Không ngừng phát triển

Nhớ lại buổi ban đầu khi Ty Y tế thành lập 3 đội y tế lưu động làm nhiệm vụ vệ sinh phòng dịch (năm 1956), khi đó khó khăn chồng chất khó khăn bởi số lượng cán bộ ít, trang thiết bị thiếu thốn, lạc hậu; bên cạnh đó, ý thức vệ sinh phòng chống dịch bệnh của người dân chưa cao, công tác YTDP lại phải đối mặt với những điều kiện khắc nghiệt của chiến tranh và biến động liên tục của đời sống xã hội. Song không quản ngại gian khó, lớp lớp thế hệ cán bộ ngành Y tế nói chung, cán bộ làm công tác YTDP nói riêng đã khơi nguồn, vun đắp và xây dựng lên hệ YTDP Thái Bình phát triển lớn mạnh về mọi mặt.

Khi đó, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, từ 3 đội y tế lưu động ban đầu, các tổ phong trào chuyên theo dõi công tác vệ sinh phòng bệnh, công tác phòng chống lao, da liễu, mắt hột dần được hình thành, mỗi tổ có từ 2 - 3 cán bộ. Đến năm 1964, Trạm Vệ sinh phòng dịch - cũng chính là đơn vị YTDP đầu tiên của tỉnh được thành lập và đi vào hoạt động. Để đáp ứng công tác dự phòng chuyên sâu ở từng lĩnh vực, các đơn vị YTDP tiếp tục ra đời: năm 1971 thành lập Trạm Da liễu; năm 1975 thành lập Trạm Bảo vệ bà mẹ - Sinh đẻ kế hoạch; năm 2001 thành lập Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe; 2005 thành lập Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS; 2009 thành lập Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm… Hệ YTDP tuyến huyện trước đây gồm có hai đội sự nghiệp là đội vệ sinh phòng dịch và đội sinh đẻ kế hoạch, thuộc phòng y tế và đến năm 1995 chuyển trực thuộc trung tâm y tế. Năm 2006, theo chỉ đạo của Bộ Y tế, UBND tỉnh đã quyết định thành lập các phòng y tế và TTYT dự phòng cấp huyện. Năm 2008, các TTYT dự phòng lại đổi tên thành TTYT và từ 2010, mô hình TTYT cấp huyện gồm có 2 phòng, 5 khoa được hình thành và duy trì đến nay.

Các đơn vị YTDP buổi đầu thành lập đều có cơ sở làm việc nghèo nàn, nhà tranh, vách nứa thì nay thay vào đó là những trụ sở cao tầng, khang trang, sạch đẹp. Từ buổi đầu trang thiết bị còn sơ sài, đơn giản thì nay các trung tâm đều đã có trang thiết bị hiện đại như labo xét nghiệm hóa lý đạt tiêu chuẩn ISO 17025, dàn máy Elisa, sinh hóa máu, máy PLASMA, máy ánh sáng xanh, máy áp lạnh… Đội ngũ cán bộ YTDP ngày nay đều được đào tạo bài bản, chuyên sâu, trong đó có nhiều cán bộ có trình độ chuyên môn sau đại học, không chỉ đáp ứng công tác phòng chống dịch, xét nghiệm, điều trị ngày càng cao của nhân dân, mà còn làm tốt công tác ứng dụng, nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh trong tình hình mới.

Nhiều thành tựu nổi bật

Đồng chí Phan Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Sự phát triển lớn mạnh không ngừng và tích cực, chủ động trong hoạt động của cả hệ YTDP đã đưa công tác YTDP những năm qua đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nếu như trước đây, các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tương đối thụ động, nhất là ở tuyến cơ sở thì đến nay được chủ động kết hợp giữa các tuyến, các đơn vị. Với sự vào cuộc hiệu quả của cả hệ thống, Thái Bình trở thành một trong những tỉnh đầu tiên thanh toán bệnh mù lòa do mắt hột, bệnh ho gà, giun chỉ bạch huyết, bại liệt, bạch hầu, dịch hạch, sốt rét nội địa. Các bệnh dịch lớn như dịch tả, sốt xuất huyết, sốt rét sớm được khống chế. Một số dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm giảm về tỷ lệ mắc và tử vong. Mặc dù tình hình dịch bệnh trong nước và thế giới những năm gần đây diễn biến phức tạp, song Trung tâm YTDP đã chủ động, tích cực ngăn chặn thành công dịch viêm phổi cấp do virus, dịch cúm A H5N1, dịch tay chân miệng, dịch tả. Đặc biệt năm 2014, dịch sởi lan rộng ở nhiều tỉnh thành, song Thái Bình đã khoanh vùng dập dịch thành công, không để xảy ra trường hợp bệnh nhân tử vong, đồng thời luôn chủ động sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh mới, phức tạp như dịch Sars, Ebola, Zika…

Đến nay, 100% các đơn vị y tế dự phòng trong ngành đã thành lập được tổ truyền thông, 100 trạm y tế xã có tổ truyền thông hoặc cán bộ phụ trách công tác truyền thông, 100% thôn, tổ dân phố có nhân viên y tế. Công tác truyền thông giáo dục sức khỏe được đẩy mạnh và phát huy hiệu quả. Thái Bình là tỉnh duy trì đứng đầu cả nước có tỷ lệ tiêm đủ các mũi vắc-xin và đạt tỷ lệ cao (từ 95 - 99%). Trên 99% bà mẹ sau sinh và trẻ 6 - 36 tháng tuổi được uống vitamin A; các chỉ số tử vong trẻ liên tục giảm mạnh. Tỷ suất chết sơ sinh còn 3,3%o; tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi còn 13,8%. Số thai phụ được khám, quản lý thai 3 lần/thai kỳ luôn đạt mức cao từ 97 - 99%, 100% sản phụ đẻ tại các cơ sở y tế và được chăm sóc sau sinh. Công tác phòng, chống HIV/AIDS đã đạt được mục tiêu thiên niên kỷ, tỷ lệ nhiễm mới HIV giảm qua từng năm. Hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone được triển khai tích cực, đưa Thái Bình là một trong những tỉnh tiêu biểu trong cả nước. Các hoạt động vệ sinh môi trường, y tế trường học, sức khỏe nghề nghiệp, phòng, chống các bệnh xã hội được triển khai hiệu quả, tuổi thọ trung bình của người dân ngày càng được nâng cao. Đã ba lần Thái Bình xuất sắc dẫn đầu cả nước về phòng, chống bệnh phong, trong đó lần thứ nhất dẫn đầu thanh toán phong từng vùng; lần thứ hai dẫn đầu hoàn thành loại trừ bệnh phong cấp tỉnh theo 4 tiêu chuẩn; lần thứ ba dẫn đầu loại trừ phong quy mô cấp huyện trong toàn tỉnh. Trung tâm YTDP tỉnh tự hào là 1 trong 3 đơn vị đầu tiên của toàn quốc đạt chuẩn quốc gia, đồng thời là con chim đầu đàn về phát triển hệ dự phòng trong toàn tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh đã có 256 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2 với nhiều trạm được đầu tư xây mới. Cùng với đội ngũ cán bộ y tế đạt chuẩn và hơn 4.000 truyền thông viên giáo dục sức khỏe, hoạt động y tế cơ sở ngày càng đi vào nền nếp. Với sự nỗ lực phát triển không ngừng, hệ YTDP Thái Bình đã đánh dấu nhiều mốc son quan trọng trên bản đồ YTDP cả nước. Từng được chọn là "Lá cờ đầu trong công tác vệ sinh phòng chống dịch bệnh toàn miền Bắc", nhiều đơn vị YTDP của tỉnh đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhất, nhì, ba; bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, cờ thi đua của Bộ Y tế, của UBND tỉnh và nhiều phần thưởng cao quý khác…

Kỷ niệm 60 năm phát triển hệ YTDP và 10 năm tái thành lập TTYT các huyện, thành phố là dịp để cán bộ, viên chức ngành Y tế nói chung, đội ngũ cán bộ làm công tác YTDP nói riêng ôn lại chặng đường phát triển nhiều gian nan thử thách song rất đỗi tự hào. Đây cũng là dịp đội ngũ cán bộ YTDP tri ân những đóng góp của các thế hệ đi trước, từ đó tạo động lực tiếp tục đoàn kết, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân, đưa công tác YTDP tiếp tục đạt nhiều thành tựu và phát triển lên tầm cao mới.

Hà Dung