Trong khi đó trình độ của chúng ta còn nhiều hạn chế, sản phẩm ít có tính cạnh tranh. Chính vì vậy, các doanh nghiệp (DN) muốn phát triển thì không có con đường nào khác là phải nghiên cứu tạo ra những sản phẩm tốt cho riêng mình hoặc hợp tác tạo ra những sản phẩm chung, đồng thời phải ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) vào sản xuất kinh doanh, quản lý để tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh để tồn tại và phát triển.

Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình (TSC) ý thức sâu sắc được điều đó và đã xây dựng chiến lược phát triển dựa trên cơ sở lấy khoa học công nghệ làm nền tảng, trong đó phương châm hành động của Chiến lược là “Trí tuệ – Công nghệ – Quan hệ”. Trong chiến lược này, “Trí tuệ” chính là vai trò của con người được đặt lên hàng đầu, “Công nghệ” chính là khoa học công nghệ được đặt ở vị trí trung tâm và “Quan hệ” chính là việc mở rộng quan hệ, hợp tác trong mọi lĩnh vực.

Quan hệ là cầu nối để nâng cao trí tuệ, là tiền đề để tiếp thu công nghệ, hợp tác nghiên cứu và huy động mọi nguồn lực để thực hiện chiến lược phát triển. Sau đây là một số kết quả được thể hiện ở ba lĩnh vực: Nghiên cứu, sở hữu trí tuệ và ứng dụng KHCN.

1. Về nghiên cứu khoa học

Tổ chức nghiên cứu khoa học được coi là hướng mũi nhọn trong hoạt động KHCN của TSC. Năm 2002, TSC đã thành lập Phòng nghiên cứu phát triển sản phẩm mới (SPM) và đến năm 2007 đã thành lập Trung tâm nghiên cứu phát triển SPM (TTNC) do Tổng giám đốc trực tiếp làm Giám đốc trung tâm.

TSC đặc biệt quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho nghiên cứu. Hiện nay TSC được đánh giá là đơn vị có cơ sở vật chất cho nghiên cứu, sản xuất, chế biết, kiểm tra chất lượng tốt nhất hệ thống giống cây trồng Việt Namon>.

Trong 10 năm qua, TSC đã chủ trì và tham gia thực hiện hơn 20 đề tài, dự án khoa học công nghệ cấp quốc gia, cấp bộ, cấp tỉnh và DN. Trong đó, có những đề tài mà kết quả có ý nghĩa và hiệu quả kinh tế xã hội rất lớn như đề tài “Nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng mới”... phục vụ chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng và phát triển kinh tế nông nghiệp Thái Bình.

Trong 5 năm qua đề tài này đã tổ chức nghiên cứu lai tạo hàng trăm cặp lai mới, thu thập và bảo tồn hàng trăm vật liệu quý, khảo nghiệm hàng ngàn giống cây trồng mới từ khắp nơi trên thế giới và trong nước gửi đến khảo nghiệm. Đặc biệt trong năm năm qua, TSC đã được công nhận 7 giống cây trồng Quốc gia, đó là TBR-1, TBR-36, BC15, D ưu 527, CNR36, Thái Xuyên 111 và lạc TB25.

Những giống mới không những cho NS cao mà còn có chất lượng tốt. Đây chính là những đóng góp rất lớn của TSC cho nền nông nghiệp Thái Bình nói riêng, Việt Namon> nói chung; góp phần tăng thu nhập và xóa đói giảm nghèo cho nông dân; góp phần đảm bảo an ninh lương thực và an ninh xã hội ở nông thôn. Hiện nay TSC đang gửi đi khảo nghiệm Quốc gia 10 giống cây trồng mới, trong đó có giống là Sản phẩm chào mừng Đại hội Đảng XI mang tên Đại hội Đảng bộ Thái Bình (ĐH18).

Xin nêu một ví dụ: Theo số liệu thống kê Vụ mùa 2009, cơ cấu 2 giống TBR-1 và BC15 tại Thái Bình chiếm 69,7%. Vụ mùa 2010, riêng giống BC15 tại Thái Bình khoảng 40–45% diện tích, tương đương 32.000-35.000 ha. Năng suất BC15 cao hơn các giống khác từ 1-2 tấn/ha, giá cao hơn 1.000-1.500đ/kg. Giá trị gia tăng của một giống này ở một vụ trên đất Thái Bình đã là khoảng 250-300 tỷ đồng. Trong khi đó lượng giống mà TSC cung cấp tại Thái Bình chỉ hết 20%. Như vậy chỉ trong một vụ sản xuất, một giống lúa của TSC đã mang lại giá trị gia tăng hàng ngàn tỷ đồng cho nông dân cả nước.

Các giống cây trồng mới của TSC sau khi được công nhận giống quốc gia đã nhanh chóng được phát triển trong cả nước. Ví dụ Giống D ưu 527 là giống lúa lai đầu tiên được công nhận tại Việt Nam, hiện nay D ưu 527 là một trong số ít giống có tỷ trọng lớn trong cơ cấu giống lúa lai ở miền Bắc; TBR-1 và BC15 đã là giống chủ lực trong cơ cấu sản xuất của nhiều tỉnh trong cả nước... Những giống lúa nêu trên đã góp phần tăng năng suất lúa của tỉnh nhà liên tục trong nhiều năm qua đạt 13 tấn/ha, dẫn đầu cả nước. Đồng thời cũng là những sản phẩm đầu tiên mang thương hiệu Thái Bình.

2. Trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ

Trong nền kinh tế toàn cấu hóa thì sở hữu trí tuệ là lĩnh vực hết sức quan trọng đối với DN và các tác giả nghiên cứu. TSC đã sớm nhận thức được điều này nên đã chủ động xây dựng thương hiệu và đăng ký thương hiệu. Thương hiệu của TSC được đăng ký tại Cục sở hữu công nghiệp đầu tiên trong ngành giống cây trồng. TSC cũng là công ty đầu tiên ở Việt Nam xây dựng thương hiệu và mua bản quyền giống cây trồng; góp phần thúc đẩy hình thành thị trường thương hiệu và bản quyền giống cây trồng, đồng thời thúc đẩy xã hội hóa nghiên cứu lai tạo, chọn lọc giống cây trồng tại Việt Nam.

Đến nay TSC đã đăng ký bảo hộ bản quyền di truyền 9 giống cây trồng mới tại Văn phòng bảo hộ Bộ NN&PTNT và hơn 20 nhãn hiệu sản phẩm tại Cục Sở hữu trí tuệ. Hiện nay “Lúa giống Thái Bình” đã trở thành “thương hiệu” của “Quê hương 5 tấn” thời kinh tế thị trường.

3. Ứng dụng công nghệ vào SXKD và quản lý

Ứng dụng công nghệ vào sản xuất kinh doanh và quản lý là một đòi hỏi bức thiết hiện nay đối với các doanh nghiệp. Trong những năm qua, TSC rất chú trọng đến việc ứng dụng KHCN mới vào hoạt động của mình, trong đó nổi bật là lĩnh vực lai tạo giống mới, chế biến, bảo quản và cơ giới hóa, tự động hóa trong quá trình sản xuất được lãnh đạo Bộ NN&PTNT đánh giá Thái Bình là tỉnh đầu tiên Công nghiệp hóa trong ngành giống cây trồng.

Không những chỉ ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất mà còn cả trong quản lý. Năm 2003, TSC đã xây dựng và triển khai thực hiện đề tài “Chiến lược phát triển sản phẩm mới”; năm 2001 TSC đã thực hiện nối mạng và 2002 đã triển khai ứng dụng các hệ thống quản lý chất lượng quốc tế vào hoạt động của DN. Đến nay, TSC là đơn vị duy nhất trong ngành giống cây trồng Việt Nam áp dụng 2 hệ thống quản lý ISO và năm 2009 đã được Bộ KHCN giúp đỡ áp dụng hệ thống quản lý tổng hợp TQM.

Chất lượng sản phẩm cao luôn là một đòi hỏi của thị trường. Chúng tôi luôn ý thức rằng: chất lượng sản phẩm là uy tín, là thương hiệu là sự sống còn của DN. Hơn thế nữa, chất lượng sản phẩm giống cây trồng còn ảnh hưởng rất lớn đến kết quả sản xuất và là hiệu quả của nông dân. Vì vậy sản phẩm của TSC luôn chú trọng sản xuất ra những sản phẩm tốt nhất và được đánh giá cao trên thị trường Việt Namon>. Sản phẩm của TSC đã được bà con nông dân cả nước tín nhiệm và đã 4 lần được Bộ KHCN tặng giải chất lượng Việt Nam, 2 lần được tặng giải thưởng Sao vàng đất Việt và Cúp Vàng ISO.

4. Đào tạo và hội nhập

Để nhanh chóng tiếp thu được tiến bộ KHCN mới, TSC đã đồng thời tiến hành đổi mới nguồn nhân lực và thiết lập các mối quan hệ với các cơ quan nghiên cứu trong và ngoài nước. Hiện nay TSC đã hoàn thành cơ cấu và đào tạo lại nguồn nhân lực với 53% lao động có trình độ từ trung học trở lên, 45% có trình độ đại học và trên đại học.

Tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác, chúng tôi có cơ hội tiếp cận được nguồn Gen và giống mới của các nước trong khu vực cũng như các cơ quan nghiên cứu chuyên ngành của cả nước, đồng thời tạo điều kiện cho đào tạo cán bộ. Hiện nay TSC là thành viên của Hiệp hội giống Châu Á Thái Bình Dương (APSA) và có quan hệ với rất nhiều viện nghiên cứu, trường Đại học và các DN trong và ngoài nước.

Kết quả của quá trình ứng dụng KHCN và đổi mới quản lý trong 5 năm qua đã giúp cho TSC có tốc độ tăng trưởng bình quân 20%/năm, đặc biệt năm 2009 và 2010 tốc độ tăng trưởng 50%/năm, trở thành một trong những công ty giống cây trồng hàng đầu của Việt Nam, có tầm ảnh hưởng lớn trên thị trường cả nước và có uy tín trong thị trường khu vực Châu Á Thái Bình Dương.

Trong những năm tới, TSC tiếp tục đầu tư cho nghiên cứu khoa học để tạo ra nhiều sản phẩm tốt, chất lượng cao góp phần phát triển nền nông nghiệp Việt Namon>.

Trần Mạnh Báo

Tổng giám đốc Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình