Những năm qua, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh có những diễn biến rất phức tạp. Theo thống kê của ngành Công an, trong 5 năm qua (từ năm 2008 đến năm 2013) số vụ phạm tội về ma túy liên tục gia tăng, năm sau cao hơn năm trước (năm 2008 khởi tố 145 vụ, 172 bị can; năm 2012 khởi tố 264 vụ, 306 bị can). Bình quân mỗi năm tăng 16,4% số vụ, 15,6% số đối tượng. Trong đó đã phát hiện các đường dây đưa ma túy với số lượng lớn vào địa bàn tỉnh. Tình trạng bán lẻ, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra ở nhiều nơi. Ngành Công an đã mở nhiều đợt cao điểm tấn công triệt xóa nhưng nhiều tụ điểm vẫn tái phức tạp trở lại.

Nguyên nhân gia tăng tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua là do: số người nghiện ma túy trên địa bàn gia tăng (năm 2008 có 3.787 người nghiện; năm 2012 có 4.994 người nghiện và năm 2013 có 5.823 người nghiện, có hồ sơ quản lý). Trung bình mỗi năm số người nghiện tăng 8,9%. Đến nay, 278/286 xã, phường, thị trấn trong tỉnh có người nghiện (chiếm 97,2%). Đáng chú ý, đã xuất hiện tình trạng sản xuất ma túy tổng hợp (1 vụ ở Hưng Hà) và trồng cây có chất ma túy (6 vụ ở Đông Hưng, Tiền Hải, Thành phố Thái Bình). Tình trạng thanh, thiếu niên sử dụng ma túy tổng hợp dạng “đá” trong quán bar, nhà nghỉ xảy ra nhiều, rất đáng báo động.

Trước thực trạng đó, ngay sau khi Bộ Chính trị có Chỉ thị số 21-CT/TW, ngày 26/3/2008 về “Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới”, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo với nhiều nhóm giải pháp đồng bộ, như ra Thông tri số 10, ban hành Chương trình phòng chống ma túy giai đoạn 2006 - 2010 và giai đoạn 2012 - 2015; tổ chức sơ kết 4 năm thực hiện Chỉ thị số 21-CT/TW gắn với sơ kết 8 năm thực hiện Nghị quyết số 10 của Tỉnh ủy về phòng chống ma túy và lây nhiễm HIV/AIDS, 4 năm triển khai thực hiện Kế hoạch liên ngành số 32 về phát động toàn dân tham gia công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện... Các đơn vị, địa phương đã triển khai sâu rộng Chỉ thị số 21-CT/TW gắn với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Các huyện, thành phố đều có chỉ thị, nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, đưa vào kiểm điểm trong các kỳ sinh hoạt của các đảng bộ, chi bộ; phân công cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên tham gia. Trong 5 năm đã kiểm tra, phát hiện, xử lý 2 đảng viên nghiện ma túy (ở Thành phố Thái Bình và Tiền Hải), 177 trường hợp là chồng hoặc con của cán bộ, đảng viên nghiện, nghi nghiện ma túy (Thành phố 36, Vũ Thư 21, Quỳnh Phụ 7, Hưng Hà 23, Thái Thụy 53, Kiến Xương 33, Tiền Hải 4), 21 cán bộ, viên chức nghiện ma túy.

Cùng với việc xử lý nghiêm những trường hợp cán bộ, đảng viên, công chức có liên quan đến ma túy, các cấp, các ngành đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền tạo chuyển biến tích cực với nhiều hình thức phong phú, đa dạng; nâng cao nhận thức của nhân dân và toàn xã hội về tác hại, hiểm hoạ của ma túy để có biện pháp phòng tránh. Qua đó đã thúc đẩy phong trào toàn dân tham gia phòng chống ma túy có những bước phát triển mới.  Xây dựng và nhân rộng được 624 mô hình phòng, chống ma túy hoạt động có hiệu quả như Câu lạc bộ “Lớp học, chi đoàn không có ma túy” của ngành Giáo dục; “Khu dân cư an toàn không có ma túy” gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; “Câu lạc bộ phòng, chống ma túy” của Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ; mô hình “Chi hội nông dân phòng, chống ma túy” của Hội Nông dân được Trung ương Hội đánh giá cao, nhân rộng ra cả nước...

Song song với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa và đấu tranh, lấy phòng ngừa là chính, tạo bước đột phá nhằm ngăn chặn điều kiện phát sinh tội phạm và tệ nạn ma túy; giảm người nghiện mới, tiến tới giảm cơ bản người nghiện trên địa bàn tỉnh, các cấp, các ngành đã tăng cường các biện pháp quản lý hành chính về trật tự xã hội, tập trung kiểm tra, quản lý cư trú, quản lý các ngành nghề kinh doanh có điều kiện..., phát hiện xử lý các trường hợp vi phạm, không để hình thành các tụ điểm, điểm phức tạp về ma tuý trá hình trong các nhà nghỉ, nhà trọ bình dân.

Trong 5 năm qua, các ngành Công an, Bộ đội Biên phòng đã phát hiện 1.122 vụ, 1.269 bị can phạm tội về ma túy, thu 5,2kg hêrôin, 97 gam ma túy tổng hợp, 17,5 kg cần sa, 45,2 gam thuốc phiện, 400 bộ dụng cụ sử dụng ma túy đá…; đã triệt xóa 21 đường dây, 266 lượt tụ điểm phức tạp về ma túy. Các cấp, các ngành đã đưa 263 đối tượng đi cơ sở giáo dục; 1.668 đối tượng vào trung tâm cai nghiện; 2.652 người cai nghiện tại gia đình; điều trị 68 người bằng thuốc Methadone; giúp đỡ trên 500 gia đình người  nghiện vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho người cai nghiện thành công tái hòa nhập cộng đồng.

Bài, ảnh: Nguyễn Tùng