Gần 40 năm khoác áo lính hình sự, anh đã cùng đồng đội trực tiếp phá hàng trăm vụ án, bắt hàng nghìn đối tượng phức tạp, góp phần giữ bình yên cho từng thôn, làng, ngõ phố. Với những đóng góp to lớn trong công tác đấu tranh đẩy lùi cái xấu, cái ác ra khỏi đời sống xã hội, Đại tá Trần Minh Quang đã được Nhà nước tặng thưởng 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, 1 Huân chương Chiến công hạng Ba, Thủ tướng Chính phủ tặng 2 Bằng khen, Bộ Công an tặng 3 Bằng khen, UBND tỉnh tạng 3 Bằng khen. Năm 2014, anh vinh dự được suy tôn là “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”.

Tháng 9/1976, chàng trai Trần Minh Quang viết đơn xung phong vào lực lượng công an. Sau một thời gian được đào tạo nghiệp vụ, anh được cử về công tác tại Công an huyện Đông Hưng với nhiệm vụ là trinh sát hình sự. Từ khi bắt đầu mặc áo lính, Trần Minh Quang luôn có ao ước mãnh liệt là được chiến đấu trong lĩnh vực trấn áp tội phạm, góp sức nhỏ bé của mình đẩy lùi cái ác, cái xấu. Không chỉ cầu thị,  học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước, xung phong nhận những công việc khó, anh còn thường xuyên bám sát địa bàn, nắm chắc tình hình, thu thập thông tin, cùng với đồng đội triệt phá nhiều băng, ổ, nhóm tội phạm, bắt hàng trăm tên tội phạm lì lợm, nguy hiểm. Năm 1998, anh được bổ nhiệm giữ chức Phó Trưởng Công an huyện Đông Hưng. Cương vị mới, trách nhiệm mới luôn khiến anh suy nghĩ phải tiếp tục học tập, rèn luyện để có thể đóng góp nhiều hơn cho lực lượng công an và giữ vững sự bình yên cho cuộc sống của nhân dân. Anh đã lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ lập nhiều thành tích trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh về mọi mặt. Năm 2004, anh được cấp trên điều chuyển công tác về Công an thị xã Thái Bình (nay là thành phố Thái Bình), giữ cương vị Phó Trưởng Công an thị xã Thái Bình. Công tác ở một địa bàn mới, tình hình an ninh trật tự nhiều phức tạp, Trần Minh Quang luôn nêu cao tinh thần “Vì nhân dân phục vụ”, không ngừng học hỏi kinh nghiệm của những cán bộ đi trước, phát huy năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tháng 11/2007, anh được cấp trên điều động về công tác tại Phòng PC45 và bổ nhiệm giữ chức Trưởng phòng. Dưới sự lãnh đạo, chỉ huy quyết đoán của Đại tá Trần Minh Quang, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an tỉnh đã lập được nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc, góp phần quan trọng kiềm chế sự gia tăng của các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, không để hình thành những băng, ổ, nhóm tội phạm có tổ chức, hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, các tụ điểm phức tạp về trật tự xã hội gây bức xúc trong nhân dân. 8 năm liên tục (2007 - 2014), Phòng luôn đạt danh hiệu Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” của Công an Thái Bình. Ghi nhận những đóng góp to lớn của lực lượng PC45 trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tháng 3/2011, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an tỉnh đã vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới.

Kể về những lần đấu trí đầy cam go với các loại tội phạm, Đại tá Trần Minh Quang chia sẻ: Rất nhiều vụ án đau lòng, kẻ thủ ác ra tay rất tàn bạo. Nhưng với trách nhiệm của người chiến sĩ Công an nhân dân, tôi đã cùng đồng đội quyết tâm tìm ra kẻ phạm tội để giữ vững ổn định tình hình, giữ vững niềm tin của nhân dân. Ngày 23/12/2013, tại số nhà 5/14, thuộc tổ 17, phường Phú Khánh, thành phố Thái Bình, kẻ thủ ác đã giết 3 người trong một gia đình gồm ông Nguyễn Văn Tòa cùng vợ là bà Đoàn Thị Cún và con gái Nguyễn Thị Thanh Tâm, lấy đi một số tài sản có giá trị. Ngay sau khi nhận được tin báo, Đại tá Trần Minh Quang đã xuống ngay hiện trường, huy động cán bộ, chiến sĩ tổ chức truy tìm hung thủ. Với tinh thần quyết tâm đấu tranh với tội phạm, chỉ sau 5 giờ, lực lượng trinh sát Phòng PC45 đã xác minh và bắt giữ Lê Thanh Đại, sinh năm 1981, trú tại tổ 15, phường Bắc Sơn, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng là đối tượng gây ra vụ thảm sát đau lòng nói trên, thu toàn bộ tang vật vụ án. Với việc khám phá nhanh vụ án giết người, cướp tài sản đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ngay tại nơi đông dân cư, gây tâm lý hoang mang, lo lắng trong quần chúng nhân dân, Phòng PC45 đã nhận được nhiều ý kiến khen ngợi và tạo được niềm tin trong nhân dân.

Với Đại tá Trần Minh Quang thì tết Nguyên đán năm 2011 ở Tây Nguyên đã gắn liền với một chuyên án khó quên. Ngày 9/1/2011, tại nhà nghỉ Ngọc Giỏi (xã Minh Khai, huyện Hưng Hà) xảy ra vụ án giết, cướp rất táo tợn. Nạn nhân là bà Nguyễn Thị Ngọc Giỏi, 49 tuổi, bị giết ngay tại phòng ngủ với 9 vết đâm. Tài sản trong phòng bị lục soát, nạn nhân bị mất 1 xe máy Air Blade, 1 dây chuyền vàng 3 chỉ, 1 nhẫn vàng và 1 điện thoại di động. Qua các chứng cứ để lại tại hiện trường nhận định đây là vụ án giết người, cướp tài sản nên mặc dù thời điểm xảy ra vụ án trời mưa tầm tã, rét dưới 10OC nhưng hơn 50 cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh vẫn hăng hái lên đường làm nhiệm vụ tại 9 tỉnh, thành phố từ Lai Châu, Hà Nội, Quảng Ninh đến Nghệ An. Sau 1 tuần ròng rã lần theo những dấu vết và từ những tài liệu, chứng cứ thu thập được, các trinh sát Phòng PC45 đã dựng lên được chân dung đối tượng gây án. Đó chính là Nguyễn Thành Luân, 24 tuổi, trú tại xã Minh Hòa, huyện Hưng Hà. Sau khi gây án, Luân đã cùng người yêu là Lê Thị Uyên, 19 tuổi, quê ở xã Hồng Minh, huyện Hưng Hà bỏ trốn khỏi địa phương. Qua nhiều ngày truy tìm manh mối, ngày 31/1/2011, tức 28 tết, sau khi xác định Luân và Uyên đang lẩn trốn tại Tây Nguyên, tuy chưa rõ địa chỉ nhưng Đại tá Trần Minh Quang đã cử ngay một tổ công tác gồm 5 cán bộ, chiến sĩ cấp tốc lên đường vào Tây Nguyên truy bắt đối tượng. Trưa ngày 30 tết, qua xác minh và phát hiện đối tượng sau khi gây án đã đến huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum, Đại tá Trần Minh Quang đã hội ý chớp nhoáng với Ban chuyên án, quyết định triển khai ngay tổ công tác thứ hai vào Tây Nguyên. Chiều ngày 30 tết, tại hội trường đơn vị, 100% cán bộ, chiến sĩ có mặt đều xung phong lên đường làm nhiệm vụ. Ban chuyên án đã chọn 3 cán bộ do Thượng tá Nguyễn Đức Cảnh làm tổ trưởng lên đường làm nhiệm vụ. Trước những diễn biến di chuyển ngày càng phức tạp của đối tượng, 12 giờ trưa ngày mồng 1 tết, Đại tá Trần Minh Quang trực tiếp chỉ huy tổ công tác thứ ba tức tốc lên đường vào Tây Nguyên. Các phương án nghiệp vụ được tính toán kỹ lưỡng. Đúng như dự tính của Đại tá Trần Minh Quang, 13 giờ ngày mồng 2 tết, đối tượng đã bị bắt gọn.

Gần 40 năm làm công tác đấu tranh với các loại tội phạm, ngọn lửa nhiệt huyết của Đại tá Trần Minh Quang chưa bao giờ giảm. Anh vẫn ngày đêm cùng đồng đội lập nhiều chiến công, đẩy lùi cái ác, cái xấu ra khỏi đời sống xã hội. Đúc kết những phẩm chất của một người lính hình sự, Đại tá Trần Minh Quang tâm sự: “Lính hình sự phải có được cái tâm trong sáng và đặc biệt là phải nhiệt huyết với công việc, không sợ khó, sợ khổ”. Có thể nói, sự nghiệp của người thủ lĩnh phá án - Đại tá Trần Minh Quang như một bức tường thành vững chãi mà nguyên liệu xây lên là những chuyên án, những chiến công, những giọt mồ hồi, sự nhiệt huyết của một người chiến sĩ Công an nhân dân  luôn hết lòng “Vì nhân dân phục vụ”.

Nguyễn Tùng

(Bài tham dự cuộc thi viết về nhân tố mới, điển hình tiên tiến)