Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dục, song nguyên nhân chính là do: tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường, cùng với sự du nhập văn hóa, phim ảnh đồi trụy, khiêu dâm, trong khi đó, bản thân trẻ em chưa phát triển đầy đủ cả về thể chất và trí tuệ, chưa có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ nên dễ có nguy cơ bị xâm hại; các em cũng chưa nhận thức được việc mình bị xâm hại tình dục là hành vi vi phạm pháp luật hoặc tâm lý e ngại, sợ dư luận, sợ bị trả thù nên chưa có ý thức thông báo cho người thân khi bị xâm hại, nhất là đối với những em có hoàn cảnh bất hạnh, gặp nhiều éo le.

Ngoài ra, không thể không nhắc đến trách nhiệm của gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội. Nhiều gia đình chưa quan tâm quản lý giáo dục, hướng dẫn trẻ các kỹ năng tự bảo vệ mình. Về phía nhà trường, nội dung giảng dạy đạo đức, lối sống, kiến thức pháp luật còn hạn chế; chương trình ngoại khóa tìm hiểu về chăm sóc sức khỏe, giới tính cho học sinh chưa được quan tâm đúng mức. Nhận thức, vai trò, trách nhiệm của cộng đồng xã hội, ngành hữu quan chưa đầy đủ, công tác chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện còn hình thức, chủ yếu là giải quyết hậu quả khi “việc đã rồi”; việc đầu tư xây dựng khu vui chơi, giải trí, tạo môi trường an toàn cho trẻ... còn có mức độ.

Trước tình hình trên, để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, các cấp, các ngành và cộng đồng xã hội cần nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn ý nghĩa của công tác bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em; tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật và các biện pháp phòng, chống bạo hành, xâm hại trẻ em đến cộng đồng, trường học, gia đình và chính bản thân trẻ em. Các nhà trường cần chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh trong học sinh; phổ biến kiến thức pháp luật, giới tính, bồi dưỡng kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ bản thân nhằm phòng tránh bị xâm hại cho các em. Thắt chặt quan hệ giữa nhà trường với gia đình trong công tác quản lý, giáo dục trẻ. Đối với gia đình, cần xây dựng gia đình văn hóa gắn với bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Mỗi gia đình phải trở thành môi trường tốt nhất để trẻ phát triển, các thành viên trong gia đình phải là những người tích cực bảo vệ trẻ em.

Các ngành chức năng, tổ chức xã hội tích cực vận động các nguồn lực ủng hộ xây dựng Quỹ Bảo trợ trẻ em; tổ chức các hoạt động, mô hình thiết thực, ý nghĩa giúp đỡ trẻ em như: khám chữa bệnh, tặng quà, cấp học bổng cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mắc bệnh hiểm nghèo; mô hình trợ giúp trẻ em mồ côi, trẻ bị bỏ rơi, bị xâm hại hòa nhập cộng đồng; tổ chức hoạt động vui chơi, giải trí an toàn, lành mạnh cho trẻ em; rà soát, phát hiện những em có nguy cơ bị xâm hại để có biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời. Nâng cao năng lực và trách nhiệm của cán bộ chuyên trách, đội ngũ tình nguyện viên về bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Chủ động phát hiện, xử lý nghiêm minh các vụ xâm hại trẻ em, cần thiết có thể tổ chức xét xử lưu động, góp phần tuyên truyền, giáo dục và răn đe đối tượng; mở rộng các địa chỉ tố giác tội phạm, khuyến khích nhân dân cung cấp thông tin về trẻ em có nguy cơ bị xâm hại và trẻ bị xâm hại.

Trẻ em là chủ nhân tương lai của đất nước. Bảo vệ trẻ em khỏi tình trạng xâm hại là trách nhiệm chung của cộng đồng, của toàn xã hội, góp phần cho trẻ em được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh, được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần. Khi bị xâm hại tình dục, nạn nhân, gia đình cần báo ngay cho cơ quan công an để được hỗ trợ tư vấn, giải quyết qua tổng đài 18001567 hoặc 113. Hãy làm tất cả vì tương lai con em chúng ta.

Đoàn Phượng
(Công an tỉnh)