Thôn Đồng Cống trước đây là địa bàn giáp ranh, phức tạp về an ninh trật tự (ANTT), có 5 cơ quan, doanh nghiệp, có bến đò cống Vực, bến bãi kinh doanh vật liệu xây dựng… Hàng năm, các vụ tranh chấp đất đai, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, gây rối trật tự công cộng đã tác động trực tiếp đến sự bình yên của từng gia đình, ngõ xóm. Trước tình hình đó, Ban Công an xã Đồng Phú đã tham mưu cho Đảng ủy, UBND xã triển khai xây dựng mô hình “Dòng họ an toàn, đoàn kết, văn hóa” và chọn dòng họ Bùi Đăng ở thôn Đồng Cống làm điểm thực hiện mô hình.

Dòng họ Bùi Đăng có trên 500 hộ, chiếm 2/3 nhân khẩu của thôn Đồng Cống. Khi xưa, cụ tổ của dòng họ Bùi Đăng đã có công khai khẩn điền hoang, xây dựng làng Đồng Cống, xã Đồng Phú nên được phong là Thành hoàng làng. Khi được chính quyền địa phương chọn làm điểm xây dựng mô hình “Dòng họ an toàn, đoàn kết, văn hóa”, dòng họ Bùi Đăng đã tổ chức họp đại diện các hộ gia đình, thảo luận, xây dựng quy ước, ký cam kết thực hiện. Theo đó, dòng họ quan tâm giáo dục, vận động con cháu chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương; các điều khoản trong quy ước dòng họ; xây dựng gia đình đoàn kết, văn hóa; không vi phạm pháp luật.

Mỗi khi có chủ trương, chính sách mới, Hội đồng gia tộc và các ông trưởng chi họp thống nhất biện pháp để thực hiện; đồng thời có trách nhiệm động viên mọi gia đình tự giác thực hiện. Đặc biệt, những mâu thuẫn, vướng mắc giữa cá nhân, gia đình trong dòng họ đều được các cụ trong Hội đồng gia tộc phân tích, giảng giải có tình, có lý, lấy tình đoàn kết làm đầu. Con cháu của họ Bùi Đăng có vi phạm đều yêu cầu viết bản cam kết để cáo lỗi trước gia tiên dòng tộc, hứa không tái phạm. Việc làm này đã giúp phát huy tinh thần, trách nhiệm của mỗi gia đình và cả dòng họ trong việc xây dựng gia đình văn hóa, thôn văn hóa góp phần tích cực bảo đảm ANTT tại cơ sở.

Bên cạnh đó, dòng họ Bùi Đăng chú trọng việc giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy tinh thần hiếu học của con cháu trong họ. Hàng năm cứ đến ngày giỗ tổ mùng 3 tháng 3 âm lịch, khi con cháu hội tụ tại từ đường dòng họ, Hội đồng gia tộc đều kết hợp tổ chức sơ kết việc thực hiện quy ước về xây dựng dòng họ, gia đình “An toàn, đoàn kết, văn hóa” để đánh giá kết quả đã đạt được; qua đó giáo dục con cháu ghi nhớ và phát huy truyền thống của dòng tộc trong lao động, công tác và học tập. Mọi hoạt động của dòng họ đều được thực hiện đúng quy ước, đúng phong tục tập quán của quê hương, chấp hành các quy định về nếp sống văn hóa, về ANTT. Hàng năm có trên 85% số gia đình trong dòng họ được công nhận là “Gia đình văn hóa”. Các gia đình đều quan tâm, giáo dục con em của mình tránh xa các tệ nạn xã hội, giữ gìn đạo đức và truyền thống của gia đình, dòng họ; động viên con cháu tích cực học tập, nâng cao hiểu biết về chính sách, pháp luật, đưa khoa học, kỹ thuật vào sản xuất nên đời sống kinh tế của từng gia đình trong dòng họ có nhiều khởi sắc.

Ông Bùi Đăng Thụy, Trưởng tộc Bùi Đăng cho biết: Thông qua các cuộc họp, ngày lễ, tết, Hội đồng gia tộc sẽ nhắc nhở con cháu về truyền thống dòng họ, động viên con cháu tham gia tích cực phong trào bảo vệ an ninh thôn, xóm; thực hiện quy ước của dòng họ đề ra. Ông bà, cha mẹ là những người gương mẫu để con cháu học tập, noi theo.

Hiện dòng họ không còn hộ nghèo, không có người sinh con thứ ba trở lên,  không có người nghiện ma túy, không có người vi phạm pháp luật. Dòng họ có 12 cụ được công nhận là lão thành cách mạng, 4 cụ được truy tặng Huân chương Độc lập, 2 cụ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Hàng năm số cháu đạt học sinh giỏi các cấp và thi đỗ đại học, cao đẳng ngày càng cao, nhiều người trưởng thành và giữ các chức vụ quan trọng trong xã hội, nhiều người là giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, kỹ sư, giám đốc các doanh nghiệp lập nghiệp tại Hà Nội và quê hương, tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Tiêu biểu như gia đình ông Bùi Đăng Huề có 2 con trai đều là tiến sĩ; anh Bùi Đăng Hiền đang công tác tại Ba Lan và tiến sĩ Bùi Đăng Hòa đang công tác tại Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia.

Đồng chí Phạm Đồng Động, Trưởng Công an xã Đồng Phú cho biết: Việc chọn xây dựng điểm mô hình dòng họ Bùi Đăng “an toàn, đoàn kết, văn hóa” - một họ lớn và có uy tín của thôn Đồng Cống đã góp phần cùng địa phương ngăn chặn, kiềm chế và đẩy lùi các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; phục vụ hiệu quả công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Từ đó, nâng cao ý thức tự giác của cán bộ và nhân dân trong công tác giữ gìn ANTT.

 Do phát huy hiệu quả mô hình “Dòng họ an toàn, đoàn kết, văn hóa”, nhất là phát huy được vai trò trách nhiệm của người có uy tín trong gia đình, dòng họ trong việc quản lý, giáo dục con cháu nên tình hình ANTT trên địa bàn xã Đồng Phú những năm gần đây ngày càng ổn định, mọi việc được giải quyết ngay tại cơ sở, đặc biệt không có vụ việc phức tạp xảy ra, bà con trong xóm, ngoài làng luôn có cuộc sống bình yên.

Với những kết quả đạt được, dòng họ Bùi Đăng đã được các cấp ủy đảng, chính quyền, ngành Công an tặng nhiều bằng khen, giấy khen vì những thành tích xuất sắc trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, bảo đảm ANTT tại địa phương.

Nguyễn Hậu