Ông Nguyễn Văn Truy ở thôn Đông Lâu giờ nằm bất động trên giường, chỉ còn đôi mắt thỉnh thoảng đưa đi đưa lại, ứa lệ. Cơn tai biến đã khiến ông nên nông nỗi ấy. Vợ ông bảo, chắc trời còn thương ông ấy nên cho ông tê liệt toàn thân để thoát khỏi những cơn đau và sự dằn vặt tinh thần vì di chứng của chất độc da cam.

Vợ ông kể lại, năm 1965, ông nhập ngũ, chiến đấu ở mặt trận Tây Ninh cho đến năm 1973 thì xuất ngũ vì mắc bệnh sốt rét ác tính và những vết thương nặng trên đầu cùng nhiều căn bệnh do di chứng chất độc da cam. Là trụ cột gia đình nhưng ông không thể làm được gì để xây dựng cho tổ ấm của mình sống sung túc. Hơn 40 năm qua, cả nhà ông vẫn phải sống trong ngôi nhà cấp 4 đã xuống cấp. Hiện cuộc sống của hai vợ chồng già trông chờ vào tiền chế độ trợ cấp nạn nhân da cam của ông với mức 1.673.000 đồng, trong khi hàng tháng phải chi phí hơn 4,5 triệu đồng tiền thuốc men chữa bệnh cho ông.

Hoàn cảnh của ông Truy cũng là hoàn cảnh của phần lớn nạn nhân da cam ở Bình Nguyên. Ông Trần Đình Quân, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/Điôxin xã cho biết: Từ năm 2004 đến nay, có 24 hội viên đã qua đời; thời điểm này, Hội còn 138 hội viên, tuổi đời trung bình 65, trong đó nhiều người từ 80 - 87 tuổi. Tuổi cao, lại mắc rất nhiều bệnh do di chứng chất độc hóa học nên các hội viên không thể lao động sản xuất, chỉ còn biết sống dựa vào số tiền ít ỏi nhà nước trợ cấp nên có tới 2/3 số gia đình hội viên có hoàn cảnh sống khó khăn, trong đó 1/3 có hoàn cảnh rất khó khăn.

Làm gì để giúp hội viên vơi bớt khó khăn về kinh tế là câu hỏi thường trực và trăn trở của Hội. Hội đã tổ chức vận động xây dựng quỹ, ngoài hội viên đóng góp, Hội còn tuyên truyền, vận động, quyên góp các tổ chức, cá nhân ủng hộ quỹ được hơn 60 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, Hội đã cho hội viên khó khăn vay với lãi suất thấp và hướng dẫn, giúp đỡ hội viên phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện sức khỏe như chăn nuôi gia cầm, nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả... Vận động những gia đình hội viên thoát nghèo và có điều kiện kinh tế khá giúp đỡ cây, con giống và ngày công cho những hộ còn nghèo vươn lên, ổn định cuộc sống. Đến nay, Hội Nạn nhân chất độc da cam/Điôxin xã Bình Nguyên chỉ còn hai hộ hội viên nghèo, các hộ khác đã có cuộc sống cơ bản ổn định.

Khi trao đổi với chúng tôi, các nạn nhân da cam ở Bình Nguyên đều có chung một niềm xúc động khi nói về các hoạt động tình nghĩa của Hội. Mỗi khi có hội viên ốm đau, gặp rủi ro, hoạn nạn, Hội đều tổ chức đến thăm hỏi, động viên và tặng quà. Món quà tuy nhỏ bé được trích từ nguồn quỹ hội do hội viên đóng góp nhưng chứa đựng nghĩa tình đồng đội quan tâm đến nhau đã an ủi tinh thần cho các nạn nhân một cách kịp thời. Xúc động hơn cả đối với các hội viên và thân nhân của hội viên khi qua đời đó là việc thăm hỏi, chia buồn, phối hợp tổ chức tang lễ trang trọng và hỗ trợ vật chất cho gia đình hội viên vượt qua đau buồn, khó khăn. Thời gian qua, Hội đã vận động các nhà hảo tâm trong và ngoài xã ủng hộ tiền hỗ trợ xây nhà tình nghĩa tặng cho gia đình nạn nhân Phạm Đình Dự ở thôn Xuân Bảng với tổng trị giá hơn 100 triệu đồng. Ngoài ra, Hội còn đăng ký cho hội viên đi tẩy độc tại Trung tâm Tẩy độc; tiếp nhận 4 xe lăn, xe lắc tặng các nạn nhân bị bại liệt chân tay... Tất cả những việc làm đó đã phần nào xoa dịu đi nỗi đau của các nạn nhân da cam.

Dẫu cuộc sống vẫn còn khó khăn và hàng ngày phải chống chọi với những cơn đau do di chứng chất độc da cam hành hạ, nhưng những người lính Cụ Hồ năm xưa không chịu khuất phục, họ vẫn lạc quan, quyết tâm chiến thắng những căn bệnh quái ác để có thêm thời gian cống hiến cho xã hội. Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới của Bình Nguyên, hội viên và gia đình hội viên Hội Nạn nhân chất độc da cam/Điôxin xã đã gương mẫu tự nguyện đóng góp tiền, hiến đất, hiến công trình, góp công để địa phương hoàn thành các tiêu chí đạt chuẩn quốc gia về nông thôn mới năm 2014.

Khắc Duẩn