Những ngày đầu Cách mạng tháng Tám năm 1945, xuất phát từ yêu cầu xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) cách mạng; theo Quyết định của Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ngày 31/10/1945 Liên khu 3 được thành lập, trên cơ sở hợp nhất Chiến khu 2 (Hữu ngạn sông Hồng) và Chiến khu 3 (Tả ngạn sông Hồng). Qua những lần sát nhập rồi lại tách ra theo yêu cầu nhiệm vụ với nhiều lần thay đổi tên gọi khác nhau nhưng ngày 31/10/1945 vẫn được xác định là ngày thành lập, ngày truyền thống LLVT Quân khu 3.

Địa bàn Quân khu 3 gồm 9 tỉnh, thành phố là Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Hòa Bình, Hưng Yên và Hải Dương có vị trí chiến lược trọng yếu, là trung tâm của đồng bằng Bắc bộ. Qua các thời kỳ lịch sử kẻ thù luôn coi đây là mục tiêu và hướng tiến công chủ yếu để phát triển lực lượng làm bàn đạp tiến hành chiến tranh xâm lược trên phạm vi cả nước. Với truyền thống bất khuất kiên cường, các thế hệ quân và dân Quân khu 3 đã cùng với toàn dân lập nên bao chiến công hiển hách trong chiến đấu và xây dựng đất nước.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp trên khắp địa bàn Quân khu đã tạo thành thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp vây hãm, ngăn chặn và tiêu diệt quân thù. Phong trào "Đắp lũy, đào hào, xây dựng làng chiến đấu, biến mỗi thôn xóm thành một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ anh dũng, chiến đấu trong lòng địch" với thế trận chiến tranh nhân dân, chiến tranh du kích điển hình của cả nước, nhân dân và LLVT Liên khu 3 đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chủ lực của trên đánh 78.600 trận lớn nhỏ; loại khỏi vòng chiến đấu gần 400.000 tên địch; phá hủy và thu hơn 42.000 súng pháo các loại cùng hàng trăm phương tiện chiến tranh.

Những chiến công vang dội của quân dân Nguyên Xá (Thái Bình), Liên Minh (Nam Định), Hùng Thắng (Hải Phòng), Tam Nông (Hưng Yên) cùng với "Sấm đường 5", "Cát Bi rực lửa", "Đường 17", "Đường 10" quật khởi đã trở thành niềm tự hào dân tộc góp phần cùng cả nước làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" đưa cách mạng Việt Nam sang giai đoạn mới, giai đoạn xây dựng bảo vệ chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất nước nhà.

Bước tiếp cuộc hành trình 1/4 thế kỷ chống Mỹ cứu nước quân và dân Quân khu 3 đã đoàn kết đánh 39.450 trận, bắn rơi 1.526 máy bay, bắt sống nhiều giặc lái Mỹ; bắn chìm, bắn cháy 75 tàu chiến các loại; tiêu diệt nhiều toán biệt kích Mỹ ngụy; rà phá và tháo gỡ 69.000 quả bom, mìn, thủy lôi; phá tan chiến dịch phong tỏa đường biển vào cảng Hải Phòng; lần lượt đập tan các chiến dịch "Biển Lửa", "Mũi Lao lửa", "Rồng Biển" của địch. Đặc biệt, đã cùng với quân dân miền Bắc đánh đòn quyết định làm nên một "Điện Biên Phủ trên không" tháng 12/1972 đầy oanh liệt, đánh thắng hoàn toàn 2 cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; góp phần cùng cả nước làm nên "Đại thắng mùa xuân năm 1975" hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên xây dựng CNXH và làm tròn nghĩa vụ quốc tế.

Cùng với quân dân đồng bằng sông Hồng và cả nước, Đảng bộ, nhân dân và LLVT tỉnh nhà tự hào đã góp phần xứng đáng vào thắng lợi chung của toàn dân tộc. Từ khi được thành lập, Đảng bộ Thái Bình đã sớm xây dựng được lực lượng bán vũ trang, từ đội tự vệ đỏ của các nhà máy, xí nghiệp và các đội du kích ở vùng nông thôn làm nòng cốt cho quần chúng nhân dân đấu tranh chống áp bức bóc lột của thực dân phong kiến.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu, Đảng bộ, nhân dân và LLVT Thái Bình đoàn kết một lòng vượt qua mọi khó khăn lập nên nhiều kỳ tích vẻ vang, những người con  ưu tú của quê hương Thái Bình trên khắp các mặt trận đã cùng với đồng đội chiến đấu kiên cường, dũng cảm lập nên những chiến công xuất sắc ở những thời điểm có ý nghĩa lịch sử, đó là người nữ du kích anh hùng đầu tiên Nguyễn Thị Chiên, đại đội trưởng Tạ Quốc Luật dẫn đầu tổ thọc sâu đánh chiếm sở chỉ huy địch (tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ) cắm cờ trên nóc hầm Đcatxtơri báo hiệu sự toàn thắng chiến dịch Điện Biên Phủ; Anh hùng Phạm Tuân đã dũng cảm chiến đấu quật ngã pháo đài bay B52 của giặc Mỹ; Bùi Quang Thận đại đội trưởng xe tăng dẫn đầu tổ thọc sâu cắm lá cờ bách chiến, bách thắng trên nóc Dinh Độc lập báo hiệu sự sụp đổ hoàn toàn của chính quyền Sài Gòn và đế quốc Mỹ xâm lược; Vũ Ngọc Nhạ người tình báo vĩ đại đã âm thầm chiến đấu trong lòng địch suốt 4 đời tổng thống ngụy Sài Gòn và biết bao nhiêu người con ưu tú khác với nhiều chiến công oanh liệt.

Chiến tranh đã lùi xa, đất nước bước sang trang sử mới, song những thế hệ cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu 3 hôm nay vẫn tiếp tục ghi thêm nhiều chiến công... Sổ vàng truyền thống của LLVT 9 tỉnh, thành phố đồng bằng sông Hồng vẫn ngời sáng những dấu ấn của cán bộ, chiến sĩ LLVT trong việc tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, triển khai, thực hiện toàn diện nhiệm vụ quốc phòng, công tác quân sự địa phương và công tác chính sách hậu phương quân đội.

Tiếp tục phát huy bản chất tốt đẹp "Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống của LLVT Quân khu, truyền thống của LLVT Thái Bình quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đề ra; xây dựng địa bàn Quân khu 3, địa bàn Thái Bình vững mạnh về chính trị giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng an ninh, có đời sống văn hóa xã hội phát triển góp phần quan trọng đẩy nhanh tiến trình xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; cùng quân dân cả nước đẩy mạnh thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thành Đô
(Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh)