Vì vậy, việc nghiên cứu, sản xuất thành công bộ dao 4 lưỡi tiện sạch ty cống thay thế cho các phương pháp cạo thông thường vẫn làm đã mang lại hiệu quả kinh tế- xã hội và tính ứng dụng cao.

Thái Bình hiện có hàng nghìn cống lấy nước phục vụ tưới tiêu đồng ruộng. Việc vệ sinh, bảo dưỡng ty cống cho hệ thống cống phục vụ tưới tiêu đã tốn rất nhiều nhân lực và công sức. Đặc biệt, trong mùa lấy nước, nếu cống quay nặng và chậm do không được bảo dưỡng sẽ dẫn đến hiện tượng nước mặn tràn vào gây thiệt hại nặng nề cho mùa vụ và ảnh hưởng lớn tới công việc của bà con nông dân. Vì vậy, vệ sinh ty cống sạch sẽ trong khi vẫn tiết kiệm được chi phí và nhân lực là yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với các xí nghiệp khai thác thủy lợi. Trước thực trạng đó, kỹ sư cơ khí Chu Đức Tín, Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện Tiền Hải đã nghiên cứu, sản xuất thành công bộ dao 4 lưỡi tiện sạch ty công.

Bộ dao 4 lưỡi được cấu tạo bởi 2 phần: phần dao, êcu gá lắp dao, trong đó lưỡi dao được làm bằng thép tròn phi 12 cm, dài 10 cm, dao được tận dụng làm bằng trục xe đạp, côn xe hoặc êcu trục sau xe đạp. Cắt đôi 2 trục sau của xe đạp sẽ được 4 lưỡi dao, gia công qua lửa bếp than thông thường. Đánh đầu dao thành hình chữ nhật mài vát như dao tiện sắt, tạo thành 4 lưỡi dao hoàn chỉnh sắc, cứng. Phần thứ 2 là vòng tròn gá lắp 4 lưỡi dao: Được uốn bằng thép, hình vuông phi 12 hoặc 14 mm, đường kính 12 cm, cắt chia đôi vòng tròn, hàn hai long đen tròn vào hai nửa hình tròn để khi gá lắp chồng lên nhau, bắt bu lông 10 cm làm bản lề đóng mở. Hai đầu nửa vòng tròn còn lại hàn hai êcu phi 10 để dễ tháo lắp lúc căn chỉnh dao theo đường kính thích hợp, khi cần thì vặn bu lông lại. Đây là bộ dao đơn giản, gọn nhẹ, lần đầu tiên được gia công và thử nghiệm thành công ở tỉnh ta. Vật liệu chế tạo được tận dụng từ trục xe đạp, côn xe đạp hoặc êcu xe đạp nên giá thành rẻ, chỉ với 40.000đồng/bộ.

Hơn nữa, dao được lắp theo đường vuông góc tại tâm với góc độ thích hợp ăn vào rãnh ren trục ti cống nên 1 lần quay rãnh ren sẽ gọt được 4 lần. Nhờ đó, các vật bẩn như: luyn, mỡ, cát bụi... trong ty cống sẽ dễ dàng được làm sạch. Giải pháp này dễ sử dụng đối với mọi công nhân vận hàng, dễ gia công, đặc biệt nó có thể vừa vận hành vừa vệ sinh ty cống.

Việc vệ sinh ty van V5 nếu dùng pa lăng tháo xuống và lắp lại sẽ mất 2 công; vệ sinh 2 công và dụng cụ như: bàn chải sắt, dầu mazut, dẻ lau sẽ tốn kém gần 370.000 đồng. Nhưng nếu sử dụng giải pháp sử dụng bộ dao 4 lưỡi sẽ chỉ mất 2 giờ, với tổng số tiền là 16.400 đồng. Hiện nay, huyện Tiền Hải có khoảng 300 cống đóng mở bằng ty van từ V1- V10. Mỗi năm, Xí nghiệp Khai thác công trình Thủy lợi Tiền Hải phải làm vệ sinh 1 lần với 80% số cống hiện có.

Như vậy, nếu sử dụng các giải pháp trước đây sẽ tốn khoảng trên 32 triệu đồng. Còn giải pháp do kỹ sư Chu Đức Tín nghiên cứu chỉ tốn trên 3,9 triệu đồng. Tiết kiệm cho ngân sách nhà nước trên 28 triệu đồng trong việc vệ sinh ty cống. Không những thế, giải pháp còn giúp công nhân tiết kiệm thời gian, công sức trong lúc vệ sinh ty cống, đặc biệt khi thời tiết bất lợi; đồng thời tránh được rủi ro tai nạn lao động trong lúc vệ sinh hoặc tháo lắp ty cống.

Giải pháp này có thể áp dụng rộng rãi để vệ sinh các ty cống trên toàn quốc. Nếu tất cả các đơn vị đều áp dụng thì số tiền làm lợi cho ngân sách nhà nước sẽ rất lớn.

Đức Dũng