Tham gia chuyến hành trình đến với Trường Sa của chúng tôi, ngoài cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 146, đội ngũ phóng viên báo chí còn có 6 đồng chí đến từ Câu lạc bộ (CLB) Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương. CLB có lực lượng nòng cốt là những thành viên từng tham gia hành trình "Tuổi trẻ vì biển đảo" do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phát động và Quân chủng Hải quân tổ chức từ năm 2009 đến nay. Từ khi thành lập, CLB đã có nhiều hoạt động hướng về Trường Sa như: thăm hỏi, tặng quà, động viên gia đình chiến sĩ Trường Sa; quyên góp tiền ủng hộ các chiến sĩ Trường Sa không may mắc bệnh hiểm nghèo; hỗ trợ đào tạo, tạo cơ hội việc làm cho bộ đội Trường Sa xuất ngũ và mới đây CLB đã tặng 2.016 chiếc bánh chưng cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa nhân dịp tết Nguyên đán Bính Thân 2016, đặc biệt là tham gia lắp đặt máy lọc nước biển thành nước ngọt NT-30 trên đảo Trường Sa Đông. Những việc làm ý nghĩa của CLB đã và đang góp phần động viên cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên các vùng biển, đảo yên tâm công tác, vững vàng bám biển, bám đảo, xây dựng biển, đảo quê hương ngày càng giàu đẹp.

Trong lần trở lại Trường Sa Đông đợt này, các thành viên CLB Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương được tận mắt chứng kiến hiệu quả máy lọc nước biển thành nước ngọt NT-30 mang lại. Dẫn chúng tôi đi thăm hệ thống máy lọc nước NT-30, Trung tá Hoàng Văn Hạnh, Đảo phó quân sự đảo Trường Sa Đông cho biết: Hệ thống máy lọc nước NT-30 được khởi công lắp đặt trên đảo từ tháng 5/2015, đến giữa tháng 9/2015 thì đưa vào sử dụng. Công suất của máy đạt 60 lít nước/giờ (mỗi ngày máy chạy khoảng 10 tiếng) đã cơ bản bảo đảm nước ngọt cho cán bộ, chiến sĩ sinh hoạt hàng ngày. Chất lượng nước ổn định, đúng quy chuẩn, nước sau lọc có thể sử dụng uống trực tiếp. Vừa giới thiệu, Trung tá Hạnh vừa lấy một chiếc cốc hứng nước vừa lọc từ máy rồi uống. Thấy vậy, cánh phóng viên chúng tôi ai cũng xin phép được uống thử. Nước biển sau khi lọc qua máy đã không còn vị mặn, nước trong vắt, quả thật nếu so với nước ngọt trong đất liền cũng khó có thể phân biệt được.

Qua trao đổi với chị Nguyễn Thị Thu Hương, Chủ nhiệm CLB Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương, chúng tôi được biết, máy lọc nước NT-30 hoàn toàn do các nhà khoa học Việt Nam thiết kế, chế tạo. Người đưa ra ý tưởng, chủ nhiệm dự án là kỹ sư Trần Vũ Thành, cán bộ Tạp chí Khoa học và Phát triển, cũng là đồng chủ nhiệm CLB. Đơn vị hỗ trợ kinh phí cho dự án là Công ty Xây dựng công trình giao thông 4. Qua 5 tháng vận hành, máy đạt công suất 60 lít nước/giờ (vượt 20% công suất thiết kế). Chất lượng nước đạt tiêu chuẩn do Bộ Y tế ban hành, mang lại nguồn nước ngọt chủ động phục vụ nhu cầu của cán bộ, chiến sĩ trên đảo. Bên cạnh đó, thiết bị vận hành chủ động bằng nguồn năng lượng mặt trời tái tạo không gây ô nhiễm môi trường, hoàn toàn độc lập ở nơi không có điện lưới. Điểm đặc biệt của máy là nhỏ gọn, có tính cơ động, dễ di chuyển, tháo lắp và hoạt động được trong môi trường biển, đảo với mức độ tự động hóa cao, có hệ thống giám sát vận hành từ xa. Đây là công trình đầu tiên được lắp đặt ở quần đảo Trường Sa với nguồn kinh phí xã hội hóa gần 1 tỷ đồng. Từ hiệu quả của máy lọc nước NT-30 ở Trường Sa Đông, CLB sẽ tiếp tục vận động, kêu gọi ủng hộ để các đảo khác ở Trường Sa cũng có máy lọc nước NT-30 để sử dụng, đời sống của cán bộ, chiến sĩ sẽ phần nào bớt khó khăn khi chủ động được nguồn nước ngọt trong sinh hoạt.

Để tìm hiểu rõ hơn về quá trình vận hành của máy lọc nước NT-30, chúng tôi tìm gặp Thượng úy Hà Văn Cường, cán bộ phụ trách hệ thống lọc nước. Cùng Thượng úy Cường, chúng tôi vòng ra phía sau ngôi nhà đặt hệ thống máy lọc nước tới khu vực bờ kè sát với biển. Ngay phía ngoài bờ kè, trên thềm san hô là một giếng nhỏ có đường kính khoảng 1m, sâu 1,5m, thành giếng bằng bê tông đổ cao khoảng 60cm. Bên trong giếng có bố trí một bơm chìm để đưa nước biển vào bể chứa ở trong bờ qua hệ thống ống dẫn. Hệ thống gồm 4 ống, trong đó có 2 ống cấp nguồn (1 vận hành, 1 dự phòng), 1 ống đường điện, 1 ống thoát nước thải. Máy bơm nước từ bể chứa trong bờ cấp nguồn vào máy lọc. Máy lọc nước NT-30 sử dụng 3 cấp lọc, lọc cuối sử dụng công nghệ RO. Nước biển sau khi lọc hết các tạp chất và tách muối sẽ thành nước ngọt. Hệ thống xúc rửa, hoàn nguyên được thực hiện hoàn toàn tự động. Cũng theo Thượng úy Cường, qua thời gian vận hành đã có một số bất cập nảy sinh như: lõi lọc phải thay thường xuyên, khoảng 20 ngày thay 1 lần mà trên lý thuyết là 3 tháng; hệ thống bể chứa 2m³ là quá nhỏ, ít nhất phải đạt tầm 25m³ để khi thời tiết thay đổi, nước biển cạn, giếng ngoài bãi không có nước thì vẫn có nước để sử dụng; cần lắp đặt máy bơm nước công suất lớn để bảo đảm cung cấp nước thường xuyên. Đây là những kiến nghị mong đơn vị thiết kế nghiên cứu, điều chỉnh khi lắp đặt những máy lọc nước khác để đạt hiệu quả cao hơn.

Nếu như trước đây việc lọc nước biển thành nước ngọt là điều tưởng chừng như không thể thì hôm nay, sự sáng tạo không ngừng và tình yêu biển, đảo của những người con đất Việt đã biến điều đó trở thành sự thật. Những giọt nước ngọt lọc từ nước biển ở Trường Sa Đông hôm nay là tiền đề để NT-30 tới các đảo và nhà giàn trên vùng biển Trường Sa, giúp cán bộ, chiến sĩ nơi hải đảo xa xôi làm chủ nguồn nước sinh hoạt, nâng cao chất lượng đời sống, yên tâm canh giữ vùng biển, vùng trời thiêng liêng của Tổ quốc.

(Còn nữa)

Đào Quyên