Đã 6 năm nay, mặc dù công việc không ổn định nhưng anh Phạm Quang Toàn, xã Nguyên Xá (Vũ Thư) mỗi tháng vẫn đóng đều đặn 330.000 đồng cho BHXH tự nguyện. Khi đóng đủ năm, anh sẽ nhận lương hưu 2,5 triệu đồng/tháng. Anh Toàn cho biết: Tuy số tiền thấp nhưng việc đóng BHXH tự nguyện và việc sau này được hưởng lương hưu sẽ giúp tôi đỡ lo lắng hơn lúc tuổi già và giảm gánh nặng cho con cháu.

Thực tế cho thấy phần lớn đối tượng tham gia loại hình bảo hiểm này là những người lao động tự do như anh Toàn, những người tham gia BHXH bắt buộc nhưng khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc đang bảo lưu thời gian tham gia BHXH bắt buộc chưa đủ năm đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí. Qua 12 năm thực hiện chính sách BHXH tự nguyện, đến hết tháng 8/2019, toàn tỉnh mới có 13.536 người tham gia.

Theo đánh giá, Thái Bình là tỉnh có dân số đông nhưng chủ yếu là làm nông nghiệp và lao động tự do nên thu nhập của người dân còn thấp và không ổn định. Một số người dân hiểu chưa đúng về tính nhân văn của BHXH tự nguyện, thậm chí còn nhầm lẫn BHXH tự nguyện do nhà nước tổ chức thực hiện với bảo hiểm thương mại. Một số người dân đang trong độ tuổi lao động có sức khỏe, đi làm ăn xa thu nhập bấp bênh, không ổn định nên ít quan tâm đến BHXH, chủ quan, không có tư tưởng lo cho cuộc sống của bản thân khi về già. Bên cạnh đó, một số nhân viên đại lý thu BHXH chưa tận tâm, nhiệt tình hướng dẫn, phổ biến về chính sách BHXH tự nguyện cho người dân. Mặt khác, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng chậm cũng do thời gian đóng BHXH dài (từ 20 năm trở lên). Chính sách BHXH lại chưa có quy định lựa chọn được đóng gộp BHYT, quỹ ốm đau, thai sản cho đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

Nhận thức rõ những khó khăn trên, ngay từ đầu năm 2019, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho các nhóm đối tượng tại cơ sở để tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT. Phối hợp với Tỉnh đoàn, Liên đoàn Lao động tỉnh, Liên minh Hợp tác xã tỉnh tổ chức 4 hội nghị tuyên truyền Luật BHXH, BHYT cho trên 1.200 cán bộ, xã viên và đoàn viên xã, phường, thị trấn. Phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức 16 hội nghị tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT cho trên 5.000 đại biểu là nông dân tại các cụm xã, phường, thị trấn; tổ chức 14 hội nghị đối thoại với trên 6.000 công nhân các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức 175 hội nghị tuyên truyền phát triển mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho trên 12.840 đại biểu là nông dân, lao động tự do trên địa bàn 8 huyện, thành phố. Ngoài ra, Bảo hiểm xã hội tỉnh cùng với các cơ quan truyền thông tăng cường thời lượng phát sóng và đăng tải nội dung tuyên truyền về BHXH tự nguyện đến các tầng lớp nhân dân trong tỉnh; chú trọng tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh xã, phường, thị trấn về thủ tục, mức đóng, phương thức đóng và quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện.

Với sự vào cuộc tích cực của các cấp chính quyền, sự phối hợp của các ngành liên quan, đặc biệt là Bưu điện tỉnh và nỗ lực không ngừng của viên chức, lao động toàn ngành Bảo hiểm xã hội tỉnh, công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng có những bước tiến quan trọng. Chỉ trong 8 tháng đầu năm 2019, trên địa bàn tỉnh đã phát triển, tăng mới 4.897 người tham gia BHXH tự nguyện (trong đó chủ yếu là những người nông dân, lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện từ đầu).

Để tiếp tục phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, thời gian tới, Bảo hiểm xã hội tỉnh tiếp tục tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương, phối hợp với Bưu điện tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho các nhóm đối tượng tại cơ sở, giao chỉ tiêu thi đua hàng năm cho các đơn vị trong ngành, từng viên chức chuyên quản đơn vị. Tiếp tục phân công viên chức bám sát cơ sở để phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT nhất là các xã có tỷ lệ BHXH tự nguyện còn thấp, những xã phấn đấu về đích nông thôn mới năm 2019. Đôn đốc, chấn chỉnh, tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ, mở rộng hệ thống các đại lý thu BHXH, BHYT nhằm bám sát cơ sở, “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà”, tận tình hướng dẫn, tư vấn để nâng cao nhận thức của nhân dân về quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện. Phối hợp với các cơ quan truyền thông tăng cường thời lượng phát sóng và đăng tải các nội dung tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện. Chú trọng tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh xã, phường, thị trấn. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hơn nữa chất lượng giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia và thụ hưởng, coi đây là cơ sở quan trọng để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

Thu Hoài