Hệ thống truyền thanh cấp xã, phường hiện đang dùng phổ biến 2 loại: truyền thanh có dây lưỡng kim và truyền thanh không dây. Cả 2 hệ thống truyền thanh trên đều có nhược điểm là: âm thanh không rõ, độ bền kém, hay hư hỏng, giá thành cao... Vì vậy, để kịp thời phổ biến thông tin tới người dân, cần thiết phải có một hệ thống truyền thanh tốt, vận hành ít sai sót, dễ thao tác, sử dụng.

Trước những yêu cầu đó, kỹ sư Nguyễn Viết Giảng, nguyên thiếu tá bộ đội Trường Sơn đã nghiên cứu và đưa ra một mô hình truyền thanh mới chất lượng tốt, giá thành phải chăng, độ bền, độ tin cậy rất cao. Đó là hệ thống truyền thanh cáp và ứng dụng cho công tác tuyên truyền ở cấp xã, phường, xí nghiệp. Truyền thanh cáp là một hệ thống truyền thanh mà tín hiệu cần phát đi (gọi là tín hiệu âm tần) được máy tăng âm truyền thanh khuếch đại lên và truyền đến các loa bằng hệ thống dây cáp truyền thanh chuyên dùng.

Hệ thống truyền thanh cáp bao gồm các thiết bị: Máy tăng âm truyền thanh kỹ thuật số công nghệ mới; Bộ biến áp tăng áp để truyền tín hiệu đi xa; Bộ phân nhánh loa về các nhánh có đồng hồ hiển thị; Dây cáp truyền thanh truyền dẫn tín hiệu từ máy tăng âm đến các loa; Hộp đấu dây để kết nối các đoạn dây với nhau hoặc chia nhánh theo kiểu chữ đinh; Biến áp loa để hạ áp từ điện áp của cáp truyền thanh xuống điện áp thấp, sau đó đưa vào loa; Loa phóng thanh sẽ phát ra tín hiệu cần đưa tin; Kẹp dây cáp để cố định dây cáp truyền thanh với cột điện; Cột loa: Bằng thép hộp sơn tĩnh điện để treo loa; Hệ thống chống sét kết hợp với bảng phân nhánh nhằm bảo vệ khi sét đánh.

Đặc biệt, máy tăng âm truyền thanh cáp ngoài chức năng dùng để truyền các thông tin đến tận các thôn xóm, còn có chức năng làm máy tăng âm phục vụ cho hội trường hoặc sân bãi, với công suất cho 4 loa thùng  và 8 loa phóng  thanh, trên diện tích hàng chục ngàn m².

 Điểm mới, thể hiện sự ưu việt của truyền thanh cáp so với các mô hình truyền thanh cũ là: thiết kế gọn nhẹ, lắp đặt nhanh chóng (trong 5 ngày); chất lượng âm thanh tốt: không chập, không nhiễu; máy có thiết bị đọc được các đĩa: CD – VCD – DVD – MP3 – MP4, đọc được tín hiệu từ USB và thẻ nhớ MMC. Các mô hình truyền thanh khác muốn đọc được các tín hiệu trên phải trang bị thêm đài rađiô, đầu đĩa ở bên ngoài nên rất cồng kềnh và thiếu mỹ quan. Máy tăng âm có công suất lớn, đạt tới 1200W – 1500W, có thể phát cho 50- 60 cụm loa; trong khi đó máy đời cũ dùng nguồn thấp – nguồn đơn 24V lại dùng biến áp đảo pha nên tín hiệu bị méo rất nhiều và công suất ra thấp, chỉ đạt tối đa 500W.

Hệ thống dây cáp truyền thanh được bọc kỹ bằng vật liệu cao cấp nên không bao giờ bị chập, độ dẫn tín hiệu rất cao, hiệu quả truyền thanh lớn, tính bảo mật tốt không gây can nhiễu cho bất kỳ thiết bị nào khác. Giá thành rẻ, độ bền cao từ 20- 25 năm, ít bị hỏng. Nếu so với hệ thống truyền thanh không dây cùng một quy mô thì giá thành của hệ thống truyền thanh cáp chỉ bằng 60% giá thành một hệ thống truyền thanh không dây, khoảng 120 triệu đồng. Khi muốn thêm cụm truyền thanh thì giá một cụm của truyền thanh cáp chỉ khoảng 500.000 đồng trong khi đó giá thành một cụm truyền thanh không dây khoảng 3 triệu đồng.

Đặc biệt là sử dụng được khi mất điện lưới. Với những ưu việt đó, nhiều địa phương trong tỉnh đã tìm tới lắp đặt hệ thống truyền thanh cáp; trong đó có nhiều địa phương lắp đặt truyền thanh không dây nhưng mới sử dụng được từ 8- 14 tháng đã hư hỏng phải chuyển sang truyền thanh cáp, như: xã Nam Hải (Tiền Hải); thị trấn Thanh Nê (Kiến Xương); Thụy Liên, Thụy Hà, Thụy Sơn, Thụy Hải (Thái Thụy)... Sau 5 năm triển khai ( 2006- 2011), đến nay, hệ thống truyền thanh cáp của các xã, phường, thị trấn vẫn hoạt động tốt, không bị hỏng hóc.

Hệ thống truyền thanh cấp xã phường là một công cụ phục vụ cho công tác chính trị. Bất cứ một xã phường nào cũng mong muốn địa phương mình có một hệ thống truyền thanh thật tốt để phục vụ cho công tác tuyên truyền, đặc biệt là trong quá trình xây dựng nông thôn mới hiện nay.

Vì vậy, hệ thống truyền thanh cáp là một mô hình truyền thanh mới có nhiều ưu điểm, sáng tạo, đạt được các tiêu chí về tính kinh tế, tính hiệu quả, tính thực tiễn và tính hiện đại. Với những thành quả đó, hệ thống truyền thanh cáp đã đạt giải nhì tại Hội thi sáng tạo Khoa học công nghệ và Kỹ thuật Thái Bình năm 2010- 2011./.

Bài, ảnh: Minh Nguyệt