Trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, giành độc lập dân tộc, Hưng Hà có trên 15 nghìn người tham gia quân đội; trong đó 5991 liệt sỹ, 3484 thương, bệnh binh, 257 mẹ Việt Nam anh hùng... Pháp lệnh Cựu chiến binh và Nghị định 150/2006/NĐ-CP đã thể hiện quan điểm và nhận thức của Đảng, Nhà nước, nhân dân đối với những người có công. Chính vì vậy, ngay sau khi Nghị định 150 ban hành, Hưng Hà đã chỉ đạo các phòng, ban, ngành, đơn vị, xã, thị trấn nêu cao trách nhiệm triển khai và tổ chức thực hiện nghiêm túc, kịp thời các chế độ, chính sách đối với cựu chiến binh. Đồng thời tạo điều kiện để các cựu chiến binh tiếp tục phấn đấu xây dựng cuộc sống ổn định về mọi mặt và sẵn sàng cống hiến sức lực, trí tuệ cho Đảng, cho nhân dân, luôn giữ vững tấm gương sáng của người lính “Bộ đội Cụ Hồ”.

Hiện nay, toàn huyện có 44 tổ chức Hội Cựu chiến binh cơ sở, với tổng số hội viên 11.600 người. Để thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cựu chiến binh, 5 năm qua UBND huyện đã giao cho ngành Công thương, Nông nghiệp phối hợp với các xã, thị trấn quan tâm giải quyết những nguyện vọng chính đáng của cựu chiến binh về yêu cầu được giao đất, ao hồ, đầm trũng để cải tạo đầu tư sản xuất. Với chủ trương này, nhiều gia đình hội viên cựu chiến binh đã được nhận thầu dài hạn vùng đất bãi ven sông, ruộng...để yên tâm đầu tư sản xuất. Điển hình như các hội viên Hội Cựu chiến binh xã Tân Lễ, Tiến Đức, Hồng An đã được nhận trên 9000 m² bãi sông Hồng, sông Luộc; 75 gia đình cựu chiến binh ở xã Chí Hoà, Cộng Hoà, Hồng Lĩnh...được giao thầu khoán gần 50 ha đầm hồ, ruộng trũng để cấy, nuôi thuỷ sản, gia súc, gia cầm. Bên cạnh đó, Hưng Hà còn khuyến khích các cựu chiến binh thành lập HTX, tổ hợp sản xuất và doanh nghiệp tư nhân, như nghề dệt may xuất khẩu, sản xuất vật liệu xây dựng, vận tải biển, đồ mộc...

Để các  cựu chiến binh có vốn đầu tư sản xuất, thời gian qua 100% Hội Cựu chiến binh cơ sở đã được Ngân hàng chính sách xã hội tạo mọi điều kiện thuận lợi tiếp cận nguồn vốn này. Hiện nay, tổng dư nợ do các tổ chức Cựu chiến binh nhận uỷ thác thực hiện đạt trên 34 tỷ đồng, với 3.200 người vay; trong đó hội viên cựu chiến binh được vay trên 18 tỷ đồng. Với các chế độ chính sách trên, tỷ lệ cựu chiến binh nghèo ở đây đã giảm đáng kể, từ 6,3% (năm 2005) xuống còn 3,69% (năm 2011); có gần 40% số gia đình hội viên trong huyện có mức sống khá và giàu, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 15 triệu đồng/ năm. Cùng với các chế độ, chính sách về phát triển kinh tế, hàng năm Hưng Hà còn chăm sóc sức khoẻ cho các cựu chiến binh có hoàn cảnh khó khăn, thương binh, bệnh binh bằng việc cấp miễn phí hơn 2 nghìn thẻ bảo hiểm y tế. Hiện nay, Phòng Lao động Thương binh Xã hội vẫn tiếp tục cấp đổi và cấp thẻ mới cho các trường hợp sót, hoặc chưa cấp theo đúng quy định của Nghị định 150/CP.  Ngoài ra, Hưng Hà đã thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các cơ quan chức năng báo cáo việc thực hiện chế độ tang lễ đối với cựu chiến binh theo Nghị định 62/2001/CP và Thông tư liên tịch số 114/TT-LT... Do đó, Hội Cựu chiến binh và Ban Quân sự, chính quyền địa phương đã phối hợp khá chặt chẽ để tổ chức tang lễ tận tình, chu đáo để lại dấu ấn tốt đẹp trong nhân dân và các tổ chức Hội Cựu chiến binh. Tính đến hết năm 2011, ngân sách Nhà nước đã cấp 738 triệu đồng chế độ mai táng phí cho 116 người và trên 2,5 tỷ đồng để mua bảo hiểm y tế cho cựu chiến binh theo Nghị định 150/CP...

Để tiếp tục phát huy hiệu quả Nghị định 150, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của các cựu chiến binh. Hưng Hà đã đề xuất, kiến nghị một số vấn đề còn bất cập. Cụ thể, tại điểm B khoản 3, điều 7 của Nghị định có quy định nếu số hội viên còn dưới 6 người thì phải ra quyết định giải thể và chuyển sinh hoạt ghép. Tuy nhiên, thực tế hiện nay số hội viên cựu chiến binh là cán bộ đương chức ít đi do nghỉ hưu và không có lực lượng bổ sung, do đó rất khó khăn cho cơ quan, đơn vị có chuyên môn không phù hợp khi chuyển sinh hoạt ghép. Hay vấn đề tiền lương đối với Chủ tịch Hội Cựu chiến binh cấp xã, lương phụ cấp của cán bộ chuyên trách hội từ cấp huyện trở lên đều thấp hơn trước đây...

Nguyên Bình