Ngành Thanh tra Thái Bình thành lập tháng 3/1957, lúc đầu chỉ có Ban Thanh tra ở tỉnh với 7 cán bộ, nhiệm vụ chủ yếu là giải quyết những tranh chấp về tài sản, ổn định tình hình trật tự trị an, củng cố đoàn kết nông thôn, giữ vững và phát huy thành quả của cải cách ruộng đất, vận động nhân dân lao động đi vào con đường làm ăn tập thể, đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực thông qua đợt phát QQCba chống" góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng ở hai miền do Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng năm 1960 đề ra. Năm 1970, Hội đồng Chính phủ có Nghị định số 164/CP và Nghị định 165/CP chấn chỉnh hệ thống tổ chức bộ máy, quy định nhiệm vụ, quyền hạn của các tổ chức thanh tra thì ở Thái Bình các tổ chức thanh tra được thành lập từ tỉnh đến các huyện, thị xã, các ty, ngành của tỉnh. Do vậy, cùng với hoạt động của các tổ chức thanh tra chuyên trách, phong trào kiểm tra của quần chúng phát triển rộng khắp. Thanh tra tỉnh đã phối hợp cùng các ngành mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho trưởng ban kiểm soát ở các HTX nông nghiệp và tổ trưởng kiểm tra quần chúng ở các xí nghiệp để làm nhiệm vụ giám sát, kiểm tra thường xuyên tại chỗ.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, thực hiện khẩu hiệu "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", ngành Thanh tra Thái Bình đã mở những cuộc thanh tra và xét giải quyết đơn về việc gọi công dân nhập ngũ, huy động nghĩa vụ lương thực, thực phẩm, thanh tra việc thực hiện chính sách đối với các gia đình liệt sĩ, thương binh, bộ đội. Thanh tra việc tổ chức vận chuyển qua sông, qua phà, đò bảo đảm giao thông an toàn, thông suốt. Trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, những cuộc thanh tra về thực hiện chỉ tiêu kế hoạch, diện tích, năng suất, sản lượng trong nông nghiệp, việc xây dựng các công trình thủy lợi, việc cung ứng vật tư, phân bón, thuốc trừ sâu, việc ký kết hợp đồng làm đất bằng cơ giới, việc tổ chức quản lý và phân phối ăn chia đã góp phần cùng các ngành và bà con xã viên nông nghiệp tỉnh nhà lập thành tích là tỉnh đầu tiên ở miền Bắc đạt năng suất lúa 5 tấn/ha.

Sau khi đất nước thống nhất, cả nước đi lên thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ngành Thanh tra đã mở cuộc thanh tra xét giải quyết đơn tố cáo của quần chúng và những vụ việc lợi dụng móc ngoặc tham ô tài sản, hàng hóa, vật tư của Nhà nước. Qua thanh tra đã kiến nghị thu hồi về cho Nhà nước, tập thể hàng chục vạn công điểm, tiền và lương thực, thực phẩm, kiến nghị xử lý kỷ luật nhiều cán bộ vi phạm. Đồng thời, phát hiện những thủ đoạn lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý kinh tế, đề xuất biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn. Kết quả, ngành Thanh tra Thái Bình đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba về sáng kiến thực hiện công khai hóa, động viên được đông đảo quần chúng phát huy quyền làm chủ tập thể, tham gia giám sát, kiểm tra có nội dung cụ thể, góp phần vào công tác quản lý kinh tế, quản lý xã hội, chấp hành đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại cơ sở.

Thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, ngành Thanh tra Thái Bình đã tổ chức cho cán bộ, công chức, viên chức toàn ngành quán triệt các quan điểm đổi mới của Đảng để vận dụng vào quá trình tự đổi mới mình mà trước hết là đổi mới về nhận thức quan điểm thanh tra. Thanh tra không chỉ đi tìm cái sai để xử lý mà trước hết phải phát hiện được những nhân tố mới, tích cực để động viên, khuyến khích; tham gia đề xuất ý kiến xây dựng để góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, cơ chế quản lý theo quan điểm đổi mới của Đảng. Tham mưu giúp lãnh đạo các cấp, các ngành duy trì nền nếp công tác tiếp dân, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân.

Từ năm 2011 đến năm 2015, các tổ chức thanh tra trong tỉnh đã tham mưu cho các cấp, các ngành tiếp 31.289 lượt công dân, tiếp nhận 8.805 đơn khiếu nại, tố cáo, 2.628 kiến nghị, phản ánh, trong đó có 819 đơn khiếu nại, tố cáo và 1.943 kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền giải quyết của các cấp, các ngành. Đã giải quyết 796/819 đơn khiếu nại, tố cáo, đạt tỷ lệ 97,2%; 1.894/1.943 kiến nghị, phản ánh, đạt tỷ lệ 97,4%, là một trong những tỉnh có tỷ lệ giải quyết cao của cả nước. Rà soát, giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Về công tác thanh tra, toàn ngành đã tiến hành 1.077 cuộc thanh tra, kiểm tra tại 4.925 lượt đơn vị, phát hiện và kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước 91.675 triệu đồng, kiến nghị giảm trừ quyết toán công trình xây dựng 9.388 triệu đồng, kiến nghị thu hồi 924.296m² đất; trả lại 9.156m² đất ruộng cơ bản cho hộ gia đình, cá nhân; xử phạt vi phạm hành chính 8.065 triệu đồng; kiến nghị xử lý hành chính 13 tập thể, 61 cá nhân có vi phạm; kiến nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý 3 vụ việc.

Thời gian tới, công tác thanh tra phải bám sát nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị, chủ động xây dựng chương trình và tổ chức các cuộc thanh tra có trọng tâm, trọng điểm; tham mưu giúp lãnh đạo các cấp, các ngành duy trì nền nếp công tác tiếp dân, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Phương châm chỉ đạo chung trong hoạt động thanh tra là: "Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, kết hợp giữa xây và chống, lấy xây là chính". Hoạt động thanh tra phải kết hợp các cuộc thanh tra với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, tập trung vào các ngành, các lĩnh vực có những vấn đề nổi cộm, bức xúc, cán bộ, đảng viên và nhân dân có nhiều ý kiến như quản lý đất đai, xây dựng cơ bản, quản lý tài chính ngân sách xã... Qua thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, biểu dương kịp thời các đơn vị, cá nhân điển hình tiên tiến, sản xuất, kinh doanh hiệu quả, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm chính sách, pháp luật, phòng, chống tham nhũng, lãng phí; đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, khắc phục những sơ hở, thiếu sót, chấn chỉnh và tăng cường công tác quản lý.

Trần Đình Bách
(Tỉnh ủy viên, Chánh Thanh tra tỉnh)