Rô phi là  loại cá dễ nuôi, ăn tạp, thích nghi ở cả môi trường nước mặn, lợ, ngọt. Kỹ thuật nuôi không phức tạp, chu kỳ ngắn, đầu tư ít lại có giá trị cao. Nuôi cá Rô phi còn góp phần đa dạng hoá sản phẩm, tận dụng tốt hơn các vùng nước ngọt hiện có. Đối với nước lợ, sẽ là giải pháp giảm rủi ro trong nuôi trồng thuỷ sản, là biện pháp cải tạo môi trường ao nuôi tôm, đặc biệt là những vùng đang có hiện tượng suy thoái về môi trường.

Những năm qua, phong trào nuôi cá Rô phi đơn tính ở Thái Bình phát triển nhanh, mạnh. Việc sản xuất giống bằng công nghệ truyền thống không đáp ứng đủ nhu cầu của phong trào nuôi, chỉ đáp ứng được khoảng 50% con giống. Hơn nữa, mùa vụ sản xuất cá giống lại muộn hơn mùa vụ nuôi thả cá giống. Do đó, phải nhập mua một lượng giống cá lớn từ tỉnh ngoài nhưng nguồn gốc không rõ ràng, chất lượng không ổn định, giá thành cao, ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình nuôi.

Trong thời gian 2 năm triển khai, đề tài đã tập trung nghiên cứu các chỉ tiêu trong quá trình sinh trưởng, phát triển của các đàn cá thuần; tuyển chọn đàn cá bố mẹ từ đàn cá hậu bị bằng phương pháp chọn ngoại hình của Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản I; nghiên cứu các chỉ tiêu sinh sản trong quá trình lai xa; nghiên cứu các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển của đời cá lai F1: Giai đoạn cá hương và giai đoạn cá giống; xây dựng bản hướng dẫn kỹ thuật sản xuất giống cá Rô phi đơn tính đực bằng phương pháp lai xa phù hợp với điều kiện tỉnh Thái Bình.

Sau khi nhập 2.000 con cá Rô phi vằn cái thuần chủng và 1.000 con cá Rô phi xanh đực thuần chủng từ Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản I (Bắc Ninh) về nuôi, với mật độ ghép cá bố mẹ là 1,2 con/m2, mức nước từ 1,2- 1,5 m, độ sâu lớp bùn đáy 10- 15 cm. Ao nuôi cá bố mẹ được thực hiện các biện pháp chống rét như: nâng mực nước từ 1,5- 2 m, thả bèo chiếm 2/3 diện tích ao, phía dưới đáy ao thả các sọt đan bằng tre, trong sọt chứa đầy rơm sạch đã được khử trùng bằng nước vôi, phơi khô; bón vôi định kỳ 2 tuần/lần, lượng bón 2 -3 kg/100 m3.

Vì vậy mà đàn cá thuần đã thích nghi, sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện thời tiết tại tỉnh ta. Tỷ lệ sống của 2 đàn cá Rô phi thuần chủng đạt từ 83%- 85%; tỷ lệ phát dục của cá bố, mẹ đạt 98,7%. Số lượng trứng thu được trên một cá mẹ trung bình là 2.200 trứng, trong đó tỷ lệ thụ tinh đạt từ 77%- 90%; tỷ lệ nở từ 76%- 87%, số lượng cá bột thu được 58,7 vạn con.

Sau đó tiếp tục ương cá Rô phi từ giai đoạn cá bột lên giai đoạn cá hương với thời gian 20 ngày, mật độ ương 148 con/m2, trọng lượng trung bình đạt 0,47 gam/con, chiều dài 31,3 mm/con; 57,6 vạn con cá bột đem ương thu được 45,3 vạn con cá Rô phi giai đoạn cá hương, tỷ lệ sống đạt 77,9%, vượt 11% so với yêu cầu của đề tài. Trong thời gian 2 tháng ương từ cá hương lên giai đoạn cá giống, với mật độ 50 con/m2, trọng lượng trung bình của cá giống là 4,24 gam/ con, chiều dài đạt 61, 8mm/con, số cá giống thu được 38,1 vạn con, vượt 27% so với yêu cầu đề tài, tỷ lệ sống đạt 83,7%. Số lượng cá giống này đã được xuất bán để nuôi thương phẩm, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu.

Tất cả các hộ nuôi thương phẩm cá Rô phi với sản phẩm đề tài đều phát triển tốt, không có hiện tượng cá sinh sản trong ao, kích cỡ đều. Sau 6- 7 tháng nuôi, trọng lượng đạt từ 500- 700 gam/con, năng suất đạt trên 15 tấn/ha.

Sau 2 năm thực hiện, đề tài đã hoàn thành với các nội dung đặt ra, các chỉ tiêu kỹ thuật thực hiện đều đạt và vượt. Tuy nhiên, để đáp ứng được nhu cầu giống cá Rô phi phục vụ phong trào nuôi trong tỉnh và một phần bán ra tỉnh ngoài, đồng thời khẳng định chất lượng giống cá Rô phi lai xa tại tỉnh  ta, cần sự quan tâm tạo điều kiện về nguồn vốn để tiếp tục mở rộng sản xuất giống cá Rô phi đơn tính bằng phương pháp lai xa.

                        Minh Nguyệt