Năm 2012, anh Nguyễn Văn Đảng, xã Đông Cơ (Tiền Hải) bén duyên với nghề trồng nấm. Ban đầu anh làm số lượng nhỏ, môi trường còn sạch và sản xuất chính vụ nên anh thành công. Sang năm 2013, anh mở rộng mô hình nhưng càng làm nhiều càng mất nhiều do nhiễm nấm dại, côn trùng phá hoại và quy trình sản xuất chưa phù hợp.

Năm 2015, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Thái Bình cùng tinh thần quyết tâm, anh đã dần khắc phục được một số khó khăn và đi vào sản xuất ổn định, giá thành đầu ra ngày càng tăng và thu nhập ngày càng cao. Nhận thấy cơ hội mở rộng sản xuất còn nhiều, đặc biệt mong muốn đưa sản phẩm nấm tham gia chương trình OCOP, năm 2020, anh đã vay vốn mở rộng sản xuất, xây dựng khu nhà xưởng chuyên trồng nấm rộng 5.000m², sản xuất các loại nấm như linh chi, mộc nhĩ, nấm sò...

Anh Đảng chia sẻ: Khi làm với quy mô lớn, vấn đề đặt ra là làm sao quản lý, chăm sóc để nấm phát triển tốt mà vẫn tối ưu hóa chi phí. Năm 2022, tôi được Trung tâm Khuyến nông Thái Bình hỗ trợ tham gia mô hình sản xuất nấm ứng dụng hệ thống tưới nước thông minh. Từ khi áp dụng công nghệ, khu nhà sản xuất nấm được kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và công nghệ tưới thông minh tự động từ xa. Ưu điểm của công nghệ là sử dụng các cảm biến nhiệt độ, độ ẩm và thông qua một số thiết bị điện tử viễn thông kết hợp phần mềm trên điện thoại để có thể cập nhật nhiệt độ, độ ẩm trong nhà nấm và thông báo về điện thoại 24/24 giờ. Với phần mềm điện thoại, người trồng có thể điều khiển hệ thống tưới nước qua điện thoại thông minh hoặc cài đặt chế độ tưới tự động khi nhiệt độ, độ ẩm không phù hợp. Do đó vừa khắc phục được nhược điểm khó kiểm soát môi trường trong nhà nấm vừa giải quyết được vấn đề nhân công, không những thế tôi còn có thể sản xuất được nấm trái vụ. Cũng từ đây năng suất và hiệu quả kinh tế từ nghề trồng nấm tăng lên rõ rệt.

Ông Dương Văn Vinh, Trung tâm Khuyến nông Thái Bình cho biết: Trong 2 năm 2021, 2022, Trung tâm triển khai 2 mô hình trồng nấm ứng dụng công nghệ tưới thông minh với 6 điểm tại các huyện Kiến Xương, Tiền Hải, Vũ Thư. Quy mô mỗi điểm gần 30 tấn nguyên liệu, diện tích nhà xưởng 300m². Năm 2023, Trung tâm đang triển khai tại các xã Phú Châu (Đông Hưng), Hùng Dũng (Hưng Hà), Quỳnh Nguyên (Quỳnh Phụ). Việc trồng nấm hoàn toàn khác phương pháp truyền thống, đó là hệ thống tưới nước được kết nối với điện thoại thông minh và cài đặt thời gian tưới, lượng nước tưới, bảo đảm được ẩm độ không khí và nhiệt độ cho nấm sinh trưởng và phát triển. Trong quá trình hoạt động, bộ cảm biến liên tục “lắng nghe” điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, theo thời gian thực và gửi dữ liệu về bộ xử lý trung tâm để thực hiện phân tích và tính toán thông tin, từ đó biết được thời điểm cần tưới và lượng nước cần tưới. Khi sử dụng hệ thống tưới nước thông minh, nhiệt độ trong nhà giảm 3 - 5⁰C so với bên ngoài giúp nấm sinh trưởng, phát triển ổn định. Nếu như trồng nấm truyền thống, người sản xuất phải bơm nước tưới 3 lần/ngày (mỗi lần khoảng 2 giờ) cho 15 tấn nguyên liệu, chưa kể vận hành tưới nước trên mái thì khi sử dụng hệ thống tưới nước thông minh chỉ cần 20 - 30 giây cho 1 lần tưới, ẩm độ được đồng đều và lưu ẩm độ trong nhà sản xuất được lâu hơn, ở bất kỳ đâu cũng có thể vận hành hệ thống tưới được chỉ bằng chiếc điện thoại thông minh. Về hiệu quả kinh tế, sử dụng hệ thống tưới nước thông minh tiết kiệm được 1 công lao động/tấn nguyên liệu, lợi nhuận thu được so với sản xuất bình thường hơn 1 triệu đồng/tấn nguyên liệu.

Sau 2 năm thực hiện mô hình, theo đánh giá của Trung tâm Khuyến nông Thái Bình, năng suất nấm sử dụng hệ thống tưới nước thông minh tăng khoảng 10% so với sản xuất thông thường. Bởi những ưu điểm trên, nhiều điểm tham gia mô hình đã nhân rộng công nghệ tưới thông minh cho toàn bộ diện tích trồng nấm, mang lại lợi nhuận kinh tế cao hơn.

Ứng dụng công nghệ tưới tự động giúp giảm nhân công, tăng sản lượng nấm.

Ngân Huyền