Tuy nhiên, nhiều năm qua cùng với các hoạt động trên là sự gia tăng khai thác tài nguyên thiên nhiên, thói quen tiêu thụ tài nguyên lãng phí gây sức ép lớn đến môi trường biển, ven biển, làm suy thoái tài nguyên biển và ven biển. Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm môi trường biển ngày càng gia tăng.

Nguyên nhân đầu tiên của tình trạng ô nhiễm môi trường biển hiện nay phải kể đến tình trạng ô nhiễm môi trường từ các khu công nghiệp tập trung do các hoạt động sản xuất của các cơ sở sản xuất trong và ngoài khu công nghiệp trên địa bàn gây ra. Theo báo cáo tổng hợp đánh giá hiện trạng môi trường khu công nghiệp khí mỏ Tiền Hải, nồng độ khí thải CO, SO2, NH3, bụi và độ ồn đều vượt tiêu chuẩn cho phép; nước thải tại một số điểm thải từ khu công nghiệp có các thông số SS, COD, BOD5, coliform vượt tiêu chuẩn cho phép từ 1,2 - 10 lần.

Hàm lượng các chất ô nhiễm trong nguồn nước tiếp nhận nước thải tại các sông Long Hầu, Kiên giang các thông số trên vượt tiêu chuẩn  từ 3 - 6 lần. Cá biệt đã có mẫu phát hiện dấu hiệu ô nhiễm kim loại nặng Asen, cadimi. Cùng với nguyên nhân từ các hoạt động công nghiệp, ô nhiễm môi trường do hoạt động nông nghiệp thải ra các sông tiếp nhận cũng rất lớn.

Theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, trung bình một năm hoạt động sản xuất nông nghiệp của tỉnh sử dụng hàng trăm tấn thuốc bảo vệ thực vật và hàng trăm ngàn tấn phân bón hoá học các loại. Nguồn gây ô nhiễm đó thải ra các cửa sông đã làm hàm lượng kim loại nặng và dư lượng hoá chất bảo vệ thực vật tại các vùng cửa sông ven biển luôn cao hơn các vùng biển khác.

Ngoài những nguyên nhân trên, ô nhiễm môi trường từ các hoạt động du lịch, cơ sở sản xuất, chế biến, nuôi trồng thuỷ hải sản cũng khá nghiêm trọng. Chất thải từ các phương tiện vận tải trên biển và cảng biển hầu hết đều đổ xuống biển. Điển hình như khu vực cảng cá Tân Sơn - Thái Thụy và một số cảng cá khác xuất hiện ô nhiễm môi trường do hàm lượng các chất hữu cơ, chất dinh dưỡng, coliform tương đối cao.

Cùng với đó, các hoạt động du lịch tại khu bãi biển Đồng Châu, Cồn Vành hàng ngày thải chất thải sinh hoạt chưa qua xử lý ra vùng biển vừa gây mất mỹ quan vừa gây ô nhiễm môi trường. Việc nuôi trồng thuỷ sản theo hình thức thâm canh và bán thâm canh tại các địa phương ven biển trong những năm qua đã góp phần làm suy giảm diện tích rừng ngập mặn, tăng chất thải và không được xử lý dẫn đến ô nhiễm nguồn nước cho nuôi trồng, lây lan dịch bệnh.

Như vậy có thể nói, nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển phát sinh từ nhiều phía, nhưng chủ yếu vẫn là tập trung tại các lưu vực sông đổ ra biển. Với thực trạng trên, về lâu dài nếu không có các biện pháp xử lý  nước thải từ đầu nguồn thì mức độ gia tăng chất thải vượt quá sức chịu tải của môi trường ven biển sẽ gây nguy hại đến môi trường nước biển.

Công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến. Song, với mức độ phát triển kinh tế như hiện nay và trong thời gian tới, các cấp, các ngành và nhân dân cần phải có biện pháp thích hợp nhằm ngăn chặn ô nhiễm môi trường ngay từ đầu nguồn thải; tăng cường công tác quản lý nhà nước về vào vệ môi trường, quản lý chặt chẽ các lưu vực sông đổ ra biển; quy hoạch các sông nội đồng trên địa bàn tỉnh, xác định các sông tiếp nhận nước thải công nghiệp, sinh hoạt và nước thải từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp phải được tách riêng để có biện pháp xử lý. Không hoà nhập nước từ các sông nội đồng chưa đạt tiêu chuẩn vào các sông lớn đổ ra biển. Tăng cường  việc giám sát, cấp phép xả nước thải vào nguồn nước tại các sông tiếp nhận. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tổ chức thực hiện chiến lược phát triển bền vững biển, ven biển góp phần gìn giữ môi trường biển, nâng cao chất lượng cuộc sống và sinh kế cho cộng đồng ven biển.

Ngọc Mai