Từ ngày 28/6/1972 đến ngày 5/7/1972 đã diễn ra một số trận đánh vô cùng ác liệt giữa cán bộ chiến sĩ Trung đoàn 64, Sư đoàn 320B với thủy quân lục chiến ngụy và sự hỗ trợ tối đa của các phương tiện quân sự mạnh nhất của Mỹ thời bấy giờ. Trong một tuần chiến đấu (từ ngày 28/6/1972 đến ngày 5/7/1972), Trung đoàn 64 đã thương vong hơn 200 cán bộ, chiến sĩ. Đặc biệt, trận chiến đấu chiều ngày 2/7/1972, toàn bộ Ban Chỉ huy Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 64 đã hy sinh cùng chiếc xe tăng của quân giải phóng xung trận.

Thể theo nguyện vọng của các cựu chiến binh Trung đoàn 64 hiện sinh sống ở mọi miền đất nước, được sự giúp đỡ của gia đình Đại tướng Phùng Quang Thanh và một số doanh nghiệp trong và ngoài quân đội, sự quyên góp của các cựu chiến binh, tổng kinh phí có được là 2,3 tỷ đồng. UBND tỉnh Quảng Trị đã cấp 600m² đất tại thôn Phương Lang, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị - nơi diễn ra trận chiến đấu chiều ngày 2/7/1972 để xây dựng Nhà bia tưởng niệm cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 64 đã hy sinh trong chiến dịch bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị năm 1972.

Ngày 1/3/2015, công trình được khởi công. Sau 4 tháng thi công tích cực, ngày 2/7/2015, công trình đã được cắt băng khánh thành với kiến trúc hai lớp mái cong lợp ngói, long ly quy phượng thể hiện kiến trúc phương đông, giữa đặt bia đá khắc họ tên hơn 750 liệt sĩ của Trung đoàn hy sinh từ ngày 28/6/1972 đến ngày 30/1/1973 tại mặt trận Quảng Trị, trong đó có hơn 500 người con của quê lúa Thái Bình.

Nhà bia thể hiện sự tri ân các anh hùng liệt sĩ của nhân dân địa phương cũng như khách thập phương, đặc biệt là những cựu chiến binh Trung đoàn 64, Sư đoàn 320B (nay là Sư đoàn 390) mỗi khi trở lại thăm chiến trường xưa được thắp nén nhang thơm tưởng nhớ những người đồng chí, đồng đội của mình đã chiến đấu anh dũng và cống hiến tuổi thanh xuân cho sự nghiệp bảo vệ vùng đất giải phóng Quảng Trị năm 1972 nói riêng và sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc nói chung.

Trần Thế Vọng