Thấy được thực trạng này, Hội Cựu chiến binh đã phối hợp với Ban Tư pháp xã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thành lập 9 tổ tự quản làm công tác hòa giải, mỗi tổ có từ 8 - 10 thành viên, được lựa chọn từ những người có uy tín, hiểu biết về pháp luật, về phong tục, tập quán, có kỹ năng vận động quần chúng, được tập huấn phương pháp, nguyên tắc hòa giải và các văn bản pháp luật có liên quan.

Thông qua các cuộc họp và sinh hoạt hàng ngày tại khu dân cư, các tổ hòa giải thường xuyên nắm bắt thông tin. Khi xảy ra những việc mâu thuẫn, tranh chấp hoặc các dấu hiệu có thể xảy ra mâu thuẫn trong nhân dân, tổ hòa giải phân công thành viên đến nắm tình hình, tính chất vụ việc sau đó thống nhất cách thức tuyên truyền, vận động phù hợp để giúp các bên nhận thức rõ đúng, sai và tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Trong quá trình thực hiện, tuy gặp nhiều khó khăn trở ngại nhưng với lòng nhiệt tình, kiên trì, tâm huyết với công việc, phát huy bản chất tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, của người cao tuổi có uy tín, gần 10 năm qua, các tổ hòa giải ở Hồng Phong đã thực hiện thành công 29 vụ, trong đó 6 vụ mâu thuẫn liên quan đến hôn nhân, gia đình, 2 vụ tranh chấp liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, 7 vụ liên quan đến đất đai và 14 vụ việc khác, trong đó có 3 vụ tranh chấp tập thể, được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Ðiển hình là vụ việc giải quyết tranh chấp chiếc chuông đồng giữa làng Tương Ðông và làng Mỹ Vinh. Năm 1969 trong quá trình tháo dỡ ngôi chùa Vĩnh Phúc Tự thuộc làng Tương Ðông quả chuông đồng thuộc chùa này được chuyển sang chùa làng Mỹ Vinh. Năm 2005 nhân dân làng Tương Ðông xây dựng lại chùa và xin lại quả chuông đồng trên nhưng nhân dân làng Mỹ Vinh không đồng ý với lý do chiếc chuông đó đã được chuyển về làng Mỹ Vinh sử dụng, bảo quản nhiều năm. Trước sự việc trên, nhân dân hai làng đã xảy ra mâu thuẫn gay gắt và có nhiều đơn đề nghị gửi UBND xã, trong khi đó một bộ phận người dân ở làng Tương Ðông dự định cùng lên huyện để kiến nghị. Xác định được bản chất của vụ việc, Tổ hòa giải Hội Cựu chiến binh xã đã phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể, gặp gỡ các vị chức sắc trong các dòng họ và những người có liên quan. Bằng cách trao đổi gần gũi, chân tình, khơi dậy mối quan hệ tình làng nghĩa xóm, tình cảm gia đình, họ tộc, sau một thời gian kiên trì vận động, thuyết phục, nhân dân làng Mỹ Vinh đã tự nguyện trả lại quả chuông cho làng Tương Ðông. Sau vụ việc trên, nhân dân hai làng nhận thấy việc giải quyết thấu tình, đạt lý, mọi người cùng hiểu nhau hơn, tình làng, nghĩa xóm càng thêm gắn bó.

Cách đây khoảng 2 năm, Tổ hòa giải thôn Phan Xá và thôn Nghĩa Tường đã hòa giải thành công vụ việc tranh chấp đất giữa hai thôn để xây dựng công trình phúc lợi. Vào thời điểm năm 1963 trường cấp II của xã được xây dựng trên cánh đồng dâu thôn Phan Xá, giáp với khu dân cư thôn Nghĩa Tường. Năm 1969 trường được phá dỡ, chuyển về khu vực chùa Tương Ðông. Năm 2012 thực hiện chủ trương dồn điền, đổi thửa xây dựng nông thôn mới, thôn Nghĩa Tường quy hoạch san lấp khu đất trường cấp II cũ làm sân vận động của thôn.

Từ đó xảy ra tranh chấp giữa nhân dân thôn Phan Xá và Nghĩa Tường, nhân dân hai thôn đều cho rằng thửa đất thuộc trường cấp II cũ là thuộc diện tích đất của thôn mình. Sau khi nắm bắt thông tin, tổ hòa giải Hội Cựu chiến binh xã nhận thấy, vụ việc trên nếu không giải quyết kịp thời sẽ phát sinh mâu thuẫn phức tạp. Tổ đã chủ động tham mưu với Ðảng ủy, UBND xã tổ chức họp với các ban, ngành, đoàn thể, thống nhất biện pháp giải quyết. Các thành viên trong tổ hòa giải gặp gỡ, vận động, thuyết phục những người khởi xướng sự việc tranh chấp trên, đồng thời phân tích cho họ thấy ở thôn Phan Xá đã có quỹ đất nhiều hơn nên việc để thôn Nghĩa Tường xây dựng sân vận động làm công trình phúc lợi chung của hai thôn là hợp lý, thuận tình. Từ đó mọi người nhất trí cao với đề xuất của Hội Cựu chiến binh và quyết định của UBND xã, giao việc xây dựng và quản lý sân vận động cho thôn Nghĩa Tường. Khi hoàn thành, đây là điểm tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao chung của hai thôn.

Thực tế cho thấy, công tác hòa giải do Hội Cựu chiến binh xã Hồng Phong duy trì thực hiện trong những năm qua thực sự mang lại hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận. Kết quả từ mô hình này đã góp phần tích cực trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Tình làng, nghĩa xóm ngày càng thêm gắn bó, người dân đồng thuận, chung tay xây dựng cuộc sống giàu đẹp, bình yên.

Tất Ðãm

(Công an tỉnh)