Cũng như nhiều chi bộ nông thôn khác, Chi bộ thôn Hoa Nam, xã Tây Sơn (Kiến Xương) nhiều năm liền không phát triển được đảng viên mới. 

Đồng chí Trần Nam Tiến, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: Thời gian qua, Chi ủy đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển đảng viên song rất khó khăn. Hầu hết thanh niên trong độ tuổi lao động đủ tiêu chuẩn để đưa vào nguồn, tạo điều kiện, giúp đỡ phát triển đảng lại đi học cao đẳng, đại học; một bộ phận đi làm ăn xa; số còn lại ở địa phương đều xin vào làm tại các công ty, xí nghiệp nên khó có thể bồi dưỡng, tạo nguồn phát triển Đảng. Đối với những hội viên của các hội, đoàn thể ở địa phương song cũng khó tạo nguồn do đa phần họ đều tập trung lo cho kinh tế gia đình và không “mặn mà”với việc vào Đảng. Thời gian qua, Chi bộ đã phân công đảng viên theo dõi, giúp đỡ một số thanh niên là sinh viên mới ra trường trở về sinh sống ở địa phương; cử các cháu đi học cảm tình Đảng, tuy nhiên khi các cháu tìm được công việc phù hợp ở nơi khác thì lại chuyển đi. Nhiều cháu có chí hướng, động cơ phấn đấu rất tốt nhưng vì thực tế cuộc sống mưu sinh nên đành bỏ dở quá trình phấn đấu và cơ hội được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Có một nguồn để kết nạp đảng mà các chi bộ thôn kỳ vọng là bộ đội xuất ngũ, hầu hết trước khi nhập ngũ đều đã học cảm tình đảng, nhưng về cũng không kết nạp được vì các cháu đi làm ăn, đi học nghề hết.

Tại Đảng bộ xã Đông Thọ (thành phố Thái Bình), các chi bộ cũng trong tình trạng tương tự. 

Theo đồng chí Phạm Duy Tân, Phó Bí thư Đảng ủy xã: Khó khăn lớn nhất trong phát triển đảng viên trên địa bàn xã hiện nay là thiếu hụt về nguồn tại chỗ. Các thôn đang “thưa vắng” đoàn viên thanh niên vì lực lượng này thường đi học, làm ở xa, số ở lại phần nhiều công việc không ổn định, động cơ phấn đấu chưa tích cực. Mặc dù hàng năm Đảng bộ xã đều kết nạp được từ 2-3 đảng viên nhưng chủ yếu từ các chi bộ nhà trường, cơ quan, còn số đảng viên trẻ là đoàn viên thanh niên được kết nạp tại các chi bộ thôn gần như không có. Nhiều đồng chí đoàn viên, hội viên các hội đoàn thể hoạt động phong trào rất tích cực song khi đề cập đến việc phấn đấu vào Đảng họ lại ngại do tuổi tác đã cao, nhiều người muốn phấn đấu thì lại không đủ tiêu chuẩn về trình độ học vấn. Vì vậy có chi bộ thôn 5 năm liền không phát triển được đảng viên mới.

Những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển đảng viên, chú trọng đẩy mạnh tạo nguồn, phát triển đảng viên khu vực nông thôn, các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước; chỉ đạo chặt chẽ thực hiện quy trình, điều kiện, tiêu chuẩn kết nạp đảng viên bảo đảm chất lượng, không chạy theo số lượng đơn thuần. Số lượng đảng viên của Đảng bộ tỉnh hàng năm tăng, bình quân xấp xỉ 2.000 đảng viên, song số lượng đảng viên mới kết nạp lại có xu hướng giảm.

Số lượng đảng viên tăng chủ yếu là do đảng viên được nghỉ chế độ chuyển về sinh hoạt trong tỉnh, dẫn tới xu hướng “già hóa” đội ngũ đảng viên, một số chi bộ thôn tuổi đời bình quân của đảng viên trên 60 tuổi. Trong khi đó, tỷ lệ đảng viên xin miễn, giảm công tác và sinh hoạt Đảng ở các chi bộ thôn, tổ dân phố vì lý do tuổi cao, sức yếu, đi làm ăn xa, điều trị bệnh dài ngày có xu hướng tăng. Một thực trạng đáng lo ngại nữa là một số đảng viên nghỉ hưu không nộp giấy giới thiệu sinh hoạt Đảng, không chuyển hồ sơ đảng viên khi chuyển sinh hoạt Đảng đến nơi mới, tự ý bỏ sinh hoạt Đảng gây khó khăn, lúng túng cho công tác quản lý đảng viên. Tình trạng đảng viên được kết nạp trong trường đại học hoặc trong quân ngũ khi về địa phương không thực hiện chuyển sinh hoạt Đảng hoặc bỏ sinh hoạt Đảng do đi làm ăn xa, dẫn đến phải xoá tên diễn biến đáng lo ngại.

Theo đồng chí Nguyễn Xuân Trường, Trưởng phòng Tổ chức đảng - đảng viên, Ban Tổ chức Tỉnh ủy: Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới đề ra mục tiêu tỷ lệ kết nạp đảng viên mới hằng năm trong giai đoạn 2020 - 2025 đạt từ 3 - 4% tổng số đảng viên, song với Thái Bình chỉ thực hiện đạt từ 1-2%. Số lượng và chất lượng đội ngũ đảng viên ở chi bộ thôn hiện cũng chưa đáp ứng yêu cầu, đảng viên cao tuổi, đảng viên hưu trí chiếm số lượng lớn, trong khi đó lực lượng đảng viên trẻ làm nòng cốt để thực hiện nhiệm vụ chính trị ở chi bộ ít, mỏng do khó khăn về nguồn phát triển đảng viên. 

Qua trao đổi với một số đồng chí bí thư đảng ủy xã, bí thư chi bộ thôn họ đều cho rằng: Hiện tình trạng “già hóa” đảng viên ở các chi bộ thôn là đáng lo ngại, khiến cho nhiều chi bộ, đảng bộ lo lắng về đội ngũ kế cận. 

Đồng chí Nguyễn Tiến Minh, Bí thư Đảng ủy xã Thụy Liên (Thái Thụy) khẳng định: “Già hóa” đảng viên đang thực sự là “bài toán” nan giải đối với đảng bộ khối nông thôn. Xã Thuỵ Liên hiện có 318 đảng viên thì 74 đảng viên thuộc diện miễn hoãn sinh hoạt, tuổi bình quân của đảng viên là 57. Chỉ tiêu hàng năm Đảng bộ đặt ra là kết nạp từ 6 - 7 đảng viên nhưng cũng chỉ kết nạp được từ 2 - 3 đảng viên, có chi bộ gần 15 năm nay chưa kết nạp được đảng viên nào. Một số đảng viên sau khi được kết nạp hoặc đảng viên xuất ngũ về địa phương phải đi làm ăn xa, đi xuất khẩu lao động đã bỏ sinh hoạt, hoặc không làm thủ tục chuyển Đảng chính thức, xin ra khỏi Đảng dẫn đến thời gian qua địa phương phải xóa tên một số người trong danh sách đảng viên. Không chỉ “cạn nguồn” kết nạp đảng viên mà nguồn chi ủy và bí thư chi bộ cũng trở nên “khan hiếm”. Ví như đồng chí Bí thư Chi bộ thôn Trà Linh 84 tuổi sau Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2022 - 2025 mới được nghỉ công tác, nhưng đồng chí ấy nghỉ rồi cũng không tìm được nguồn Bí thư Chi bộ, Đảng ủy phải phân công đồng chí Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã đảm nhận. Chúng tôi rất lo lắng nếu cứ theo xu hướng này thì trong nhiệm kỳ tới một số chi bộ sẽ không tìm đâu ra nguồn chi uỷ và bí thư chi bộ.

Theo đảng viên Nguyễn Đăng Khả, Chi bộ thôn Trung, xã Đông Sơn (Đông Hưng): Ở nhiều chi bộ nông thôn, trung bình 2 - 3 năm mới kết nạp được 1 đảng viên, nhưng lại giảm từ 2 - 4 đảng viên/năm do tuổi cao, sức yếu. Từ việc chưa bổ sung kịp thời đội ngũ đảng viên trẻ dẫn đến hệ lụy nhiều khu dân cư thiếu cán bộ, đảng viên trẻ có năng lực, uy tín để giới thiệu đảm nhận các chức danh ở khu dân cư. Nhiều đồng chí bí thư chi bộ phần lớn đã cao tuổi, muốn xin nghỉ nhưng chi bộ không tìm được ai thay thế.

Thực tế trên cho thấy, công tác phát triển đảng viên đối với các chi bộ ở nông thôn đang là một vấn đề bức thiết. Đội ngũ đảng viên ở các thôn và cả đội ngũ bí thư, ban chi uỷ các chi bộ đang “già hóa” nhanh chóng do nguồn đảng viên bổ sung cho chi bộ chủ yếu là đảng viên về hưu. Câu hỏi đặt ra là khi cán bộ, đảng viên “già hóa” thì năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, đảng viên có bị suy giảm?

(còn nữa)