Với sự ra đời của Báo Thanh niên, mặc dù trong điều kiện hết sức khó khăn, phải hoạt động trong bí mật, thậm chí trong lao tù song để đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ cách mạng, báo chí cách mạng Việt Nam vẫn không ngừng phát triển. Đến cuối năm 1929, có khoảng 50 tờ báo cách mạng hoạt động. Cùng với Báo Thanh niên, một số tờ báo đã để lại ấn tượng sâu sắc như Báo Búa liềm, Báo Đỏ, Báo Lao động... Thời kỳ này, báo chí cách mạng nêu cao ngọn cờ giải phóng dân tộc, giải phóng nhân dân khỏi ách áp bức, bóc lột, nói lên khát vọng tự do của dân tộc Việt Namon>. Với văn phong giản dị, súc tích, tinh thần sục sôi của những người chiến sĩ cách mạng đã được truyền lửa đến nhân dân: “Đồng bào ơi! Quyền tự do là giời cho mình, người mà không được tự do, thà rằng chết. Tỉnh dậy, tỉnh dậy, đập vỡ cái lồng nó nhốt người mình đi…” (Trích bài viết đăng trên Báo Thanh niên số 63). Qua từng giai đoạn, báo chí cách mạng Việt Namon> đã đi từ giác ngộ lý tưởng cộng sản cho dân chúng đến cổ động nhân dân đứng lên đấu tranh giành độc lập, tự do. Đến trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cả nước có hơn 270 báo, tạp chí hoạt động. Nhiều tờ báo đã để lại tiếng vang trong dòng báo chí cách mạng Việt Namon> như: Thanh niên, Tranh đấu, Cứu quốc, Cờ giải phóng...

Sau Cách mạng Tháng Tám, báo chí cách mạng Việt Namon> có sự phát triển nhanh chóng. Thời kỳ này, báo chí đã hình thành ở 3 cấp: trung ương, các tỉnh, thành phố và cơ quan, đơn vị. Đặc biệt, sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Đài Tiếng nói Việt Namon> được thành lập (ngày 7/9/1945) đã đánh dấu sự ra đời của một thể loại báo chí mới - báo phát thanh, làm phong phú thêm các loại hình báo chí ở Việt Namon>. Thời kỳ này, nhiều tờ báo chủ lực như Nhân Dân, Quân đội nhân dân… đã ra đời, trở thành vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong điều kiện vô cùng khó khăn, thiếu thốn song với bản lĩnh của những người chiến sĩ cách mạng, đội ngũ những người làm báo thời kỳ này đã bám sát thực tiễn cuộc sống, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chấp nhận mọi gian khổ, hy sinh, không chỉ làm nhiệm vụ của người cầm bút mà đã trở thành những chiến sĩ thực thụ, trực tiếp cầm súng ra trận. Không ít nhà báo đã anh dũng chiến đấu và hy sinh. Báo chí thời kỳ này đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vẻ vang là cổ vũ, động viên đồng bào, chiến sĩ hăng say lao động, tích cực tham gia kháng chiến, góp phần quan trọng làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, báo chí cách mạng Việt Namon> hòa chung với dân tộc thực hiện song song hai nhiệm vụ: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Namon>, thống nhất đất nước. Đội ngũ những người làm báo đã không quản ngại gian khổ, khó khăn, lăn lộn với thực tiễn, phản ánh sinh động không khí thi đua lao động, sản xuất, xây dựng xã hội chủ nghĩa. Các nhà báo xung phong vào chiến trường miền Namon> không sợ hy sinh, trực tiếp vừa cầm bút, vừa cầm súng chiến đấu với khát vọng giải phóng miền Namon>, thống nhất đất nước. Mỗi tờ báo, mỗi bản tin của Đài Tiếng nói Việt Nam thời kỳ này đã trở thành vũ khí tinh thần mạnh mẽ, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thống nhất ý chí và hành động, đoàn kết vô song, vượt muôn vàn gian khó, hy sinh, quyết tâm xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, chi viện cho miền Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975. Trong giai đoạn này, Đài Truyền hình Việt Namon> cũng ra đời, đánh dấu một bước trưởng thành và phát triển mới của nền báo chí cách mạng Việt Namon>.

Bước vào công cuộc đổi mới, đặc biệt là trong những năm gần đây, báo chí cách mạng Việt Namon> đã có sự phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng. Hiện nay, cả nước có 1 hãng thông tấn quốc gia, hơn 800 cơ quan báo in, gần 70 đài phát thanh, truyền hình… Chất lượng và hình thức của các loại hình báo chí không ngừng được nâng lên; nội dung thông tin ngày càng phong phú, đa dạng, phản ánh toàn diện mọi mặt của đời sống xã hội. Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, hệ thống báo điện tử, đài truyền hình từ trung ương đến các tỉnh, thành phố đã không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, từng bước theo kịp với nền báo chí hiện đại trên thế giới. Đội ngũ những người làm báo ngày càng đông đảo, vững vàng về chính trị, tư tưởng và nghiệp vụ. Cũng như đã góp phần to lớn trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, trong giai đoạn hiện nay, báo chí đã trở thành công cụ sắc bén của Đảng trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, trong thời đại bùng nổ thông tin và xu hướng toàn cầu hóa, báo chí cũng đang đứng trước những thách thức lớn trong việc giữ gìn và làm sâu sắc hơn tư tưởng cách mạng, tinh thần nhân văn của dân tộc… Việc phát huy truyền thống vẻ vang 90 năm qua của báo chí cách mạng Việt Nam, đề cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, nêu cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của người làm báo là những vấn đề cốt lõi mà hoạt động báo chí đang đặt ra.

Trần Thu Hương