Những doanh nghiệp tiên phong

Đến thời điểm này, ngoài Công ty CP cấp nước sạch và vệ sinh môi trường Thái Bình, bằng vốn vay của Ngân hàng thế giới, đã có 19 doanh nghiệp hoàn thiện thủ tục đăng ký và được cấp phép đầu tư với tổng nguồn vốn là 1.337 tỷ đồng, tổng công suất 158.300m³/ngày đêm. Đã có 134 xã đăng ký cấp nước từ các dự án này. Bằng nguồn vốn tự có, các doanh nghiệp đã đầu tư 235,884 tỷ đồng để chi trả giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở 19 nhà máy nước tại trung tâm các tiểu vùng thuộc 8 huyện, thành phố trong tỉnh. Mỗi nhà máy xử lý nước đáp ứng cho cụm dân cư từ 5 - 7 xã và nhu cầu sử dụng nước sạch cho từ 10.000 - 12.000 hộ gia đình. Đến nay, một số doanh nghiệp đã hoàn công xây dựng nhà máy, lắp đặt thiết bị xử lý nước tiên tiến nhất, bảo đảm tiêu chuẩn nước sạch Việt Namon>. Nhiều doanh nghiệp đã cấp nước cho người dân sử dụng.

Trao đổi với phóng viên Báo Người cao tuổi, các doanh nghiệp đều chung một tâm sự: “Đây là cơ hội để các doanh nghiệp tỏ bày trách nhiệm của mình với đất nước, quê hương, bởi các chủ doanh nghiệp đều là con em của nông dân. Và bằng việc làm cụ thể là sự tri ân, góp phần nâng mức thụ hưởng của người nông dân tiến gần tới đời sống văn minh đô thị, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, giảm thiểu di chứng do ô nhiễm môi trường gây nên. Tuy nhiên, để đẩy nhanh tốc độ hoàn công các dự án, sớm đưa vào sử dụng, ngoài sự nỗ lực tự chủ của các doanh nghiệp, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các  cấp, các ngành. Trước mắt, trong điều kiện nguồn ngân sách hạn hẹp, chưa đáp ứng kịp thời chính sách ưu đãi đầu tư, tỉnh cần tháo gỡ vốn vay ngân hàng cho các doanh nghiệp theo tinh thần Nghị định 210/2013/NĐ-CP, ngày 19/12/2013 của Chính phủ và Thông tư hướng dẫn số 54/TT-BTC của Bộ Tài chính. Đồng thời, các cấp ủy, chính quyền cơ sở cần tuyên truyền rộng rãi, nâng cao nhận thức cho nhân dân sử dụng nước sạch, tránh hiện tượng còn rơi rớt ở một vài địa phương, ỷ lại vào doanh nghiệp”.

Sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy

Xác định bảo đảm nước sạch, vệ sinh môi trường không chỉ đáp ứng nhu cầu của dân sinh mà còn góp phần làm thay đổi diện mạo của nông thôn Thái Bình  sạch đẹp, văn minh, ngày 2/8/2012, UBND tỉnh Thái Bình đã kịp thời ban hành Quyết định số 12/2012/QĐ-UBND về Quy định một số cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư và quản lý khai thác công trình cấp nước sạch nông thôn giai đoạn 2012-2015. Đây là quyết định kịp thời, đầy sáng tạo của cấp ủy tỉnh Thái Bình, là cơ sở để thu hút nhiều nhà đầu tư vào tham gia chương trình nước sạch này.

Để tháo gỡ những vướng mắc, tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp triển khai thực hiện dự án, ông Phạm Văn Ca, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh cho biết: Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Bình nhất quán cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư theo tinh thần Quyết định số 12/2012/QĐ-UBND ngày 2/8/2012 của UBND tỉnh và Nghị định 210/2013/NĐ-CP ngày 19/12/2013 của Chính phủ. Tỉnh đã cấp phép đầu tư và tạo môi trường cấp đất kịp thời cho các dự án, hỗ trợ 100% kinh phí giải phóng mặt bằng, tôn nền, lấp trũng và hỗ trợ 3 triệu đồng/m³ nước sử dụng đối với các công trình đầu tư mới và 2 triệu đồng/m³ nước sử dụng đối với công trình đầu tư mở rộng cho các doanh nghiệp. Trong điều kiện tỉnh chưa có nguồn ngân sách hỗ trợ kịp thời, UBND tỉnh sẵn sàng ký tay ba với ngân hàng và doanh nghiệp bảo đảm tiền vay đối ứng với mức hỗ trợ. Ngoài ra, UBND tỉnh đã cùng hệ thống ngân hàng thương mại trên địa bàn tiến hành tổ chức nhiều cuộc đối thoại với doanh nghiệp để tháo gỡ nguồn vay tín dụng cho các doanh nghiệp. Cùng với việc tạo môi trường lành mạnh cho các doanh nghiệp thực hiện dự án, tỉnh đang soạn thảo mức thu giá nước trên cơ sở chính sách hiện hành, áp dụng luỹ tiến theo thang bậc của giá sử dụng điện, sớm thông qua HĐND tỉnh để ban hành thực hiện thống nhất trên quy mô toàn tỉnh. Song cùng, tỉnh đang triển khai tiến hành định giá và cho đấu thầu 43 cơ sở xử lý nước được hình thành từ vốn đầu tư Chương trình quốc gia về nước sạch và vốn của Ngân hàng thế giới từ những năm trước đây, để các doanh nghiệp có đủ năng lực tiếp nhận quản lý, cải tạo nâng cấp và khai thác, cung cấp nước sạch đúng tiêu chuẩn cho nhân dân. Đồng thời, chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền cơ sở và hệ thống ngành Y tế tuyên truyền vận động nhân dân sử dụng nước sạch, góp phần phòng ngừa bệnh dịch, nâng cao sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, ngày 24/09/2014, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 19/2014/QĐ-UBND sửa đổi, bổ sung một số quy định ban hành kèm theo Quyết định số 02/2013/QĐ-UBND, tạo sự thông thoáng trong việc huy động các nguồn lực đầu tư.

Tiếp tục nhân rộng mô hình nước sạch xã Nam Cường

Khó có thể tin nổi khi trở lại xã Nam Cường, nơi cách đây hơn 50 năm về trước Bác Hồ đã về thăm, lại có sự đổi thay kỳ diệu đến vậy. Tuy không được tỉnh chọn đầu tư xã điểm xây dựng nông thôn mới nhưng Nam Cường đã tự thân bứt phá thực hiện Di huấn của Bác Hồ, trở thành 1 trong 85 xã được công nhận xã nông thôn mới của tỉnh. Cùng với việc đầu tư phát triển bền vững trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, Nam Cường đã xây dựng cả xã thành cánh đồng mẫu lớn chuyên canh một giống lúa, nhanh chóng hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi. Hiếm có những làng quê có một hệ thống đường liên thôn, liên xóm, cấp thải nước bề thế, sạch đẹp đến vậy. Cảnh quan, diện mạo của xã Nam Cường quả là hiện thân của nông thôn mới đang xóa dần khoảng cách với văn minh đô thị nhưng vẫn thấm đẫm hồn quê. Có lẽ điều bất ngờ nhất ở nơi “đầu sóng ngọn gió” mặn mòi nước biển này là 100% hộ dân được thụ hưởng nước sạch, nước tinh khiết do chính tay mình làm ra. Trên cơ sở đề tài khoa học với mức hỗ trợ 200 triệu đồng, Nam Cường đã huy động sức đóng góp của dân để hoàn thiện nhà máy xử lý nước và mạng lưới trên 10km đường ống cấp nước các loại tới từng hộ dân. Đặc biệt hơn, Nam Cường đã đưa thiết bị lọc nước công nghệ GO của Singapore vào hoạt động, tạo ra nguồn nước tinh khiết cấp bán với giá 5.000 đồng/20 lít để dân sử dụng trong ăn uống. Có cơ chế miễn giảm công khai cho các hộ nghèo, gia đình chính sách. Riêng nguồn nước cấp cho các lớp mẫu giáo và Trạm Y tế xã được miễn phí hoàn toàn. Có lẽ tại thời điểm này Nam Cường là xã duy nhất của các xã duyên hải trong cả nước 100% người dân được thụ hưởng nước sạch. Đó cũng là thành quả mà Đảng bộ và nhân dân xã Nam Cường đã về Ba Đình báo công với Bác trong dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9/2014.

Với sự chung tay của các doanh nghiệp và cũng từ mô hình cấp nước sạch tại xã Nam Cường, huyện Tiền Hải, trong một ngày không xa người nông dân ở Thái Bình sẽ được thụ hưởng nước sạch như người dân thành thị. Điều đáng ghi nhận hơn cả là các doanh nghiệp đã góp phần tích cực hoàn thiện 1 trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tạo nên sự đột phá, bước đi vững chắc, diện mạo mới của nông thôn Thái Bình.

Nguyễn Trọng Thắng

(Báo Người cao tuổi)