Ý tưởng thực hiện đề tài này được Trần Minh Đức chia sẻ rất cởi mở, đó là trong một lần đi học về bắt gặp hình ảnh người bán vé số mù khua gậy dò đường lần từng bước đi rất vất vả, hình ảnh ấy cứ ám ảnh tâm trí cậu học trò đam mê công nghệ. Mong muốn làm gì đó để giúp họ có thể chủ động, tự tin bước ra xã hội, tháng 9/2015, Đức lên mạng tìm hiểu các sản phẩm hỗ trợ người mù và quyết tâm chế tạo thiết bị đa năng có khả năng cảnh báo vật cản phía trước, báo cháy và định vị vị trí người sử dụng. Đây là những chức năng vô cùng cần thiết để người sử dụng tránh được những tai nạn, rủi ro, đồng thời tạo sự yên tâm cho gia đình mỗi khi người khiếm thị ra đường không có người thân bên cạnh.

Ngoài board điều khiển, các module, thiết bị rung điện thoại, nguồn sạc, dây dẫn, keo dính, thép đàn hồi và một số phụ kiện khác, thiết bị đa năng hỗ trợ người già kém thị lực, người khiếm thị còn được cấu tạo bởi cảm biến cháy, cảm biến đo khoảng cách SRF-05. Mỗi cảm biến lại có chức năng, nguyên lý hoạt động khác nhau. Với chức năng nhận dạng vật cản, Đức sử dụng cảm biến đo khoảng cách SRF-05. Đây là cảm biến sử dụng sóng siêu âm, dạng âm thanh và không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng môi trường như cảm biến laser, hồng ngoại. Khi gặp vật cản, cảm biến sẽ phát ra một xung từ quanh chân trig, âm thanh sẽ phản hồi và nhận ở chân echo. Sau khi thu thập dữ liệu, các vi điều khiển sẽ xử lý, tính toán và phát lệnh báo rung cho người sử dụng biết có vật cản. Bên cạnh đó, tác giả dùng cảm biến phát hiện lửa để báo cháy. Khi phát hiện có lửa, ánh sáng ngọn lửa sẽ được mắt thu hồng ngoại của cảm biến tiếp nhận. Vi điều khiển sẽ xử lý và gửi các lệnh được cài đặt sẵn như: gửi tin nhắn báo cháy tới số điện thoại mặc định và cảnh báo rung cho người sử dụng. Với chức năng định vị, Đức sử dụng các module. Khi người thân muốn tra cứu vị trí người sử dụng chỉ cần gửi tin nhắn tra cứu, vi điều khiển sẽ ra lệnh cho module GPS lấy dữ liệu tọa độ gửi về cho người thân. Trường hợp người sử dụng bị lạc đường, chỉ cần ấn nút trên thiết bị, module sẽ lấy tọa độ và gửi về số điện thoại được cài đặt sẵn.

Tuy nhiên, do lần đầu tiếp xúc với công nghệ mới, mất nhiều thời gian tham khảo các chức năng, nguyên lý hoạt động của từng thiết bị nên sau lần thử nghiệm đầu tiên, sản phẩm chưa đạt được hiệu quả tối ưu. Cụ thể, chức năng xác định vật cản mới cảnh báo được vật cản ở tầm trung, cảm biến chữa cháy bị ảnh hưởng bởi bức xạ mặt trời nên mới phát hiện những ngọn lửa nhỏ, khoảng cách báo cháy là 80cm. Bên cạnh đó, thiết bị còn nặng, tính thẩm mỹ chưa cao. Sau quá trình cải tiến, thiết bị được nâng cấp, đạt hiệu quả cao hơn. Chức năng xác định vật cản đã báo được nguy hiểm ở tầm thấp, trung, cao; việc cảnh báo cháy không bị ảnh hưởng bởi bức xạ mặt trời; thiết bị cũng nhẹ và đẹp hơn.

Trần Minh Đức cho biết: Khó khăn trong quá trình nghiên cứu, chế tạo thiết bị đa năng hỗ trợ người già kém thị lực, người khiếm thị là việc lựa chọn và tìm mua những thiết bị, cảm biến phù hợp nhất. Để có thể sở hữu được những vật dụng cần thiết, em đã mất khá nhiều thời gian bởi hầu hết các sản phẩm đều phải đặt mua tại các thành phố lớn. Thêm vào đó, nguồn thông tin hiếm, ngôn ngữ lập trình mới, việc kết hợp các thiết bị với nhau sao cho tương tác, đồng bộ và hoàn chỉnh nhất cũng là những khó khăn trong quá trình thực hiện. Song sự hỗ trợ, tạo điều kiện về thời gian của nhà trường, sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy cô và động viên về tinh thần, vật chất của gia đình đã tạo điều kiện giúp em có thêm động lực thực hiện đề tài của mình.

Với giá thành khoảng 1,8 triệu đồng, tiện lợi, dễ sử dụng, thiết bị đa năng hỗ trợ người già kém thị lực, người khiếm thị của Trần Minh Đức vừa đạt giải ba tại hội thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học khu vực phía Bắc tổ chức tại Hải Phòng. Đam mê nghiên cứu khoa học, hiện Trần Minh Đức vẫn đang tìm tòi, nghiên cứu, cải tiến thiết bị sao cho nhỏ gọn, đồng thời tích hợp thêm chức năng gọi điện và giải trí.

Hoàng Lanh