Phát triển đảng viên là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự tồn tại, phát triển của Đảng ta.Tuy nhiên hiện nay các chi bộ khối nông thôn gặp rất nhiều khó khăn, có chi bộ nhiều năm liền không kết nạp được đảng viên. Vì vậy, cấp ủy các cấp cần có giải pháp căn cơ, lộ trình phù hợp khắc phục tình trạng này nhằm kịp thời bổ sung lực lượng kế cận, tạo nguồn sinh lực mới cho Đảng. 

“Già hóa”, khan hiếm nguồn, kết nạp không đủ chỉ tiêu, không kết nạp được đảng viên đã trở thành “bài toán” nan giải của các chi bộ khối nông thôn hiện nay. 

Biết thông tin Chi bộ thôn Xuân Đài, xã Đông Động (Đông Hưng) 33 năm nay chưa kết nạp được đảng viên, chúng tôi đã liên hệ nhiều lần nhưng lãnh đạo xã đều từ chối chia sẻ câu chuyện “tế nhị” này. Thuyết phục mãi, cuối cùng chúng tôi cũng nhận được cái gật đầu của bà Đặng Thị Hợi (77 tuổi, 54 tuổi Đảng) nguyên Bí thư Chi bộ thôn Xuân Đài. 

Trong tâm trạng dè dặt không cho ghi âm, ghi hình bà Hợi chia sẻ: Tôi làm Bí thư Chi bộ từ năm 2007 đến tháng 9/2022. Trong thời gian đó, Chi bộ kết nạp được 1 đảng viên, nhưng chỉ được 1 thời gian đảng viên này lại đi làm ăn xa. Có 1 đảng viên chuyển sinh hoạt từ Hà Nội về nhưng đã 83 tuổi, trong diện miễn hoãn. Cái khó của Chi bộ là không có nguồn để kết nạp vì thanh niên đi làm ăn xa, vào làm việc trong công ty không “mặn mà” phấn đấu vào Đảng, có đồng chí Bí thư Chi đoàn cũng ngại không muốn phấn đấu vào Đảng. Trong số 17 đảng viên của Chi bộ, người cao tuổi nhất là 93 tuổi, thấp nhất 59 tuổi; 8 đảng viên thuộc diện miễn sinh hoạt, còn 9 đảng viên tham gia sinh hoạt. Đảng viên tuổi cao, sức yếu nên không ai “mặn mà” tham gia cấp ủy, nhiệm kỳ 2020 - 2022 đồng chí Phó Bí thư Đảng ủy xã phải làm Phó Bí thư Chi bộ, đồng chí Chủ tịch Hội Nông dân xã là Chi ủy viên. Bản thân tôi vì nhiệt huyết với phong trào địa phương nên cố gắng đảm nhận chức vụ Bí thư Chi bộ trong nhiều năm, việc gì cũng gương mẫu và hoàn thành tốt. Nhiệm kỳ 2022 - 2025 cũng rất muốn cống hiến tiếp nhưng do tuổi cao, sức khoẻ yếu tôi phải xin rút không ứng cử Bí thư Chi bộ. Cũng vì không tìm được nguồn mà Chi bộ thôn Xuân Đài là 1 trong 2 đơn vị cuối cùng của huyện Đông Hưng tổ chức Đại hội, đồng chí Phó Bí thư Đảng uỷ xã phải đảm nhận thêm chức vụ Bí thư Chi bộ thôn.

Đứng chân trên địa bàn dân cư đông, song 10 năm qua, Chi bộ thôn Đông Chú, xã Vũ Lễ (Kiến Xương) cũng không kết nạp được đảng viên nào. 

Theo đồng chí Bùi Xuân Tiếp, Bí thư Chi bộ: Chi bộ hiện có 21 đảng viên, tuổi trung bình là 60. Chi bộ không phát triển được đảng viên mới không phải do Ban Chi ủy, chi bộ không quan tâm chú trọng mà vấn đề là do không tìm được nguồn để bồi dưỡng kết nạp Đảng. Hiện nay phần lớn thanh niên trong thôn đều đi học, đi làm ăn xa, số còn lại ở địa phương đều đi làm tại các công ty, xí nghiệp gần như không tham gia các hoạt động của hội, đoàn thể, do vậy việc phát hiện, tạo nguồn kết nạp Đảng gặp nhiều khó khăn. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc không bảo đảm chỉ tiêu kết nạp Đảng hàng năm của Đảng bộ xã Vũ Lễ. 

Theo đồng chí Hoàng Huy Tấp, Bí thư Đảng ủy xã: Đảng bộ xã có chi bộ 7 - 10 năm liền vẫn chưa kết nạp được đảng viên mới. Trong những năm qua, việc phát triển đảng chủ yếu tập trung ở các chi bộ nhà trường, tuy nhiên các đơn vị này nguồn kết nạp giờ cũng “cạn” vì vậy số lượng đảng viên mới kết nạp của Đảng bộ ngày càng “teo đi”. Nếu như năm 2020, Vũ Lễ kết nạp được 1 đảng viên mới, thì năm 2021 không kết nạp được đảng viên nào. 

Cũng giống như Đảng bộ xã Vũ Lễ, thời gian qua, công tác phát triển đảng viên của Đảng bộ xã Phú Châu (Đông Hưng) cũng gặp rất nhiều khó khăn. 

Đồng chí Phạm Thanh Hà, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Mặc dù Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ 34 đề ra chỉ tiêu mỗi năm phát triển từ 2 - 3 đảng viên song trong năm qua xã không đạt được chỉ tiêu đề ra. Việc Đảng bộ xã không đạt chỉ tiêu phát triển đảng viên đồng nghĩa với việc nhiều chi bộ không phát triển được đảng viên mới. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng tới việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở cơ sở do không xây dựng được đội ngũ kế cận trong khi độ tuổi trung bình của đảng viên ngày càng cao.  

Minh Quang (Kiến Xương) là xã duy nhất của Thái Bình có thôn Tây Nghĩa “trắng” chi bộ Đảng. Theo đồng chí Nguyễn Chí Thiên, Bí thư Đảng ủy xã: Hàng năm địa phương đều vượt chỉ tiêu về kết nạp đảng viên, riêng 6 tháng đầu năm 2022, Đảng bộ kết nạp được 3 đảng viên mới. Tuy nhiên xã có 4/10 thôn bà con theo đạo Công giáo. Tại các thôn này, nhân dân đoàn kết tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội, chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước song việc phát triển đảng viên lại gặp nhiều khó khăn. Trước đây, xã có 2 thôn là Nam Tiến và Tây Nghĩa “trắng” chi bộ Đảng. Năm 2018, Đảng uỷ xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển đảng viên vùng đồng bào có đạo, sau khi thực hiện Nghị quyết này thì Đảng bộ xã cũng đã thành lập được 1 chi bộ Đảng ở thôn Nam Tiến. Vừa qua, Đảng uỷ chỉ đạo tổ chức cho một số quần chúng ưu tú là người Công giáo thuộc các tổ chức chính trị - xã hội đi học lớp tìm hiểu về Đảng nhưng còn gặp một số khó khăn về nhận thức nên không kết nạp được đảng viên. Vì vậy, đến nay thôn Tây Nghĩa vẫn“trắng” đảng viên và chi bộ Đảng. 

Tình trạng nhiều năm liền không phát triển được đảng viên mới hay tỷ lệ đảng viên mới kết nạp không đạt yêu cầu đề ra ở các chi bộ đã dẫn đến tình trạng “già hóa” đảng viên tại hầu hết các chi bộ khối nông thôn hiện nay. 

Đồng chí Vũ Ngọc Trì, Bí thư Huyện ủy Kiến Xương cho biết: Mặc dù công tác phát triển đảng viên của huyện Kiến Xương trong những năm qua đã được các cấp ủy từ huyện tới cơ sở quan tâm chỉ đạo, song kết quả đạt được vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Tỷ lệ đảng viên trẻ ở cơ sở rất thấp, độ tuổi trung bình của đảng viên ngày càng cao. Số lượng đảng viên cao tuổi qua đời, đảng viên chuyển sinh hoạt lại cao hơn so với số lượng đảng viên mới kết nạp hàng năm. Cụ thể như trong năm 2021, số lượng đảng viên mới kết nạp trong toàn Đảng bộ huyện là 154 đồng chí, tuy nhiên số đảng viên cao tuổi mất và chuyển sinh hoạt là 180 đồng chí. Đây cũng là một trong những nguyên nhân vì sao tuổi đời bình quân của đảng viên nông thôn đang ngày một “già” đi. 

Đồng chí Phạm Thế Lập, Bí thư Chi bộ thôn Phạm, xã Phú Châu, huyện Đông Hưng cho biết: Chi bộ thôn Phạm có riêng một nghị quyết chuyên đề về phát triển đảng viên mới. Nhiệm kỳ trước, Chi bộ hoàn thành chỉ tiêu kết nạp đảng, song đến nhiệm kỳ này chúng tôi chỉ đạt 1/2 chỉ tiêu đề ra. Dù đã cố gắng “tìm, gạn” tạo nguồn quần chúng ưu tú để giới thiệu với cấp ủy xem xét kết nạp Đảng, song rất khó khăn, vì hầu hết lực lượng thanh niên sau khi học xong cao đẳng, đại học thì đi công tác tại cơ quan, đơn vị; người không học đại học thì đi làm công nhân ở các doanh nghiệp, buôn bán hoặc đi xuất khẩu lao động. Chúng tôi hiểu rõ hệ quả khi thiếu lớp đảng viên trẻ kế cận, vì vậy Chi ủy vẫn đang cố gắng rà soát, bồi dưỡng lý tưởng cho lực lượng trẻ để tạo nguồn phát triển đảng viên ở địa phương, góp phần củng cố, xây dựng tổ chức đảng vững mạnh.

Theo đảng viên Nguyễn Văn Tấn,  tổ dân phố Quang Trung, thị trấn Kiến Xương: Thế hệ chúng tôi việc được đứng trong hàng ngũ của Đảng là niềm vinh dự, tự hào không chỉ của cá nhân mà còn của gia đình, dòng tộc. Phấn đấu được đứng trong hàng ngũ của Đảng là lý tưởng của nhiều thế hệ thanh niên trong đó có tôi. Vào Đảng không phải để mong cầu lợi ích mà để được cống hiến cho xã hội, để nơi mình sinh sống và làm việc ngày càng tốt hơn. Tuy nhiên, trong những năm gần đây sự phát triển của kinh tế thị trường cùng làn sóng “ly nông, ly hương” diễn ra mạnh mẽ ở các khu vực nông thôn đã khiến cho phần lớn thanh niên cuốn theo với mục tiêu “làm kinh tế” đặt lên hàng đầu; lý tưởng cách mạng, ý thức phấn đấu để được vào Đảng bị phai nhạt. Điều này đã gây nhiều khó khăn cho công tác phát triển đảng. Đây là vấn đề cần tập trung tháo gỡ, nếu không làm tốt công tác này, Đảng sẽ bị già hóa, trì trệ, giảm sút năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, không hoàn thành được vai trò lãnh đạo và sứ mệnh của mình đối với sự nghiệp cách mạng.

 (còn nữa)

Nội dung: Nhóm phóng viên

Đồ họa: Thanh Tùng
Trình bày: Hồng Nhung