Với hơn 212ha trồng hòe, Bách Thuận được biết đến là vùng trồng hòe lớn nhất huyện Vũ Thư. Nếu như những năm trước, việc tuốt hòe luôn là nỗi lo đối với mỗi hộ trồng hòe, lo vì hòe thu hoạch nhiều, tuốt hòe chủ yếu phải dùng tay, dùng chân hoặc cho vào bao để đập…, mất rất nhiều thời gian mà nụ hòe khi tuốt ra ít nhiều cũng bị dập nát thì từ vụ hòe năm 2015, nỗi lo ấy đã không còn bởi tính ứng dụng hiệu quả của chiếc máy tuốt hòe - sản phẩm sáng chế của hai học sinh trung học là Nguyễn Văn Hiếu, lớp 9B và Nguyễn Văn Cương, lớp 9C, Trường THCS Bách Thuận (Vũ Thư). Sản phẩm máy tuốt hòe của hai em vừa đạt giải ba cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật toàn quốc dành cho học sinh trung học năm học 2014 - 2015.

Hiếu sinh ra trong một gia đình thuần nông ở xã Bách Thuận, bố mẹ quanh năm lam lũ với ruộng vườn, kinh tế gia đình phụ thuộc chủ yếu vào 2 mẫu hòe. Nhà neo người, cứ mỗi khi vụ thu hoạch hòe đến, Hiếu lại gò lưng tuốt hòe phụ giúp bố mẹ. Hiếu cho biết: Việc tuốt hòe thủ công như vậy khiến em mất rất nhiều thời gian và công sức nhưng hiệu quả lại không cao. Sau những lần như thế, ý tưởng về chiếc máy tuốt hòe chợt đến với em. Để biến ý tưởng của mình thành hiện thực, Hiếu rủ thêm người cháu họ của mình là Nguyễn Văn Cương cùng bắt tay vào chế tạo. Những ngày đầu thực hiện, Hiếu và Cương không khỏi bỡ ngỡ. Dựa theo nguyên lý hoạt động của chiếc máy tuốt lúa, cả hai mày mò, tính toán các chi tiết, cải tiến phù hợp để sao cho nụ hòe sau khi tuốt ra không bị dập nát. Khó khăn nối tiếp khó khăn nhưng được sự động viên của gia đình, đặc biệt khi biết được ý tưởng của hai học sinh trường mình, các thầy cô trong Ban Giám hiệu Trường THCS Bách Thuận ngay lập tức  ủng hộ, giúp đỡ hoàn thiện các khâu tính toán và tin học. Chiếc máy tuốt hòe ra đời là cả chặng đường dài nỗ lực, quyết tâm của thầy và trò. Sản phẩm đã tham gia các cuộc thi cấp huyện, cấp tỉnh và cuối cùng đạt giải ba cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật toàn quốc dành cho học sinh trung học năm học 2014 - 2015.

Hiện nay, chiếc máy tuốt hòe đang dần được sản xuất rộng rãi tại địa phương và đã có rất nhiều hộ gia đình mua máy về sử dụng. Theo Cương, chỉ phải bỏ ra 5 triệu đồng, người dân đã có thể sở hữu chiếc máy tuốt hòe. Sau nhiều lần cải tiến, chiếc máy tuốt hòe hoạt động khá ổn định, công suất đạt tối đa 1,5 tạ nụ hòe/giờ, gấp 15 lần so với lao động thủ công. Đây là sản phẩm độc đáo, sáng tạo, hữu dụng, mang tính đặc trưng của vùng đất Bách Thuận, có thể nhân rộng, phát triển ra những vùng đất trồng hòe khác trong cả nước. Rồi đây, khi chiếc máy được sản xuất đại trà, người trồng hòe nói chung, người dân Bách Thuận nói riêng sẽ không còn lo mỗi khi bước vào mùa thu hoạch hòe nữa.

Lê Trung

Đài Truyền thanh Vũ Thư