Xuất phát từ thực tế khó khăn đó, nhằm nâng cao giá trị sản xuất ngành trồng trọt, Kiến Xương đã đưa ra chủ trương phát triển cây vụ đông đặc biệt là cây đậu tương trên đất hai lúa. Bài học kinh nghiệm từ vụ đông năm 2009 là tiền đề giúp Kiến Xương mở rộng diện tích cây vụ đông cho các năm tiếp theo.

Vụ đông năm 2009, trong điều kiện gặp nhiều khó khăn: sâu bệnh diễn biến phức tạp (bệnh lở cổ rễ, dòi đục nõn, sâu ăn lá, đục quả), kết cấu hạ tầng thủy lợi còn nhiều bất cập nên chưa chủ động tưới tiêu kịp thời cho cây vụ đông, nhiều địa phương chỉ làm cho có phong trào nên chưa tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật chăm sóc.

Song, dưới sự lãnh đạo chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng tích cực của đông đảo quần chúng nhân dân trong huyện, vụ đông năm 2009, Kiến Xương đã đạt được thắng lợi toàn diện cả về diện tích, năng suất và sản lượng. Toàn huyện có tổng diện tích gieo cấy đạt 4.005 ha; trong đó, diện tích cây đậu tương đông 1.064 ha, tăng 5, 3 lần so với năm 2008, tăng 15, 8 lần so với năm 2004; năng suất trung bình đạt 12 tạ /ha, nơi cao đạt 16 tạ /ha; tổng sản lượng đạt 1.277 tấn, gấp 4, 2 lần so với năm 2008, gấp 13, 4 lần so với năm 2004.

Về hiệu quả kinh tế, sau khi trừ đi các chi phí, 1 sào đậu tương thu lãi 323.000 đồng. Ngoài ra, sau khi thu hoạch, thân, lá, rễ đậu tương còn để lại trên đồng ruộng một lượng phân bón hữu cơ đáng kể, giúp cải tạo, tăng độ phì cho đất do luân canh cây trồng, góp phần giảm lượng phân bón, tăng năng suất lúa vụ tiếp theo.

Các xã có diện tích cây đậu tương lớn: Vũ Lễ, Thanh Tân, Thanh Nê, Bình Định, Lê Lợi. Từ kết quả đạt được trong sản xuất vụ đông năm 2009, Kiến Xương đã khẳng định được chủ trương sản xuất đậu tương đông trên đất hai lúa là hoàn toàn đúng và phù hợp với điều kiện đặc thù của huyện nhà.

Một trong những bài học kinh nghiệm tương đối quan trọng nữa; đó là, cần có sự chỉ đạo tập trung, thống nhất, quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền và đoàn thể. Ngay từ đầu vụ, Kiến Xương đã thành lập Ban chỉ đạo sản xuất vụ đông do đồng chí Bí thư Huyện ủy làm trưởng ban; bố trí cơ cấu trà lúa mùa sớm cấy bằng các giống ngắn ngày để kịp giải phóng đất trước ngày 30/9.

Do tập trung lãnh đạo chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể từ huyện xuống cơ sở và các ngành chức năng đặc biệt là trong những ngày gieo cấy lúa mùa trà sớm, Kiến Xương thực hiện biện pháp lấy tiến độ từng ngày nên các xã, thị trấn đã rất tích cực gieo trồng, quy hoạch gieo cấy được 2.400 ha lúa mùa trà sớm để tạo quỹ đất gieo trồng cây vụ đông ưa ấm trong đó diện tích đất gieo trồng cây đậu tương sau thu hoạch là hơn 1.064 ha (chưa bao giờ vượt quá được 300 ha).

Bà Bùi Thị Thảo – Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Một trong những nguyên nhân dẫn đến thành công của vụ đông năm 2009; đó là, Kiến Xương đã có định hướng đưa các giống đậu tương có năng suất cao vào sản xuất: DT84, DT12, D8. Ngay từ đầu vụ, Kiến Xương đã quán triệt tới các cấp ủy, chính quyền và nhân dân, tuyên truyền rộng rãi bằng nhiều hình thức (hệ thống phát thanh, hội nghị, hội thảo, tập huấn, tờ rơi); đồng thời, triển khai Nghị quyết 09 của Huyện ủy về quy hoạch hệ thống giao thông thủy lợi nội đồng gắn với chỉ đạo sản xuất cây vụ đông.

Bên cạnh đó, Kiến Xương còn giao kế hoạch diện tích sản xuất cây vụ đông cụ thể cho từng xã, thị trấn; đồng thời, đưa ra cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất cây màu vụ đông, đặc biệt là cây đậu tương, đặt các tiêu chí khen thưởng các địa phương sản xuất vượt mức chỉ tiêu được giao.

Vụ đông năm 2010, Kiến Xương phấn đấu gieo trồng 1.800 ha cây đậu tương (chiếm 36% tổng diện tích cây vụ đông), năng suất đạt 14 tạ /ha, sản lượng 2.520 tấn trở lên. Để thực hiện tốt mục tiêu trên, ngay từ bây giờ, Kiến Xương tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn thực hiện nghiêm túc kế hoạch sản xuất vụ mùa, vụ đông; khẩn trương thu hoạch lúa xuân, gieo mạ mùa sớm và cấy lúa mùa trà sớm trước ngày 5/7 để có diện tích gieo đậu tương đông.

Kiện toàn Ban chỉ đạo sản xuất vụ đông từ huyện đến xã. Tuyên truyền mạnh mẽ chủ trương mở rộng diện tích vụ đông, lợi ích của việc phát triển cây đậu tương đông. Tập trung chỉ đạo các xã có diện tích đậu tương hè thu sản xuất giống cho vụ đông; đồng thời, giao kế hoạch diện tích vụ đông cụ thể cho từng xã, thị trấn. Ngoài cơ chế của tỉnh, trên cơ sở thực tế cụ thể, Kiến Xương sẽ có cơ chế hỗ trợ sau.

Thành công của sản xuất vụ đông năm 2009 đã khẳng định được tính đúng đắn của chủ trương phát triển cây đậu tương đông, mở ra một hướng đi mới cho phong trào trồng cây vụ đông của Kiến Xương.

Minh Hương