Tàu 561 được “hạ sinh” tại nhà máy Z189, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, do Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam thiết kế theo công nghệ đóng tàu tiên tiến của Hà Lan. Màu sơn trắng với chữ thập đỏ khổng lồ hiện diện trên màu biển xanh luôn tạo cảm giác an tâm, tin cậy cho hàng nghìn ngư dân đang ngày đêm lênh đênh trên biển. 

Đại úy Phạm Văn An, Thuyền trưởng tàu 561 đầy tự hào: Đây là con tàu quân y vào hạng “5 sao” với tải trọng hơn 150 tấn, được trang bị máy móc, thiết bị hiện đại tương đương một bệnh viện ở đất liền. Tàu dài hơn 70m, rộng hơn 13m, chịu được điều kiện sóng gió cấp 8, cấp 9 cùng đôi vây chống lắc ở hai bên thân tàu, khi đôi vây này hoạt động sẽ giúp cho cán bộ, chiến sĩ trên tàu đỡ bị say sóng. Các khoang cabin có đầy đủ điều hòa, tủ lạnh, ti vi kết nối truyền hình vệ tinh, hệ thống liên lạc hiện đại qua vệ tinh Vinasat. Đặc biệt, những máy móc ở các phòng bệnh phục vụ hoạt động khám chữa bệnh của đơn vị khá hiện đại, tương đương một bệnh viện trên đất liền.

Hành trình khám chữa bệnh ngay trên Biển Đông, từ Trường Sa tới các nhà giàn, điểm đảo chưa phải là nhiệm vụ duy nhất của tàu 561. Con tàu này cũng đều đặn tham gia việc vận chuyển lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho các đảo, nhà giàn và cả ngư dân, tham gia nhiều hoạt động diễn tập, cứu nạn quốc tế. Ngư dân ngoài được khám chữa bệnh, còn được cấp nước ngọt, thực phẩm miễn phí trong những lần gặp khó khăn, thiếu thốn khi đánh bắt trên biển.

Tôi đặt chân vào khoang chức năng của tàu. Bên trong là những phòng khám, phòng siêu âm, phòng mổ, phòng hồi sức cấp cứu, các chuyên khoa. Đủ máy móc thuộc vào loại hiện đại nhất cho một bệnh viện: máy thở, máy sốc tim, máy tạo oxy, máy rửa dạ dày tự động, buồng chụp X-quang. Có cả hệ thống nội soi, điện tim, xét nghiệm máu 18 thông số. Hiện đại nhất là hệ thống buồng chữa bệnh giảm áp, có thể cùng lúc cấp cứu đến 10 người, đây là thiết bị tối quan trọng, phục vụ cấp cứu cho các thợ lặn ở đại dương. Các bác sĩ trên tàu còn có thể hội chẩn trực tuyến qua hệ thống dữ liệu, hình ảnh truyền bằng vệ tinh từ tàu về Bệnh viện Quân y 175. Những ca cấp cứu quan trọng đều được tiến hành hội chẩn với y bác sĩ Bệnh viện 175 bất kể giờ giấc. Nhờ đó, việc cứu chữa bệnh nhân được kịp thời, dựa trên phác đồ điều trị do Bệnh viện 175 cung cấp. 

Thiếu tá Phan Văn Linh, quê xã Minh Tân (Kiến Xương) hiện đang phụ trách quân y của tàu 561 chia sẻ: Tôi công tác trên tàu từ khi tàu mới được đưa vào sử dụng. Chính vì thế, tôi hiểu rất rõ tình trạng thường gặp đối với những người lần đầu đi tàu. Trước mỗi hải trình, tôi thường phối hợp với các chiến sĩ hậu cần lựa chọn thuốc men, trái cây, xây dựng thực đơn hợp lý... để khi có người say sóng có thể ăn để bù nước cũng như bảo đảm sức khỏe trong suốt hành trình. Hơn 10 năm gắn bó với tàu, tôi đã cứu chữa hàng chục ngư dân trong và ngoài nước không may gặp nạn trên biển. Nếu không có ca bệnh, tôi tiếp tục giúp đỡ các thành viên trên tàu tham gia vệ sinh, bảo đảm quân nhu... thậm chí là cả lái tàu.

Thiếu tá Phan Văn Linh, người con quê hương Thái Bình đã gắn bó với tàu HQ 561 từ ngày con tàu được hạ thủy. 

Trên hành trình tới các điểm đảo, Thiếu tá Phan Văn Linh là người trực tiếp rẽ sóng, đưa đoàn công tác của chúng tôi vào bờ an toàn. Thiếu tá Linh cho biết: Sóng ngoài khơi về cuối năm và đầu năm thường rất lớn, nếu ngoài miền Bắc thời tiết lạnh sâu thì ở đây sóng sẽ càng to. Chính vì thế, khi lái xuồng đưa người từ tàu 561 vào đảo, tôi thường phải chủ động quan sát, lựa theo con sóng để có thể đi an toàn, nếu như người lái ca nô cứ cố gắng đi thẳng không rẽ sóng, nếu gặp sóng to rất có thể lật xuồng, nguy hiểm tới tính mạng. Tôi nhớ nhất là năm 2013, một thuyền viên làm nhiệm vụ đưa đón đoàn công tác trên xuồng truyền tải đã bị tai nạn với vết thương khá nặng ở gót chân. Tôi cùng các y bác sĩ trên tàu đã nhanh chóng cắt lọc, rửa sạch vết thương và tiến hành khâu hai lớp gồm lớp gân cơ bên trong và lớp da bên ngoài. Trong điều kiện sóng lớn, tôi cùng các bác sĩ khâu vết thương phải mất tới 45 phút, từ đó chúng tôi rút kinh nghiệm nếu trong điều kiện sóng to gió lớn như vậy, chúng tôi vẫn có thể thực hiện được các ca khó hơn như mổ ruột thừa và từ đó đến nay đã có nhiều ca bệnh được các y bác sĩ cứu sống ngay trên tàu, anh em quân y cũng tự tin vào tay nghề hơn.

Tàu 561 đưa vào hoạt động đã tạo niềm tin cho những ai đi trên tàu khi đau ốm. Binh nhì Trần Tuấn Anh, công tác tại đảo Phan Vinh chia sẻ: Thời gian đầu mới lên tàu em bị say sóng. Nhờ có các bác sĩ truyền nước và chăm sóc nên sức khỏe ngày càng tốt hơn. Điều này giúp em có thêm tinh thần để yên tâm ra đảo công tác.

Mang trên mình chữ thập đỏ bình an đến với cán bộ, chiến sĩ và ngư dân Việt Nam trên Biển Đông, hơn 12 năm qua tàu 561 chưa một ngày tạm nghỉ hành trình khám chữa bệnh. Con tàu tiếp tục mang trên mình trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, tiếp nối hải trình góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Hồng Quân