Thực hiện mục tiêu trên, những năm qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh đã phối hợp với các cấp, các ngành, các địa phương triển khai thực hiện nhiều giải pháp quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực cho cán bộ nữ. Tạo nhiều cơ hội cho cán bộ nữ tham gia hoạt động chính trị, xã hội nói chung, tham gia các cơ quan dân cử nói riêng. Đặc biệt, trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, trung ương và tỉnh cũng có văn bản quy định cụ thể tỷ lệ nữ tham gia ứng cử. Hội LHPN tỉnh và các huyện, thành phố đã tổ chức rà soát thực tế tại địa phương; đẩy mạnh tuyên truyền, tạo cơ hội cho chị em tham gia ứng cử; vận động cán bộ, hội viên, phụ nữ sáng suốt lựa chọn, bầu những người xứng đáng nhất đại diện cho ý chí, nguyện vọng của mình vào cơ quan dân cử các cấp.

Mặc dù có nhiều nỗ lực song tỷ lệ nữ trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 ở tỉnh ta vẫn chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Số nữ đại biểu Quốc hội trên tổng số đại biểu Quốc hội là 1/9 người, đạt tỷ lệ 11,1%; số nữ đại biểu HĐND tỉnh trên tổng số đại biểu HĐND tỉnh là 14/66 người, đạt tỷ lệ 21,2%; số nữ đại biểu HĐND cấp huyện trên tổng số đại biểu HĐND cấp huyện là 76/339 người, đạt tỷ lệ 22,4%; số nữ đại biểu HĐND cấp xã trên tổng số đại biểu HĐND cấp xã là 1.574/7194 người, đạt tỷ lệ 21,9%.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ lệ nữ đại biểu các cơ quan dân cử còn thấp, trong đó rõ nhất là định kiến giới vẫn tồn tại trong xã hội. Quan niệm cho rằng nam giới độc lập, mạnh mẽ, có năng lực và ra quyết định tốt hơn, khả năng thu thập thông tin, phân tích xử lý, chất vấn và trả lời chất vấn, chịu áp lực tốt hơn nữ giới trong vai trò đại biểu HĐND; trong khi phụ nữ gắn với việc sinh đẻ, chăm sóc con cái, gia đình, ít có thời gian cho công việc và khả năng xử lý tình huống công việc kém hơn nam giới. Định kiến giới còn tồn tại khá phổ biến trong nhân dân, tư tưởng coi nam giới là “trụ cột” còn phụ nữ gắn với nội trợ, chăm sóc gia đình đã dẫn đến cách nhìn chưa đúng về vai trò của mỗi giới, dẫn đến thiếu sự chia sẻ trách nhiệm giữa nam giới và phụ nữ trong công việc gia đình và tham gia các hoạt động xã hội. Chịu áp lực làm việc nhà, do vậy phụ nữ không có thời gian để mở rộng các mối quan hệ xã hội để làm tốt vai trò lãnh đạo cũng như đại biểu HĐND. Bên cạnh đó, một số quy định khác biệt giữa nam và nữ như độ tuổi nghỉ hưu, tuổi đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch đã hạn chế sự tham gia của phụ nữ vào các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Để tạo cơ hội nhiều hơn cho nữ giới tham gia các hoạt động chính trị, xã hội, tăng tỷ lệ nữ đại biểu trong các cơ quan dân cử ở Thái Bình, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

Tiếp tục thực hiện Chương trình hành động số 21 ngày 2/3/2008 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, coi đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, trong đó trách nhiệm trước hết và chủ yếu là của người đứng đầu, phải làm chuyển biến thực sự nhận thức về giới và bình đẳng giới của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể.

Quán triệt và nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức, đơn vị tiến hành giới thiệu người ra ứng cử về bình đẳng giới. Trong quá trình giới thiệu người ứng cử của các cơ quan, tổ chức, đơn vị cần có sự thống nhất cao giữa người đứng đầu với cấp ủy, công đoàn, nữ công về số lượng, chất lượng người được giới thiệu ứng cử.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm thay đổi nhận thức của cán bộ, nhân dân về bình đẳng giới; về vai trò, vị trí và những đóng góp của phụ nữ trong tham gia vào các vị trí quản lý, lãnh đạo. Giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, nhất là nam giới biết, ủng hộ và thừa nhận sự phát triển của cán bộ nữ; nâng cao ý thức bình đẳng trong các cơ hội phát triển, tích cực phấn đấu vươn lên của cán bộ nữ; kiên quyết đấu tranh với mọi biểu hiện thành kiến, ích kỷ, cản trở bình đẳng giới và cán bộ nữ.

Các cấp, các ngành, cơ quan chuyên môn cần định hướng rõ ràng về chủ trương bình đẳng giới trong quá trình tổ chức bầu cử. Quán triệt và nâng cao nhận thức của các cơ quan, đơn vị trong giới thiệu người ra ứng cử về bình đẳng giới. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND các cấp trong quá trình dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng người ứng cử cần quán triệt sâu sắc chủ trương bình đẳng giới. Các cơ quan, đơn vị được dự kiến phân bổ người ứng cử phải là những nơi có điều kiện để có thể giới thiệu người ứng cử là nữ. Bảo đảm cân bằng về giới khi phân bổ số lượng các ứng cử viên, các ứng cử viên nữ không “gánh” quá nhiều cơ cấu.

Trong quá trình giới thiệu người ứng cử của các cơ quan, đơn vị cần có sự thống nhất cao giữa người đứng đầu với cấp ủy, công đoàn, nữ công (nếu có) về số lượng, chất lượng người được giới thiệu ứng cử. Việc giới thiệu phải bình đẳng như nhau, có vị trí chức danh tương đương nhau.

Trong quá trình hiệp thương, Ủy ban MTTQ các cấp phải quán triệt sâu sắc về chủ trương bình đẳng giới, bảo đảm những phụ nữ đủ điều kiện, tiêu chuẩn đều được xem xét đưa vào danh sách ứng cử chính thức.

Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức và giúp phụ nữ xóa bỏ rào cản về tâm lý tự ti, an phận do chính quan niệm của mình tạo nên. Bản thân chị em phụ nữ ở các cấp, các ngành, các giai tầng xã hội cần nhận thức tốt hơn về vai trò và vị trí của mình, nỗ lực hết sức và tận dụng mọi cơ hội để tự nâng cao trình độ phục vụ công việc, phát triển sự nghiệp. Các cơ quan chức năng cần tổ chức các khóa học, trang bị cho phụ nữ những kiến thức và kỹ năng để có thể trở thành người đại biểu của nhân dân.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm mục tiêu tăng tỷ lệ nữ trong hoạt động lãnh đạo, quản lý, hoạt động chính trị, xã hội.

Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục quan tâm hơn nữa để xây dựng chiến lược và chương trình quốc gia thúc đẩy bình đẳng giới cho các giai đoạn tiếp theo, thực sự tạo sự chuyển biến trong nhận thức, quan niệm và hành động của mọi người trong xã hội đối với công tác cán bộ nữ, đặc biệt là tạo điều kiện tốt nhất cho phụ nữ tham gia các hoạt động chính trị.

Nguyễn Thị Huyên

(Trường Chính trị tỉnh)