Cô giáo Mai Thị Bích Nguyện, Hiệu trưởng Trường THCS An Vũ, chủ nhiệm đề tài cho biết: bản thân cô là một giáo viên dạy Văn học, qua thực tiễn nhiều năm giảng dạy thấy có tình trạng học sinh ngại học môn Văn. Trong giảng dạy, một số giáo viên mới chỉ chú trọng truyền đạt kiến thức chuyên môn mà ít chú ý đến việc trau dồi vốn từ, rèn giũa kỹ năng tư duy, kỹ năng giao tiếp cho học sinh. Vì vậy, không ít học sinh, sinh viên hạn chế về kỹ năng giao tiếp, phạm lỗi khi dùng từ, sử dụng ngôn ngữ không hợp văn cảnh hoặc dùng nhiều tiếng lóng trong giao tiếp, làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt. Từ thực tế trên đã thôi thúc cô và nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài nghiên cứu trên.

Ðiểm nổi bật của phần mềm từ điển này là được chia thành các phần rõ ràng: từ điển tiếng Việt, đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa với khoảng 24.000 từ và sẽ tiếp tục được bổ sung vốn từ trên hệ thống mở. Phần mềm được xây dựng trên nền tảng mạng Internet, sử dụng bộ mã nguồn mở php và mysql. Hệ thống được xây dựng kết hợp với công nghệ ajax, cho phép xử lý dữ liệu một cách nhanh nhất, giảm thiểu tới mức thấp nhất quá trình trao đổi thông tin giữa client và server. Về hệ thống được chia thành 2 phần: phần quản trị và  phần người dùng. Phần quản trị cho phép người quản lý hệ thống quản lý danh sách từ, thêm từ mới vào danh sách từ, sửa từ đã có trong danh sách từ. Phần người dùng: cho phép người dùng tra cứu những từ mình cần tìm hiểu nghĩa, các từ đồng âm, từ đồng nghĩa, gần nghĩa hoặc từ trái  nghĩa với từ mình tra cứu. Ngoài phần định nghĩa từ còn có phần ví dụ minh họa nên rất dễ hiểu, dễ nhớ. Việc tra cứu rất đơn giản, người dùng chỉ cần mở máy tính nối mạng và vào địa chỉ http://tudien.cucre.tv nhập từ cần tra cứu vào ô tra cứu từ để thực hiện tra cứu.

Theo cô giáo Nguyện: sau một thời gian triển khai ứng dụng "Phần mềm từ điển điện tử tiếng Việt, đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa trực tuyến" ở Trường THCS An Vũ cho thấy nó rất phù hợp, tiện ích. Ðến nay, tất cả giáo viên, học sinh đều biết, hứng thú tra cứu và sử dụng thành thạo phần mềm này và trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình giảng dạy và học tập của nhà trường. Không ít phụ huynh cũng sử dụng phần mềm để kèm cặp hỗ trợ con em mình học tập. Ðây là phần mềm mở nên rất dễ dàng bổ sung từ mới góp phần khuyến khích tư duy sáng tạo của mọi người, từ giáo viên tới học sinh, phụ huynh... tạo điều kiện cho họ cùng say mê tìm hiểu, sáng tạo, bổ sung  làm cho vốn tiếng Việt trong từ điển ngày càng phong phú, đa dạng bắt kịp với hơi thở của cuộc sống sôi động đang diễn ra hàng ngày.

Cô giáo Phạm Anh Thơ, chia sẻ: "Tôi là giáo viên dạy Toán, quá trình giảng dạy đôi khi bí từ để diễn giải, truyền thụ kiến thức cho học sinh dễ hiểu, tiếp thu bài giảng một cách nhanh nhất. Nhưng từ khi nhà trường nghiên cứu, ứng dụng thành công phần mềm này đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều. Ngoài giờ lên lớp, các giáo viên có thể vào mạng, mở phần mềm để tra cứu từ bất cứ lúc nào, chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau tư duy, bổ sung thêm vốn từ mới, trau dồi thêm kỹ năng giao tiếp cho mình". Cũng theo nhóm nghiên cứu: phần mềm "Từ điển tiếng Việt, đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa trực tuyến" còn giúp người dùng tiết kiệm chi phí khoảng 1 triệu đồng nếu mua những quyển từ điển khác nhau, mất ít nhất 30 phút để tra cứu nghĩa của từ và so sánh đối chiếu với các từ đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa. Cũng cho kết quả tương tự nhưng với phần mềm từ điển này không phải mất chi phí, người dùng chỉ cần thời gian 1 phút mà  lại không phải ghi chép nghĩa của từ ra tài liệu.

Nhằm đẩy mạnh ứng dụng "Phần mềm từ điển tiếng Việt đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa vào thực tiễn" nhóm nghiên cứu đã tổ chức Hội thi "Triệu phú ngôn ngữ" tại nhà trường thu hút 100% học sinh tham gia. Ðây là loại hình sân chơi trí tuệ, chưa bao giờ được tổ chức ở Thái Bình và trong cả nước góp phần nâng cao kỹ năng tư duy, dùng từ, diễn đạt ngôn ngữ của học sinh. Em Nguyễn Minh Thu (học sinh lớp 7 nhà trường) chia sẻ: "Ðược tham gia hội thi "Triệu phú ngôn ngữ" em và các bạn đều thích thú, say mê tra cứu từ điển và đọc thêm sách, báo để tìm hiểu thêm kiến thức thực tế.  Giờ đây, các bạn trong lớp em bớt sợ học môn Văn, ở nhà chăm học bài cũ hơn, đến lớp hăng hái phát biểu và hứng thú hơn trong học tập".

Cô Nguyện cũng cho biết thêm: hiện nay cô và nhóm nghiên cứu tiếp tục bổ sung thêm vốn từ vào từ điển, nâng cấp phần mềm cho phù hợp với điều kiện thực tiễn và sẵn sàng chia sẻ miễn phí nếu ai có nhu cầu. Việc xây dựng đề tài này không phải để dự thi mà mục đích chính nâng cao nhận thức của giáo viên và học sinh về tầm quan trọng của ngôn ngữ; bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sử dụng ngôn ngữ góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt; tạo sân chơi lành mạnh ngoài giờ lên lớp giúp học sinh tự tin, thoải mái mỗi khi đến trường. Kết quả, chất lượng giáo dục toàn diện Trường THCS An Vũ cũng được nâng cao rõ rệt. Năm học 2012-2013, nhà trường dẫn đầu huyện về phong trào sáng kiến kinh nghệm, kết quả học sinh giỏi vượt 10 bậc. Nếu như những năm học trước, trường không có học sinh giỏi cấp tỉnh thì năm học vừa qua có nhiều em đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp tỉnh; Ðội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh từ loại khá vươn lên đạt Liên đội vững mạnh cấp huyện.

Mạnh Cường