Chị Hà tâm sự: Khi sinh ra, Ngọc Anh nhà chị được 3,8kg. Ngay từ học mẫu giáo, Ngọc Anh luôn cao, lớn hơn các bạn cùng tuổi. Chị rất tự hào vì được mọi người khen nuôi con khéo. Đang học lớp 4, một hôm cháu khóc thút thít với mẹ bảo mẹ ơi con bị ung thư. Hoảng hồn, chị hỏi tại sao con lại cho là mình bị ung thư. Hỏi ra mới vỡ nhẽ Ngọc Anh đã có kinh. Chị tâm sự thương con vô cùng vì “trông thì to xác vậy nhưng đã biết gì đâu!”.

Từ xưa tới nay, các bậc làm cha, làm mẹ nuôi con đều mong chờ ngày con trưởng thành. Dậy thì, chính là “sự kiện” đánh dấu sự trưởng thành của mỗi đời người. Song ngày nay, sự dậy thì sớm của con cái đang trở thành mối lo của nhiều gia đình. Trước đây, tuổi dậy thì trung bình từ 14-15 tuổi. Song các nghiên cứu khoa học gần đây cho biết tuổi dậy thì ngày càng có xu hướng đến sớm. Một số nghiên cứu công bố, tuổi dậy thì trung bình ở nữ hiện nay là 11-12 tuổi, thậm chí có bé gái dậy thì khi mới 8-9 tuổi.

Trên thực tế, dậy thì sớm phát sinh nhiều mặt trái. Dậy thì sớm sẽ làm trẻ cao lớn nhanh vì xương trưởng thành sớm nhưng ngược lại trẻ cũng sẽ ngừng cao sớm. Một số nghiên cứu công bố trẻ dậy thì sớm đến khi trưởng thành nam sẽ không cao hơn 1,6m; nữ không cao quá 1,55m.

Đặc biệt, ở các bé gái, khi dậy thì sớm, về mặt thể chất các bé đã trưởng thành, song về mặt tinh thần, nhận thức vẫn còn là những đứa trẻ nên các bé chưa thành thạo các kỹ năng về vệ sinh cá nhân nên dễ dẫn đến viêm nhiễm bộ phận sinh dục.

Bên cạnh đó, hocmôn sinh dục phát triển nhanh, ở cả bé trai, bé gái, bắt đầu có những nhu cầu về quan hệ tình dục, trong khi chưa có kinh nghiệm, kỹ năng sống nên dễ dẫn đến quan hệ tình dục không an toàn, bị lạm dụng tình dục, mang thai ở tuổi vị thành niên. Sâu xa hơn, dậy thì sớm sẽ rút ngắn tuổi niên thiếu, kéo dài tuổi thanh niên, thời kỳ độc thân dễ dẫn đến tình trạng quan hệ tình dục trước hôn nhân, sống thử...

Cũng theo các chuyên gia về sức khoẻ sinh sản, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự dậy thì sớm. Nhưng có hai nguyên nhân chủ yếu đó là do dinh dưỡng và sự tiếp xúc văn hoá. Dinh dưỡng đầy đủ khiến trẻ phát triển nhanh, dinh dưỡng dư thừa sẽ dẫn đến béo phì. Các chuyên gia khuyến cáo, trẻ béo phì có xu hướng dậy thì sớm hơn so với các bạn cùng tuổi.

Gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng còn đưa tin về nhiều loại thực phẩm chứa DEHF, một chất có nguy cơ gây dậy thì sớm. Thường xuyên tiếp xúc với sách báo, phim ảnh có những hình ảnh của người lớn, những hình ảnh này sẽ tác động đến tuyến yên, tử cung và buồng trứng gây nên dậy thì sớm ở bé gái.

Các bậc phụ huynh cần làm gì khi trẻ dậy thì sớm. Trước hết cần quan tâm, sâu sát đến con, phát hiện dấu hiệu phát triển của trẻ. Trẻ được coi là dậy thì sớm khi có các biểu hiện tiền dậy thì trước 8-9 tuổi. Hiện tại, chuyên ngành SKSS đã triển khai các phương pháp điều trị dậy thì sớm. Khuyến cáo của y tế là nếu phát hiện trẻ dậy thì sớm, các bậc cha, mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế chuyên khoa về SKSS để khám tìm nguyên nhân. Nếu do u, bướu, cần phẫu thuật, nếu nguyên nhân do nội tiết, các trẻ dậy thì sớm sẽ được khám và uống thuốc điều chỉnh nội tiết.

Đối với bất kỳ một trục trặc nào về sức khoẻ, ngành y tế vẫn khuyến cáo “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Để phòng dậy thì sớm ở trẻ, cần cho trẻ một chế độ dinh dưỡng hợp lý, một cuộc sống lành mạnh, trong sáng. Khi trẻ dậy thì, các bậc phụ huynh cần quan tâm, giúp đỡ, hỗ trợ con nhiều hơn về tinh thần. Hãy là người bạn thực sự khi con bước vào tuổi dậy thì.

Trần Hương