng hạn đồng thời tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương về các chính sách ưu đãi của Hàn Quốc và Việt Nam đối với người lao động hết hạn hợp đồng về nước cũng như các nguy cơ, rủi ro mà người lao động gặp phải khi làm việc và cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Nhờ đó mà số lao động hết hạn hợp đồng bỏ trốn tại Hàn Quốc về nước có chiều hướng giảm. Đầu năm 2013 tỷ lệ lao động hết hạn hợp đồng chưa về nước trên tổng số lao động hết hạn hợp đồng trong tỉnh chiếm 78,5%, đến 6 tháng đầu năm 2014 giảm xuống còn 48,3%.

Mục tiêu đặt ra hết năm 2014 tỉnh ta sẽ vận động được 411/600 lao động hết thời hạn làm việc tại Hàn Quốc nhanh chóng trở về nước, qua đó tạo điều kiện cho các lao động khác trong tỉnh có cơ hội được đi XKLĐ tại thị trường trọng điểm này. Để đạt được mục tiêu trên bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thì bản thân mỗi người lao động và gia đình của họ cần ý thức được trách nhiệm cũng như việc làm của mình đối với lợi ích chung của cộng đồng để không ảnh hưởng đến công tác XKLĐ của tỉnh và cả nước. Đồng thời, chính quyền các địa phương cần vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa, thực hiện nghiêm tinh thần Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Làm được như vậy chúng ta mới nhanh chóng lấy lại hình ảnh đẹp về người lao động Việt Nam chăm chỉ, năng động, sáng tạo, tuân thủ pháp luật.

Nguyễn Cường