Cùng cán bộ xã Nam Cường (Tiền Hải), chúng tôi đến gia đình anh Vũ Văn Tiến ở thôn Chí Cường. Được biết gia đình anh mới xây dựng hầm biogas được hơn một tháng nay để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Anh cho biết: “Gia đình tôi thường xuyên chăn nuôi khoảng 30 con lợn nên lượng chất thải rất lớn. Do không có biện pháp xử lý môi trường phù hợp, có lúc tưởng phải ngừng việc chăn nuôi. Tháng 6/2013, gia đình tôi được dự án “Phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro thiên tai, cải thiện nước sạch và sinh kế” hỗ trợ 3 triệu đồng xây dựng hầm biogas. Việc xây dựng hầm biogas vừa góp phần cải thiện môi trường đồng thời tạo nguồn khí gas để phục vụ sinh hoạt gia đình”.

Cũng theo anh Tiến, trước đây một tháng nhà anh phải chi phí hơn 1 triệu đồng để mua than và gas, bây giờ có hầm biogas, tiền mua than giảm nhiều lại không phải mua gas nên mỗi tháng gia đình anh tiết kiệm được gần 500.000 đồng, môi trường được cải thiện đáng kể. Giống như gia đình anh Tiến, gia đình anh Vũ Trung Kiên ở cùng thôn cũng tiết kiệm được mỗi tháng khoảng 400.000 đồng nhờ sử dụng hầm biogas. Theo anh Kiên, lợi ích của mô hình là đã tạo ra nhiên liệu cho việc nấu nước và sản xuất điện. Mô hình có cấu tạo đơn giản, phù hợp, độ bền cao, có khả năng chống chịu với các ngoại lực tác động. Đặc biệt, ngọn lửa cháy màu xanh và không gây mùi. Mô hình biogas cấp hộ gia đình cũng được lắp đặt nhanh hơn bể biogas composite cũ, không bị trôi mất men sinh khí metan khi lượng nước nhiều, có lượng khí nhiều gấp hai lần bể truyền thống và có thể kết hợp rất tốt với chất thải từ các công trình vệ sinh.

Đến gia đình chị Lê Thị Oanh tại thôn Đức Cường, nhà chị có 2 con nhỏ nên phải thường xuyên sử dụng nước nóng trong sinh hoạt. Vì thế khi nghe tin được dự án hỗ trợ lắp bình năng lượng mặt trời với mức hỗ trợ 3 triệu đồng/hộ gia đình chị đã đăng ký lắp ngay. Bây giờ, chị không phải lo hàng ngày đun nước nóng bởi lượng nước nóng từ bình năng lượng mặt trời cung cấp đủ để cả gia đình sử dụng. Trước đó, gia đình chị cũng đã xây dựng hầm biogas nhằm tận dụng nguồn năng lượng tái tạo phục vụ đun nấu nên mỗi tháng gia đình chị tiết kiệm được hơn 300.000 đồng.

Còn tại Trường Mầm non Nam Cường, cô giáo Lương Thị Dung, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Hiện trường có 200 trẻ đang theo học, hàng ngày để phục vụ cho việc nấu ăn, rửa bát, vệ sinh cho các cháu, nhất là vào mùa đông nhà trường phải sử dụng một lượng lớn nước nóng. Trước đây, riêng tiền mua than để nấu nước nóng, nước uống mỗi tháng đã hết khoảng 1 triệu đồng. Từ khi được sử dụng nguồn nước nóng từ năng lượng mặt trời và mua nước uống tinh khiết từ hệ thống lọc nước RO với giá 5.000 đồng/bình, nhà trường không những tiết kiệm được kinh phí mà còn tiết kiệm được công sức của cán bộ, giáo viên”.

Hệ thống  cấp nước uống tinh khiết RO sử dụng điện mặt trời nối lưới tại UBND xã Nam Cường.

Được biết, ngoài việc hỗ trợ các gia đình trong xã xây dựng hầm biogas và lắp đặt bình nước nóng năng lượng mặt trời, dự án “Phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro thiên tai, cải thiện nước sạch và sinh kế” còn xây dựng và lắp đặt hệ thống cấp nước uống tinh khiết RO sử dụng điện mặt trời nối lưới. Đây là một hệ thống dàn pin năng lượng mặt trời với công suất 1.500 W nối với hệ thống điện lưới. Hệ thống pin mặt trời tạo ra dòng điện một chiều dẫn tới bộ đổi nguồn điện (Inverter) và được nối vào điện lưới. Một công tơ được lắp với Inverter này để đo lượng điện sản sinh ra. Dòng điện mặt trời được nối vào hệ thống điện của UBND xã sẽ cung cấp điện cho hệ thống RO. Khi hệ thống RO không hoạt động, lượng điện sản sinh ra sẽ cung cấp cho các mục đích sử dụng khác. 

Hệ thống điện mặt trời  nếu được vận hành và bảo dưỡng đúng cách có thể cung cấp điện liên tục tối thiểu 30 năm. Hệ thống pin mặt trời có khả năng sản sinh ra 120 kWh/tháng, giúp tiết kiệm được khoảng 200.000 đồng tiền điện/tháng. Hệ thống lọc nước RO gồm 4 máy với tổng công suất 400 lít/giờ. Với việc sử dụng hệ thống RO, nước sau khi lọc tổng lượng các tạp chất hòa tan trong nước dao động từ 1 - 5 mg/lít, giảm tới 95% chất ô nhiễm, tạp chất và độ mặn. Hiện nay, hệ thống này đã cung cấp nước uống cho 3.200 người dân và các địa điểm công cộng bao gồm UBND xã, Trạm Y tế, Trường Tiểu học, Trường Mầm non xã Nam Cường.

Ông Bùi Xuân Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Cường cho biết, hiện nay toàn xã đã có hơn 40 hộ gia đình triển khai xây dựng hầm biogas cấp hộ gia đình để tận dụng nguồn chất đốt rẻ, sạch; 30 hộ lắp đặt hệ thống bình nước nóng năng lượng mặt trời; 30 hộ áp dụng mô hình đèn sạc dùng pin mặt trời cho khu lều trông coi ngao; xây dựng 1 mô hình Biogas cộng đồng dự kiến cung cấp khí gas cho 50 hộ đang trong quá trình khảo sát và lắp đặt. Với những hoạt động tích cực từ dự án “Phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro thiên tai, cải thiện nước sạch và sinh kế” đã bước đầu giúp người dân Nam Cường tiếp cận với khoa học công nghệ. Lợi ích từ việc áp dụng các mô hình sẽ tác động đến nhận thức và khuyến khích người dân tham gia. Đây cũng là hướng đi hiệu quả, giúp người dân sử dụng các nguồn năng lượng tại chỗ, góp phần cải thiện môi trường và đóng góp vào sự phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng bền vững ở các vùng nông thôn,  nơi vốn được xem là có tiềm năng để sử dụng năng lượng tái tạo nhưng lại chưa được khai thác và sử dụng một cách có hiệu quả.

Bài, ảnh: Mai Thư